Читайте также:
|
[1] Демокрит. Фрагменты Демокрита и свидетельства его учения// Материалисты Древней Греции. М., 1985. С. 170.
[2] Конфуций. Лунь Юй. Древнекитайская философия, собрание текстов: В 2 т. М., 1972. Т. 1. С. 139.
[3] Гераклит. Фрагменты Гераклита // Материалисты Древней Греции. М., 1985. С. 41.
[4] Зенон Элейский. Свидетельства о жизни и учении // Фрагменты ранних греческих философов. М., 1989. Ч. 1. С. 307.
[5] Платон. Диалоги. М., 1986. С. 445
[6] Упанишады. Древнеиндийская философия. М., 1972. С. 82.
[7] Лао-цзы. Хань Фей-цзы. Древнекитайская философия. М., 1972. Т. 2. С. 224.
[8] Ксенофан. Свидетельства о жизни и учении // Фрагменты ранних греческих философов. Ч. 1. С. 160—161
[9] Конфуций. Лунь Юй. Древнекитайская философия, собрание текстов: В 2 т. М., 1972. Т. 1. С. 139.
Экология
А
1Аталған ғалымдардың қайсысы минимум заңын тұжырымдаған?
Ю. Либих
2.Аталған ғалымдардың қайсысы толеранттылық заңын тұжырымдаған?
В. Шелфорд
3.Аутэкология нені зерттейді?
Ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасын
4.Аталған факторлардың қайсысы абиотикалық факторға жатады?
температура
5.Аталған факторлардың қайсысы биотикалық факторға жатады?
Комменсализм
6.Азотификсациялаушы бактериялар қай топқа жатады?
Сапрофит және симбионттар
7.Аталған факторлардың қайсысы абиотекалық факторға жатады?
Көктемдегі өзендердің жайылуы
8.Аймақтық мониторинг
Үлкен кеңістікті алып жатқан аудандар
9.Атмосферада азот мөлшері:
78%
10.Адам популяцияларының саны мен тығыздығының артуы арқылы қалалардың өсуі мен
дамуын қалай атайды?
урбанизация
11.Ағзалардың қанша мекен ету ортасы бар?
төрт
12.Атмосфераның жерге жақын қабатының температурасы, оның құрамындағы
көмірқышқыл газы мен кейбір басқа газдардың болуынан жоғарлауын қалай атайды?
антропогенді стресс
13.Ағзалық ортада келесі даралар тіршілік етеді:
Эктопаразиттер мен эндопаразиттер?
Атмосферада оттегі мөлшері:
21%
14.Ағзалардың тіршілігіне қолайлы экологиялық фактордың қарқындылығы аталады:
Оптимум.
15.Автотрофты ағзалар – ол:
Продуценттер.
16.Ағзардың бір терриорияда өмір сүріп, бір-біріне не пайда, не кері әсер етпеу жағдайын атайды:
Нейтрализм.
17.Адаммен трансформацияланған, биосфераның екінші ретті жасанды элементарлы бірліктері:
Агробиоценоздар.
18.Арал маңының экологиялық жағдайын келесідей сипаттауға болады:
Экологиялық апат.
19.Аталған ресурстардың келесі түрі қалпына келмейтін ресурстарға жатады:
Жанар-жағармай (қазбалы).
20.Аталған ресурстардың келесі түрі сарқылатын және қалпына келетін ресурстаға жатады:
Құнарлы топырақ.
21.Атмосфераның табиғи ластану көзіне жататындар:
Жанартау.
22. Адамзаттың өз қажеттіліктерін қамтамасыз ете отырып, болашаққа қатер төндірмейтін дамуы аталады:
Тұрақты.
23.Адамдарға әртүрлі аурулар тудыратын тірі организмдермен қоршаған ортаның ластануы аталады:
Биологиялық.
24.Алыс кеңістікте ауаның трансшекаралық ластануы туралы Конвенция қабылданды:
1979 ж.
25.Атом энергетикасы бойынша халықаралық агенттікті көрсетіңіз:
МАГАТЭ.
26.Ауыл шаруашылық бойынша БҰҰ мүшесін көрсетіңіз:
ФАО.
27.Атмосфераның ластануы бөлінеді:
Бірінші реттік және екінші реттік.
28.Атмосфера құрамы:
Азот, оттегі, көмірқышқыл газы, аргон.
Ә
1.Әр түрлі түрге жататын даралардың арасында немесе бір түрдің ішіндегі қорегі үшін күрес қалай аталады?
жыртқыштық
2.Әрбір түр басқа түрлермен қарама –қатынасынан пайда алатын, бірлесіп тіршілік ету қалай аталады?
