Главная страница | Контакты | Случайная страница Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

ЖАНРОВО-СТИЛИСТИЧЕСКАЯ КЛАССИФИКАЦИЯ ПЕРЕВОДОВ

A) Н.Винер

B) Э.Мэйо

C) А.Файоль

D) Г.Форд

E) Ф. Тейлор

$$$ 45

Автоматизация жұмысшыларға тиімді, себебі жұмыста шешім қабылдауға, олардан арнайы квалификацияны қажет ететін жағымсыз сәттерін жойып, жағымды сәттерін сақтап қалады деп тұжырымдаған ғалым?

A) Р.Лайкрет

B) У.Беннис

C) П.Лоуренс

D) Р.Блаунер

E) Г.Таун

$$$ 46

Ғылыми техникалық революцияның кейбір сипаттарын дараландыратын және жаңа технология мен электроника әлеуметтік прогресстің шешуші факторы екендігін дәлелдеуге тырысатын концепция қалай аталады?

A) әлеуметік өріс теориясы

B) «технотронды қоғам» теориясы

C) әлеуметтік техникалық жүйелер теориясы

D) автоматизация теориясы

E) индустриализация теориясы

$$$ 47

Адамға үш қажеттілік тиесілі: билік, табыс және қатыстылық деген қай теорияға жатады?

A) А.Маслоудың иерархиялық теориясы

B) Д.МакКлеланданың жетістіктілік теориясы

C) Д. Макгрегордың «Х-У» теориясы

D) Ф.Герцбергтің гигиеналық теориясы

E) Т.Парсонстың дифференция теориясы

$$$ 48

«Қанағаттандырылған қажеттіліктер активті стимуляторлар болуды тоқтады» деп көрсетіп, адам қажеттіліктерін кезектілік деңгейі бойынша бірінші бөлген кім?

A) Морено

B) Мэйо

C) Маслоу

D) МакКлеланд

E) МакГрегор

$$$ 49

Физиологиялық қажеттіліктер, қауіпсіздіктегі қажеттіліктер, әлеуметтік қатыстылық, танымдылық және құрметтеушілк, өз-өзін жетілдіру қажеттілігі деп А. Маслоу қажеттіліктер пирамидасын қандай екі түрге бөлген:

A) виталді және әлеуметтік

B) базисті және туынды

C) өзекті және екіншілік

D) материалды және рухани

E) қанағаттандырылған және қанағаттандырылмаған

$$$ 50

Э.Мэйоның әлеуметтік басқаруы қандай тұжырымдамаға негізделуі керек?

A) интуитивті көріністерге

B) әлеуметтік инженерия жетістіктеріне

C) жұмысшының физиологиялық мүмкіндіктеріне сүйеніп

D) мекеменің техникалық мүмкіндіктеріне

E) басқарушының жеке тәжірибесіне негізделіп

$$$ 51

Индустриалды әлеуметтанудың қалыптастырылуы әлеуметтік зерттеулер практикасына қандай әдісті енгізуімен байланыстырады?

A) бақылау

B) эксперимент

C) сауалнама

D) интервью

E) социометрия

$$$ 52

Микрогруппалардағы адамдардың жеке антипатия және өзіне жақын адамды таңдау, оларды тарту және алыстату процессін қарастыратын микроәлеуметтанудың пайда болуына негіз салған әдіс қалай аталады? Бұл әдіс группадағы әр мүшенің таңымалдылықтың әлеуметтік индексін анықтап, топтағы формалды, эмоционалды және ұйымдастырушы көшбасшыны, жат адамды және т.б. анықтап көрсетуге мүмкіндік береді.

A) бақылау

B) эксперимент

C) сауалнама

D) сұхбат

E) социометрия

$$$ 53

Қандай ғалым әлеуметтік эксперименттің әдістемесі бойынша әлеуметтік экспериментті ғылыми және объективті жағынын сақталуын қамтамасыз ететін параллельді бақылау топтарды құру идеясын ұсынды?