мутуализм
3.Әрбір келесі деңгейге энергияның қандай мөлшері өтеді?
10%
4.Әр түрге жататын организмдердің белгілі бір физикалық ортада өмір сүру жағдайын атайды:
Биогеоценоз.
5.Әлеуметтік экология қандай жүйені зерттейді?
қоғам – қоршаған орта
Б
1.БҰҰ табиғатты қорғау әрекетінің координаторын көрсетіндер:
ЮНЕП.
2.Бүкіл гидросферадағы су айналымының белсенділігі құрайды (жыл):
3000 жыл.
3.Бұзылған жерлерді түбегейлі жақсартуды атаймыз:
Мелиорация.
4.Белгілі бір аймақта ғана тіршілік ететін организмдерді атаймыз:
Эндемиктер.
5.Биологиялық су ластаушыларына жатады:
Балдырлар.
6.Бір түрдің екіншісінен қорек алу қарым-қатынасын атайды:
Аменсализм.
7.Биоцеоноздың жалпы жүйесінде түрдің алатын орны, оның биоценотикалық талаптары, абиотикалық факторларының ортасы аталады:
Экологиялық қуыс.
8.Биосфера ілімінің авторы:
.Вернадский.
9.Бір түрдің таралуына екіші түрдің қатысуын атаймыз:
Топикалық байланыс.
10.Бір түрдің екінші түрмен қоректенгенде келесі байланыс байқалады:
Трофикалық байланыс.
11.Бактерия мен саңырауқұлақтар көбінесе болып табылады:
Редуцент.
12.Бірігіп тішілік ету барысында өзіне пайдасы да зияны да тимейтін, бірақ екінші түрге кері әсер ететін қарым-қатынастың түрі аталады:
Аменсализм.
13.Биосфера келесі сфералардан құралады:
Литосфера, атмосфера, гидросфера.
14.Биосфераға тән ерекшеліктер:
Биоәртүрлілік.
15.Б ерілген қоректік байланыста қай тізбек продуцент болып табылады: қара бидай – шегіртке – торғай – бактерия:
Қара бидай.
16.Бір түрдің дараларының қырып кетуімен ерекшеленетін қарым-қатынасты атайды:
Агрессия.
17.Бай биоценоздарда (мысалы, тропика ормандарында) түрлердің көпшілігі:
<variant> Көп санды.
18.Белгілі-бір аудан бірлігіндегі даралар саны және санының көлемі:
Популяцияның тығыздығы.
19.Бір түрдің басқа түрлермен қоректену қатынасы:
Трофикалық.
20.Бір популяциядағы жануарлардың уақытша бірігуін биологиялық пайдалы ұйымдасу ретінде атайды:
Үйір.
21.Бірінші ретті консументтерге қайсысы жатады?
шөпқоректілер
22.Биомассаның жиналуында қай ағзаның ролі зор?
өсімдіктер
23.Биотикалық факторлар
Бір ағзалардың тіршілік әрекетінің басқаларға тигізетін әсері?
24.Берілген қоректік тізбектердің қайсысы дұрыс құралған?
Шыбын – бақа – жылан – жыртқыш құс
25.Барлық қоректік тізбектер қай топқа жататын ағзалардан басталады?
консументтер
26.Бентос – бұл:
Су түбін мекендеушілер.
Г
1.Гетеротрофты ағзалар – ол:
Консументтер.
2.Гетеротрофтар энергия көзі ретінде пайдаланады:
Органикалық заттарды.
3.Гидропоника – дегеніміз:
Өсімдіктерді ертінділерде өсіру тәсілі.
4.Гидатофиттер және оның өкілдері
су өсімдіктері, денесінің бір бөлігі немесе толық суға батады (тұңғыйық т.б.)
5.Геобионттарға келесі дарақтар жатады:
Топырақта тұрақты тіршілік ететіндер.
Д
1.Даралардың қорекке бәсекелесуін мына фактордың мысалы ретінде қарастыруға болады:
Биотикалық.
2.Демографиялық көрсеткішке жатпайды...
өмір сүру жасы
3.Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзаларды қалай атайды?
гетеретрофтар
4.Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзаларды қалай атайды?
гетеретрофтар
5.Дайын органикалық затпен қоректенетін организмдер:
Гетеротрофтылар.
6.Дұрыс қоректену тізбегін табыныз:
Қайың – жұлдызқұрт – сауысқан - бактерия.
7.Даралардың өз түрін жеуі, (жоюы) аталады:
Каннибализм.
8.Дефляция – бұл:
Жел эрозиясы.
9.Денсаулықты қорғау, өндірістік, ғылым ресурстары келесі классификация бойынша анықталады:
Қолдануға байланысты.
Е
1.Екі түрдің арасындағы қарым-қатынас нәтижесінде біріне қолайсыз, екіншісіне қолайы әсер етуін атаймыз:
Жыртқыштық.
Ж
1.Жануарлардың жарық шығару қабілетін атайды:
.Биолюминисценсия.
2.Жарықтың әсеріне байланысты өсімдіктерді мынандай экологиялық топтарға бөледі:
Жарықсүйгіштер, көлеңкесүйгіштер.
3.Жоғарғы температураның ауытқуына шыдамайтын организмдерді атайды:
Стенотермді.
4.Жануарлардың қауымдастығы аталады:
Зооценоз.
5.Жыртқыш жануарлар:
Екінші ретті консументтер.
6.Жаңа өндіріс-орындарын жобалаудағы тұрғындардың денсаулығын болжауда, табиғатты қорғаудың келесі аспектісі анықтайды:
Әлеуметтік-гигиеналық.
7.Жел эрозиясының түрлерін атаңыз:
Дефляция және шаңды-дауыл.
8.Жергілікті мониторинг
жекеленген объектілер
Жануарлар бірлестігін қалай атайды?
зооценоз
9.Жылу алмасу түріне байланысты жануарлар қандай экологиялық топқа бөлінеді?
пойкилотерімді және гомойтерімді
10.Жаһандық (биосфералық) мониторинг:
биосферадағы өзгерістер
И
1.Италия, Англия, АҚШ мен КСРО арасындағы Антарктида туралы келісімге келді:
1959 ж.
К
1.Көп түрлі бірлестіктердегі ағзалардың өзара әсерін зерттеу
қоректі қатынастарды нақты жағдайда және зертханада бақылау
2.Келесі үрдістер жарықтың қатысымен жүреді:
Фотосинтез.
3.Келесі үрдістер жарықтың қатысымен жүреді:
Фотопериодизм
4.Келесі организмдер денесінің төменгі бөлігімен суда орналасады:
Гидрофиттер.
5.Келесі организмдер жылықанды организмдер болып табылады:
Гомойотермді.
6.Келесі организмдер тіршілік ортасында жоғары ылғалдылықты қалайды:
Гигрофиттер.
7.Келесі организмдер ылғалдылықтың тапшылығына не аз мөлшеріне шыдайды:
Ксерофиттер.
8.Көшетхананы мына жүйеге жатқызуға болады:
Микроэкожүйе
9.Көлденең бағыттарда өсімдіктер бөлігінің орналасуы аталады:
Шашыраңқылық.
10.Күн сәулесінің энегиясын пайдаланып, көмір қышқыл газынан және судан органикалық заттарды синтездейтін организмдерді атайды:
Продуцент.
11.Келесі организмдер толықтай дерлік суға батып жатады:
Гидатофиттер.
12.Келесі өсімдіктер өз денесіне ылғалдылықты жинайды:
Суккуленттер.
13.Келесі организмдер қалыпты ылғалдылықты қалайды:
Мезофиттер.
14.Келесі организмдер суықсүйгіш организмдер болып табылады:
Криофилдер.
15.Келесі организмдер суыққанды организмдер болып табылады:
Пойкилотермді.
16.Келесі даралар топырақта тіршілік етеді:
Геофилдер мен геобионттар.
17.Көшкен құмды тоқтатуға пайдаланатын ағаш тектес өсімдіктер?
сексеуіл
18.Келесі организмдер жарық сүйгіш организмдер болып табылады:
Гелиофиттер.
19.Келесі макроэкожүйе түрлердің әртүрлілігіне бай:
Тропикалық орман.
Қ
1.Қоректену тізбегіндегі қандай буынның жойылуы биоценоз үшін айтарлықтай зиянды
нәтижеге әкеліп соқтыруы мүмкін?
редуценттер
2.Қасқырлар жыл сайын бұғылардың 25% жуығын өлтіреді. Бұл құбылыс өзара әсердің қандай формасына жатады?
жыртқыштық
3. ҚHYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0"оршаған HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0"HYPERLINK "http://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%BE%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0"ортаның жағдайын бақылау және тексеру жүйелері дегеніміз...
Экологиялық мониторинг
4.Қышқылдық жауынның пайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады?
фреондар
5.Қоршаған ортаның өзгермелі жағдайында тұрақты динамикалық тепе-теңдікті ұстау
<variant> гомеостаз
6.Қай ғалым мына төрт заңды тұжырымдаған: барлығы барлығымен байланысты, бәрі үшін төлеу қажет, барлығын бір жаққа жіберу керек, табиғат өзі барлығын жақсы біледі?