A) Лаплас «Опыт философской теории вероятностей»

B) Р. Парк, Э.Берджесс «Введение в науку социологии»

C) Г. Тард «Социальная логика»

D) Г. Зиммель «Социология. Очерки форм социации»

E) Э. Дюркгейм «Правила социологического метода»

$$$ 54

«Адам факторы» деген категорияның пайда болуы... тығыз байланысты:

A) Тейлор эксперименттерімен

B) Хотторнскидің Мэйо эксперименттерімен

C) Бергер және Лукманның зерттеулерімен

D) Гофман зерттеулерімен

E) Шюцтің феноменологиялық эксперименттерімен

$$$ 55

«Бейформалды топтар» категорияның пайда болуы... тығыз байланысты:

A) Тейлор эксперименттерімен

B) Бергер және Лукманның зерттеулерімен

C) Гофман зерттеулерімен

D) Хотторнскидің Мэйо эксперименттерімен

E) Шюцтің феноменологиялық эксперименттерімен

$$$ 56

Ф. Тейлор және Э. Мэйо өз уақытында жұмысшылардың мекемеде еңбек өндірісін мақсаттылы кеміту феноменін қандай терминімен атаған:

A) рестрикционизм

B) депривация

C) интериоризация

D) кооптация

E) реификация

$$$ 57

Жұмысшылар атқаратын жұмысты нақты білмей, оны қандай мақсатпен орындайтыны: қандай да бір құрылғылардың және т.б. нақты қай жұмысқа қажеттілігін түсінбей, осының негізінде еңбек ұжымында қалыптасқан жағдайды көрсету үшін әлеуметтанушылар қандай терминді қолданады?

A) интериоризация

B) секуляризация

C) деспиритуализация

D) хабитулизация

E) институционализация

$$$ 58

Жұмыс уақытында индивидтердің әр түрлі себептерге байланысты жұмыс орнында болмаудың түрін және жиілілігін қай термин көмегімен сипаттайды:

A) аномия

B) аллелономия

C) аллокация

D) акселерация

E) абсентеизм

$$$ 59

Уақыт бірлігіне инновациялар санынын өсу деңгейі негізінде көрініс табатын, ғылыми-техникалық прогрессті арттыруы қалай аталады?

A) аномия

B) аллелономия

C) аллокация

D) акселерация

E) абсентеизм

$$$ 60

Практикалық міндеттерді шешуге бағытталған, тапсырыспен жасалынатын әлеуметтік зеттеулер қалай аталады?

A) практикалық

B) эмпирикалық

C) қолданбалы

D) комплекстік

E) лонгитюдтық

$$$ 61

Өндіріс орнының дизайны, жарық беру, жылу беру, ылғалдылық, вентиляция, вибрация, бояу және т.с.с. қамтамасыз етілуінің, еңбек тиімділігіне әсер етуін зерттейтін ғылымды адами инжинерия деп атайды. Осы айтылған ғылым басқаша қалай аталады?

A) лепуфология

B) геронтология

C) полемология

D) эргономика

E) ювенология

$$$ 62

Басқарушы-инжинерлерден өндірістік мәселелерді техникалық, экономикалық және ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз етудің тиімді формаларын табу мүмкіндігін талап ету қалай аталады?

A) еңбектің тиімділігі

B) еңбектің сенімділігі

C) еңбектің оптималдылығы

D) еңбектің эффективтылығы

E)еңбектің интенсивтылығы

$$$ 63

Басшылық қоластындағыларының мүдделері мен сұраныстарын өздерін тындағаны үшін, төзімділіктері үшін қамтамасыз ететін, басқаша айтқанда «Советтік қамқорлық» басқару типі қалай аталады?

A) консервативтік

B) либералдық

C) патерналистік

D) демократиялық

E) директивтік

$$$ 64

Әкімшілік әдістердің өзара келісуін, қоластындағылардың шығармашылығын кең көлемде саналы түрде қолданатын басқару түрін қалай атайды?

A) консервативтік

B) либералдық

C) коллегиалдық

D) патерналистік

E) гуманистік

$$$ 65

Ұжым алдында тұрған тапсырмаларды жалпыға бірдей құрастырып, басқарушы өзінің міндеттерін қоластындағыларына тапсыруы төменде көрсетілген басқару түрінің қайсысына жатады?

A) консервативтік

B) либералдық

C) коллегиалдық

D) патерналистік

E) гуманистік

$$$ 66

Басқарушының қатал түрде менменшіл болуға ұмтылуы төменде көрсетілген басқарудың қай түріне жатады?

A) консервативтік

B) либералдық

C) авторитарлық

D) патерналистік

E) гуманистік

$$$ 67

Еңбектің қандай түрлерін, еңбек әлеуметтануында ең негізгілеріне жатқызады?

A) индустриалды, ауылшаруашылық, тұрмыстық

B) шығармашылық және күнделікті

C) басқарушы және атқарушы

D) біліктілі бар және біліктілігі жоқ

E) қолдық, механизацияланған және автоматизацияланған

$$$ 68

Абстрактылы еңбек түріне анықтама беріңіз:

A) қаржылық мәселелерін қамтамасыз етуге бағытталған адамның мақсаттылы іс-әрекеті

B) қажет өнімді өндіріп шығару үшін қызметкермен жұмсалатын еңбек

C) өндіріс орнындағы қоғамдық шарттардың орта дейгейде болуына қарамастан, белгілі бір тауарды өндіріп шығаруға жұмсалатын еңбек

D) алдыңғыда өндіріліп шығарылған өнімде материалдыланған еңбек

E) адам миының, жүйке және буындар жүйесінің өндірістік іс-әрекеті жұмсалатын жұмыс күшінің шығыны

$$$ 69

«Ақ жағалылар» категориясына қандай еңбек түрімен айналысатын адамдарды жатқызады?

A)ой еңбегімен

B) дене еңбегімен

C) шығармашылық еңбегімен

D) басқарушылық еңбегімен

E) автоматизацияланған еңбекпен

$$$ 70

«Көк жағалылар» категориясына қандай еңбек түрімен айналысатын адамдарды жатқызады?

A) ой еңбегімен

B) дене еңбегімен

C) шығармашылық еңбегімен

D) басқарушылық еңбегімен

E) автоматизацияланған еңбекпен

$$$ 71

Қазақ Политехникалық институтында ең алғашқы әлеуметтік зерттеу тобы құрылып, артынан копмлекстік әлеуметтік-экономикалық зерттеулердің лабараториясына айналған топ кімнің басқаруымен және қай жылы ашылды?

A) 1965 ж. Ц.Р.Розенбергтің басқаруымен

B) 1970 ж. У.Е. Сыдыковтың басқаруымен

C) 1965 ж. Н.А. Аитовтың басқаруымен

D) 1970 ж. Сады-Бек Тугелдің басқаруымен

E) 1975 ж. В.А.Черняктың басқаруымен

$$$ 72

Техникалық прогрессқа байланысты, индустриалды әлеуметтану және сұрақтарды зерттейтін ең үлкен орталық қайда орналсқан?

A) Жапония

B) Германия

C) АҚШ

D) Ресей

E) Казақстан

$$$ 73

Әлеуметтік қызметтермен қолданатын «орта» деңгейлі тұтынушыға бағыталған, стандартты шаралар жиынтығымен шектеліп қоймай, нақты әлеуметтік жағдайға және көрініс тапқан мәселерге байланысты тікелей шаралар қабылдау керек екенін көрсететін принціп аты?

A) әлеуметтік әрекет ету принціпі

B) клиентоцентризм принціпі

C) жасырындылық принціпі

D) толеранттылық принціпі

E) әмбебаптылық принціпі

$$$ 74

Зерртеу барысындағы құбылыстың жағдайы мен мінездемесі тұралы мағұлматты алу үшін қолданылатын, бір рет откізілітін зерттеуді қалай атайды?

A) нүктелік

B) трендтық

C) панелдік

D) лонгитюдтық

E) когорттық

$$$ 75

Зерттелуші объектінің динамикасын айқындау үшін жүргізілетін қайталанып өткізілетін зерттеуді қалай атайды?

A) нүктелік

B) трендтық

C) панелдік

D) лонгитюдтық

E) когорттық

$$$ 76

Алғашқы әлеуметтік мәліметтерді жинаудың ең көп таралған түрі:

A) құжаттар анализі

B) фокус-интервью

C) социометрия

D) бақылау

E) сауалнама

$$$ 77

Сауалнамаға қатысып және анкета сұрақтарына жауап беруге шақырылған адамды қалай атайды?

A) анкетер

B) интервьюер

C) респондент

D) модератор

E) фасилитатор

$$$ 78

Жетілдірілген инструментарийдің сапасын және сенімділігін арттыруға бағытталған зерртеу қалай аталады?

A) барлаушы

B) пилотажды

C) зондажды

D) эксперименталды

E) сипаттаушы

$$$ 79

Кез келген әлеуметтік зерттеу неден басталады?

A) бағдарлама жасау

B) инструментарий жасау

C) іріктеуді есептеу

D) анкетерларды инструктаждау

E) методологиялық триангуляция

$$$ 80

Белгілі бір мінездемені қарастыру үшін таңдалған инструментарий түрінің дұрыс таңдалғанын, төменгідегі анкетаны құрастыру нормативтерінің қайсысы көрсетеді?

A) релеванттылық

B) қолжеткізерлік

C) қабілеттілікті ажырата алушылық

D) сәйкестену бойынша негізделушілік

E) нейтралдылық

$$$ 81

Әлеуметтік зеттеудің бағдарламасын қай бөлімнен бастап құрастырады?

A) проблеммалық жағдайды анықтау

B) зеттеудің пәні мен объектісін анықтау

C) гипотездерді тұжырымдау

D) іріктеуді негідеу

E) зерттеу түрін анықтау

$$$ 82

Белгілі бір топтардың өмір сүру өзгешелігінің мінездемесін және жағдайларының ерекшелігін зерттеуге мүмкінік беретін, өмір салтының ерекше сипаттамалары мен шарттарының өзгешеліктерін зерттеуге мүмкіндік беретін репрезантативті емес, сапалы ұсынылған іріктеу.

A) сериялық

B) аудандырылған

C) мақсаттылы

D) көпфазалық

E) стратификацияланған

$$$ 83

Анкетадағы реципиенттерді қызықтырып, сауалнама процесіне енуді жеңілдетуге бағытталған сұрақтар қалай аталады?

A) диалогтық

B) альтернативтік

C) шкалдық

D) контакттық

E) буферлық

$$$ 84

Көрсетілген жауаптар қатарынан таңдауға мүмкіндік беретін, сұрақ кафетерий қалай аталады?

A) жабық

B) ашық

C) артылай жабық

D) дихотомикалық

E) сенситивті

$$$ 85

Респонденттердің сауалнамада еркін түрде жауап беретін сұрақ түрі?

A) жабық

B) ашық

C) жартылай жабық

D) дихотомикалық

E) сенситивті

$$$ 86

Екі берілген жауап нұсқалардан біреуін таңдауға мүмкіндік беретін, альтернативті сұрақ қалай аталады?

A) матрикалық

B) проективті

C) сенситивті

D) бақылау

E) дихотомды

$$$ 87

Бір тақырыптық сұрақтарға негізделген тараудан басқаға көшуге мүмкіндік беретін, преамбуласы бар сұрақтар қалай аталады?

A) диалогты

B) альтернативті

C)шкалды

D) қатынастық

E) буферлі

$$$ 88

Респонденттің жасы, жынысы, ұлты, кәсібі және т.с.с. сипаттамаларын анықтайтын, анкетаның соңғы бөлімінде келетін әлеуметтік-демографиялық тарауды әлеуметтанушылар қалай атайды?

A) демографичка

B) паспортичка

C) рапортичка

D) метричка

E) барлық жауап нұсқалары дұрыс

$$$ 89

Индивидте психологиялық ригидтілік көрініс табатын жағдайда, бәсеңдету-сұрағын қолдануды қажет ететін эффектті әлеуметтануда қалай атайды?

A) «қайталау эффекті»

B) «орталандыру эффекті»

C) «альфа эффекті»

D) «гамма эффекті»

E) «гало-эффект»

$$$ 90

Көбінесе өзін-өзі бағалау зерттеулеріне байланысты болып келетін, вербалды әрекеттің вербалды емес әрекетке сай келмеу құбылысын қалай атайды?

A) «эхо эффекті»

B) «айналым ережесі»

C) «парадок Ла-Пьера»

D) «әлеуметтік фасилитация эффекті»

E) «қабылдаудың позитивті-негативті ассиметриясы»

$$$ 91

Көлемі жағынан үлкен материалдарды (газеттер, кинофильмдер, теле және радио бағдарламалар) сараптау қажет болып тұрған кезде әлеуметтік ақпараттың мазмұнын зерттеудін формальданған әдісін пайдаланып, тексттің тұрақты қайталанып отыратын мәндік бірліктерін (атаулар, түсініктер, ойлар және т.с.с.) санап, анықтайтын әдіс қалай аталады?

A) социометриялық әдіс

B) әлеуметтік эксперимент әдісі

C) контент-анализ

D) кейс-стади

E) сапалық әдістер

$$$ 92

Топтағы әлеуметтік-психологиялық микроклиматының мінездемелерін және оның жеке мүшелерінің әлеуметтік индексін (таңымалдылық рейтингі) анықтауды қамтамасыз ететін Дж. Морено жұмыстарында зерттелген әдіс қалай аталады?

A) құжаттар сараптамасы

B) сұхбат

C) социометрия

D) бақылау

E) сауалнама

$$$ 93

Зерттелетін адамдар жиынтығынын «ішіндегі» бақылауды жүзеге асыруын қалай атайды?

A) өрістік

B) инкогнито

C) қосылған

D) зертханалық

E) стандартты

$$$ 94

Бақылаушы адамдардың өзінің жеке қасиеттері және әрекет стандарттарына сай, бақыланатындар туралы ой қалыптастыру барысында Гилфорд қандай қателікті атап көрсетті?

A) орталандыру қатесі

B) контраст қатесі

C) қабылдаудың позитивті-негативті ассиметриясы

D) делинквентті драйв

E) адами фактор

$$$ 95

Фокус-группалық сұхбатты жүргізетін адам қалай аталады?

A) сауалнамашы

B) интервьюер

C) респондент

D) модератор

E) фасилитатор

$$$ 96

Группаның басқа мүшелерінің әсері негізінде фокус-группаға әр қатысушының белсенділігінің өсу құбылысы қалай аталады?

A) «эхо эффекті»

B) «айналым ережесі»

C) «парадок Ла-Пьера»

D) «әлеуметтік фасилитация эффекті»

E) «қабылдаудың позитивті-негативті ассиметриясы»

$$$ 97

Ашық топтық дискуссияларға қатысушылардың әңгімесін бағыттайтын\жеңілдететін адамды қалай атайды?

A) сауалнамашы

B) интервьюер

C) респондент

D) модератор

E) фасилитатор

$$$ 98

Біріншілік әлеуметтік ақпараттың жалпы сенімділік деңгейін арттыруға бағытталған, зерттелетін құбылыстың бекітілген және шынайы қасиеттерінің бір-біріне сай келуін талап етуді қалай атайды?

A) нақтылық

B) сенімділік

C) тұрақтылық

D) репрезентативтілік

E) валидтілік

$$$ 99

Біріншілік әлеуметтік ақпараттың жалпы сенімділік деңгейін арттыруға бағытталған, қандай да әдісті немесе әдістемелерді жиі қолдану барысында нақтылы бір-біріне сай келетін нәтижелердің болуын талап етуді қалай атайды?

A) нақтылық

B) сенімділік

C) тұрақтылық

D) репрезентативтілік

E) валидтілік

$$$ 100

Біріншілік әлеуметтік ақпараттың жалпы сенімділік деңгейін арттыруға бағытталған, әр түрлі деңгейдегі объекттерге тәң келетін мінездемелердің тең болуын талап ететіні қалай аталады?

A) нақтылық

B) сенімділік

C) тұрақтылық

D) репрезентативтілік

E) валидтілік

ЖАНРОВО-СТИЛИСТИЧЕСКАЯ КЛАССИФИКАЦИЯ ПЕРЕВОДОВ

ЖАНРОВО-СТИЛИСТИЧЕСКАЯ КЛАССИФИКАЦИЯ ПЕРЕВОДОВ - одна из двух наиболее известных классификаций переводов, в основе которой лежит характер переводимого текста.

Данная классификация переводов предполагает подразделение переводов в зависимости от стилистических особенностей оригинала на два основных функциональных подвидов перевода: художественный перевод и информативный (специальный) перевод.

Противопоставление художественного перевода информативному основано на противопоставлении художественных текстов специальным текстам с точки зрения основных функций, которые эти тексты выполняют. «Каждая из разновидностей переводимого материала отличается своими специфическими чертами, которые ставят особые требования к переводу» (Федоров, 2002, с. 272). Так, для художественного текста основной функцией признается художественно-эстетическая функция, а для специальных текстов - функция сообщения, информирования. Художественным переводом называют «перевод произведений художественной литературы, основная задача которого заключается в порождении на ПЯ речевого произведения, способного оказывать художественно-эстетическое воздействие на получателя перевода» (Сдобников, Петрова, 2001, с. 67).

Информативным переводом принято называть «перевод специальных текстов, основная функция которых заключается в сообщении каких-то сведений, а не в художественно-эстетическом воздействии на читателя» (там же). Жанрово-стилистическую классификацию переводов, а также необходимость ее разработки так или иначе признают все теоретики перевода, при этом некоторые исследователи (например, B.C. Виноградов, И.С. Алексеева и др. (Виноградов, 2001; Алексеева, 2004)) считают нужным ее дополнить и уточнить. Так, В.Н. Комиссаров относит к информативным текстам детективные произведения, описания путешествий, очерки на том основании, что там «преобладает чисто информационное повествование» (Комиссаров, 1990, с. 97), хотя сам замечает, что «в оригинале, требующем в целом художественного перевода, могут быть отдельные части, выполняющие исключительно информационные функции, и, напротив, в переводе информативного текста могут быть элементы художественного перевода» (там же).

B.C. Виноградов говорит о целесообразности выделения шести основных функционально-стилевых типов текстов: разговорные, официально-деловые, общественно-информативные, научные художественные тексты, а также религиозные сочинения. Также, например, теорию сакрального перевода разрабатывает В.Ю. Лебедев (Лебедев, 2001). И.С.Алексеева предлагает использовать в теории перевода более расширенную классификацию текстов- научный и научно-технический текст, научно-учебный текст, научно-популярный текст, энциклопедический текст, музыковедческий текст искусствоведческий текст, философский текст, документы физических и юридических лиц, объявления, газетно-журнальный информационный текст, законодательный текст, религиозный текст, проповедь, инструкция, рецепты (кулинарные и др) траурное объявление и некролог, мемуары, публичная речь, реклама, личное письмо, деловое письмо, художественная публицистика (эссе), художественный текст, поэтический текст как подвид художественного текста, беллетристика (Алексеева, 2008). Именно с этими типами текстов, по мнению исследовательницы, чаще всего приходится иметь дело переводчику.

Из приведенных выше классификаций разных авторов становится понятным, что деление переводов на художественный и информативный носит условный характер и ориентируется исключительно на основные функции, которые призваны выполнять переводимые тексты. Выделение подвидов внутри классификации также диктуется конкретными потребностями участников переводческого процесса. «То, что, например, может быть признано точным и правильным в переводе научного или делового текста, допускающего обороты книжно-письменной речи, легко может оказаться неуместным и неверным в переводе произведения художественной литературы, где полноценность перевода часто достигается путем отступлений от более дословной передачи, и наоборот» (Федоров, 2002, с. 272-273).

Библиогр.: Алексеева И.С. Текст и перевод: Вопросы теории - СПб., 2008; Виноградов B.C. Перевод: Общие и лексические вопросы. —М., 2001; Комиссаров В.Н. Теория перевода. - М., 1990; Лебедев В Ю. Очерк теории сакрального перевода. - Тверь, 2001; Сдобников В.В., Петрова О.В. Теория перевода. -- Н. Новгород, 2001' Фёдоров A3. Основы общей теории перевода. — М., 2002.

М.В. Раренко