Б. Комменер
7.Қ.Р. – ның экологиялық кодексі қай жылы қабылданды?
2007 ж. Қаңтар
8.Қ.Р. экологиялық қауіпсіздігі сонғы тұжырымдамасы қай жыдарға бекітілген
2004-2015 жж.
9.Қандай орта температураның, жарықтың және ылғалдылықтың өзгерісімен сипатталады:
Жер беті–ауа ортасы.
10.Қорықтардың ұймдастырылуы келесі фактор түріне жатады:
Биотикалық.
11.Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау туралы заңы қай жылы қабылданды?
12.Құмырсқа илеуінің топтанып тіршілік етуі аталады:
Күрделі қауым.
13.Қандай жағдай болмасын түрлердің орта фактор көрсеткішіне бейімделушілігін атайды:
<variant> Экологиялық икемділік.
14.Қасқырлардың бірігуі аталады:
Үйір.
15. Құстар арасындағы қарым-қатынас нәтижесінде біріне қолайсыз, екіншісіне қолайлы әсер етуін қалай атаймыз:
<variant> Жыртқыштық.
16.Қышқылдық жауын-шашын тұнбасы бұл:
Азот және күкірт қышқылдары.
17.Қоршаған табиғи ортаны қорғауда жалпы бақылау іс-шаралары қарастырылады:
Экологиялық мониторингте.
18.Қызыл кітапқа тіркелген организмдердің ерешеліктерін атаңыз:
Анықталмаған, сирек, жойылып бара жатқан, саны азайып бара жатқан.
19.Қорық және демалыс орыны мәртебесіне ие болған территориялар аталады:
Ұлттық парктер.
20.Қышқылдық жаңбырларды тудырады:
Күкірт және азот оксиді.
21.Қоршаған орта бойынша декларация қабылданған
Рио-де-Жанейрода, 1992 ж.
22.Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:
Барлық орман түрлерін басқару
23.Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:
Қоршаған орта мен даму бойынша Рио декларациясы.
24.Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясында қабылданған құжаттарды көрсетіңіз:
XXI ғасырға күн тәртібі
25.Қоршаған ортаны қорғаудың әлемдік күні:
5 мауысым.
26.Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Халыкаралық Комиссияның төрағасын атаңыз:
Х. Брунтланд
27.Қоршаған орта мен даму бойынша БҰҰ Конференциясының өту уақыты мен орнын көрсетіңіз:
Рио-де-Жанейро, 1992 ж.
28.Қоршаған ортаны қорғау облысында халыкаралық ынтымақтастықтың негізгі қағидалары жасалған:
Стокгольмде, 1972 ж.
М
1.Мына аталған ресурстардың (қорлардың) келесі түрі сарқылмайын топтарға жатады:
Күн сәулесі.
2.Микроорганизмдердің қауымдастығы аталады:
Микробиоценоз.
3.Мекен ету ортасына керекті элементтер жиынтығы:
Тіршілік жағдайы.
Н
1.Нектон – бұл:
Судың қалың қабатында белсенді қозғалатын дарақтар.
О
1.Озон қабаты бойынша Веналық келісімге қол қойылды:
1985 ж.
2.Организмдердің бір бірлестіктерінің белгілі кезектілікпен басқаларымен алмасу процесі аталады:
Сукцессия.
3.Организмдердің бір ортада көршілес өмір сүру формасын атайды:
Нейтрализм.
4.Озон бұзушы заттар:
Фреондар.
5.Озон қабаты атмосферадағы беткі қабаты ретінде:
Ультракүлгін сәулесінен сақтайын экран.
6.Ормандарды шабу келесі экологиялық факторға жатады:
Антропогендік.
7.Озон қабатының маңызы қандай?
ультракүлгін сәулелерді сіңіру;
8.Оңтүстік Қазақстанда «Ақсу Жабағылы» қорығы қай жылы ұйымдастырылды?
9.Ортаның ерекшеліктерін – тіріағзаларыдың көмегімен анықтау дегеніміз
Биологиялық индикация
Ө
1.Өсімдіктерді егу арқылы жерлерді жақсарту бойынша іс-шаралар аталады:
Фитомелиорация.
2.Өсімдік қауымдастығы аталады:
Фитоценоз.
3.Өндірістік мекемелердің шуын жатқызуға болады:
Антропогенді факторға.
4.Өсімдіктердің өсіп-дамуына әсер ететін топырақтың минералды құрамы келесіге жатады:
Абиотикалық фактор.
5.Өсімдіктер бірлестігі қалай аталады?
фитоценоз
П
1.Планктон – бұл:
Суда белсенді қозғалмайтын ағзалар.
Дата добавления: 2015-01-05; просмотров: 89 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |