|
Читайте также: |
Рис.1. Система факторов формирования прибыли предприятия
Прибыль или убыток предприятий устанавливается на основании баланса. Финансовый результат определяется как разница между валовыми доходами и валовыми расходами. По экономическому содержанию он включает две составляющие – прибыль (убыток) от производственной деятельности и прибыль (убыток) от финансовых операций. Преобладающую часть составляет прибыль от основной производственной деятельности. Она формируется за счет реализации продукции (работ, услуг) и зависит от двух факторов: суммы прибыли в произведенной продукции и изменения части прибыли в остатках нереализованной продукции. Масса прибыли в произведенной продукции определяется тремя обобщающими факторами: объем производства, цена, себестоимость.
Объем производства зависит от трех групп факторов, которые характеризуют составные элементы производственного процесса, а именно: использование основных фондов, трудовых и материальных ресурсов. По каждому направлению выделяются два вида факторов – экстенсивные и интенсивные. Экстенсивными факторами выступают фондо-, материалообеспеченность, численность работающих. Интенсивными факторами являются фондо- и материалоотдача, производительность труда.
Фондообеспеченность характеризуется достаточностью фондов для ведения производственного процесса. Она характеризуется движением фондов, то есть введением в действие новых мощностей и заменой изношенных и устаревших фондов, а также структурой фондов, которая дает возможность обеспечить все стороны производственной деятельности. Фондоотдача зависит от технического состояния основных фондов, которое характеризуется уровнем физического и морального износа, и от эффективности использования фондов, которая определяется коэффициентом сменности и отсутствием потерь от неполной загрузки основных фондов.
Влияние трудовых факторов определяется обеспеченностью кадрами и производительностью труда. Кадровая обеспеченность характеризуется численностью персонала, которая зависит от его движения (прием, увольнение), и структурой работающих (рабочие, служащие, менеджеры, обслуживающий персонал и др.). Производительность труда зависит от уровня квалификации, выработки на одного работника и использования рабочего времени.
Использование материальных ресурсов зависит от материалообеспечености и материалоотдачи. Материалообеспеченноть определяется отлаженностью поставок материальных ресурсов, наличием достаточных для их приобретения оборотных средств и привлечением кредитов банков в оборот предприятия. Материалоотдача определяется рациональным использованием материальных ресурсов, то есть выходом готовой продукции.
Цена выступает определяющим фактором формирования финансовых результатов. Она зависит от внутренних и внешних факторов. Внутренним фактором ценообразования выступают себестоимость единицы продукции и уровень ее рентабельности. Предприятия направляют свои усилия на минимизацию себестоимости и оптимизацию уровня рентабельности. Снижение себестоимости всегда желательно, однако оно не должно сказываться на качестве, так как может снизить объем продаж. Уровень рентабельности должен, с одной стороны, обеспечить предприятие достаточными финансовыми ресурсами, а с другой, не вести к значительному росту цены, что также приведет к снижению объема реализации. В качестве внешних выступают основные рыночные факторы – спрос и предложение, то есть макроэкономические факторы. Проблема управления ценой состоит в согласованности внутренних факторов с внешними. Минимизация себестоимости при этом направлена на хеджирование ценового риска, то есть уровень себестоимости должен быть таким, чтобы даже при непредвиденном падении цен на рынке предприятие получило определенную прибыль, а при значительном снижении позволило бы свести к минимуму убытки.
На себестоимость влияют структурные и соответствующие технико-экономические факторы. Структурные факторы отображают составные элементы себестоимости: сырье, материалы, полуфабрикаты; топливо и энергия; заработная плата и начисления на нее; содержание и эксплуатация оборудования; накладные и прочие затраты. Технико-экономические факторы, которые характеризуют формирование затрат по каждому элементу, включают емкость затрат (материалоемкость, энергоемкость, трудоемкость и т.п.) и их стоимость (цены на материалы, сырье, энергоносители, заработная плата и т.д.). Емкость характеризуется объемом использования сырья, энергии, заработной платы и других элементов на производство соответствующих товаров, работ, услуг. Снижение емкости затрат выступает основным фактором снижения себестоимости.
Комплексные факторы характеризуют влияние определенных тенденций развития экономики на финансовые результаты. Они действуют не сами по себе, а через отдельные технико-экономические факторы. Причем это влияние может осуществляться одновременно через несколько технико-экономических факторов, то есть иметь комплексный характер. К комплексным факторам, которые влияют на прибыль, относятся: техническое усовершенствование производства, повышение его эффективности, повышение качества продукции.
Техническое усовершенствование производства оказывает комплексное влияние на прибыль. Разработка и внедрение новой техники и современных технологий требуют значительных финансовых вложений, что влечет за собой рост затрат. Однако рост доходов в результате использования более продуктивного оборудования может опережать рост затрат, т.е. определяющим при этом выступает конечный финансовый результат. Непосредственное влияние технического усовершенствования производства на прибыль осуществляется через обобщающие технико-экономические факторы: рост объема производства, определенный рост уровня цен. Уровень себестоимости может как возрастать, так и снижаться. При этом возрастание уровня себестоимости может обязательно сопровождаться улучшением качественных характеристик продукции.
Повышение эффективности производства может достигаться как через его техническое усовершенствование, так и на основе более рационального использования имеющегося производственного потенциала. Это обеспечивается, прежде всего, за счет усовершенствования системы управления производственным процессом. В результате повышаются материало- и фондоотдача, производительность труда, что влечет за собой рост объемов производства и снижение себестоимости продукции.
Повышение качества продукции также довольно сложный комплексный фактор. Прежде всего оно требует дополнительных затрат, то есть могут возрастать и себестоимость, и цены. Однако это способствует росту объема продаж, поскольку в условиях насыщенного рынка именно высокое качество является основным фактором успешной реализации.
Таким образом, формирование финансовых результатов определяется большим количеством факторов, которые характеризуют все стороны финансово-хозяйственной деятельности предприятий. При этом нецелесообразно и невозможно разделять эти факторы на основные и второстепенные. Каждый из факторов может обеспечить как высокий уровень прибыли, так и послужить причиной существенных убытков.
Кіріспе
Мен курстық жұмысты осы тақырыпқа жазуымның себебі нарық қатынастары жағдайында қаржылық бақылаудың даму тенденциясын анықтап, толық түсінуді мақсат тұтқаным. Осы мақсатпен курстық жұмысты үш бөлімге бөліп қарастырдым. Бірінші бөлімде қаржылық бақылаудың мәні, іс-әрекет сферасы жайлы мәліметтер және бақылаудың сыныптамасы, соның ішінде аудиторлық бақылауды барынша қамтуға тырыстым. Екінші бөлімде қаржылық бақылауды жүргізгенде қолданылатын әдістер мен бақылауды іске асыратын мемлекеттік органдар туралы, олардың атқаратын қызметтері туралы баяндалған. Үшінші бөлімді шетелдердегі, атап айтқанда АҚШ, Германия және Ресей Федерациясының мемлекеттік қаржылық бақылау жүйесінің құрылымын талдауға арнадым. Және де салыстырмалы түрде Қазақстандағы мемлекеттік қаржылық бақылау жүйесінің қазіргі жағдайын жеке талдауды жөн көрдім
Нарықтық қатынастардың құрылымында да, мемлекет тарапынан оларды реттеу механизмінде де қаржы зор рөл атқарады. Қаржы – нарықтық қатынастардың құрамды бөлігі және мемлекеттік саясатты жүзеге асырудың құралы. Бұл орайда қаржының әлеуметтік-экономикалық мәнін түсіне білудің, оның іс-әрекет етуінің ерекшеліктерін терең ұғынудың, Қазақстан экономикасын ойдағыдай дамыту мақсатымен қаржы ресурстарын неғұрлым толық және ұтымды пайдаланудың әдістері мен амалдарын көре білудің маңызы зор.
Қаржы – қоғамдық өнімді жасау мен пайдалану арасындағы байланыстырушы буын.
Қаржы – жалпы ішкі өнім мен ұлттық табысты бөлудің, қайта бөлудің экономикалық тетігі және ақша қорларын жасау мен пайдалануға бақылау жасаудың құралы.
Қаржының мәні, іс-әрекет механизмі және рөлі оның функцияларынан айқын көрінеді. Қаржының мәнін толық ашу оның ұғымы мен қажеттігін ғана емес, сонымен бірге қаржының қоғамдық арналымын, яғни оның функцияларын анықтауды талап етеді.
Қазіргі уақытта қаржының бөлгіштік және ұдайы өндірістік тәрізді екі тұжырымдамасы танылып отыр. Коммерциялық есеп пен маркетинг операцияларын жүзеге асыруға байланысты болатын қаржының бақылау функциясын барлық ғылыми тұжырымдамалардың өкілдері мойындады. Қаржының бұл функциясы экономикалық категория ретіндегі қаржыға тән қасиет және қаржының не бірінші, не екінші функциясымен бір мезгілде жүзеге асады. Бақылау функциясы мазмұнының нақтылы көрінісі мемлекеттің қаржы саясатын жүргізетін қаржы органдары қызметінің барысында іске асады.
Бақылау функциясы қаржының бөлгіштік функциясынан туындайды және жиынтық қоғамдық өнімді, ұлттық табысты және таза табысты тиісті ақша қорлары бойынша бөлуге және оларды мақсатты жұмсауға бақылау жасаудан көрінеді. Егер қаржының мәні, табиғаты және мазмұны, бір жағынан, жиынтық қоғамдық өнімнің, ең алдымен, таза табыстың бір бөлігінің қозғалысымен, оны бөлумен, ақша қорларын жасаумен және материалдық өндіріс процесіндеұлғаймалы ұдайы өндіріске бағыттаумен және басқа жағынан, мемлекеттің орталықтандырылған ақша қорларын жасаумен байланысты болса, қаржының бақылау функциясы да тиісті түрде материалдық өндірістің бүкіл ұдайы өндірістік процесіне де, сондай-ақ мемлекеттің ақша ресурстарының орталықтандырылған қорын қалыптастыру және пайдалану процесіне де қызмет етеді. Қаржының екі функциясының диалектикалық бірлігі мен өзара байланыстығы осында.
Бақылау функциясы қаржылық бақылауда – жалпы ішкі өнімді тиісті қорларға бөлуге және оларды мақсатты арналым бойынша жұмсауға бақылау жасауда көрінеді
Бақылау сандық түрде қаржы ресурстарының қозғалысы арқылы жиынтық қоғамдық өнімді бөлумен және қайта бөлумен байланысты болатын экономикалық процестерді бейнелейді. Сонымен бірге нақты нысандағы қаржы ресурстардың қозғалысы жиынтық қоғамдық өнімді құндық бөлу процесіне мемлекет тарапынан бақылау жасаудың негізі болып табылады. Мұндай бақылаусыз экономиканың теңгерімді дамуының қамтамасыз етілуі мүмкін емес.
Қаржының бақылау функциясының экономикалық мағынасы кәсіпорынның, фирманың шаруашылық-қаржы қызметіне теңгемен бақылау жүргізу.
Қаржы мәселесі жөніндегі заңнамалардың бұлжымастан сақталуын, мемлекеттік бюджет, банк алдындағы қаржылық міндеттемелердің, сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілердің есептесу және төлемдер жөніндегі өзара міндеттемелерінің дер кезінде және толық орындалуын тексеру қаржылық бақылаудың аса маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Қаржының бақылау функциясын жүзеге асырудың нысаны қаржылық көрсеткіштерді білдіретін қаржы ақпараты болып табылады.
Ұдайы өндіріс процесіндегі қаржының бақылау функциясының рөлі қаржылық тәртіп арқылы жүзеге асуымен және оның жай-күйімен, белгіленген нормалар мен нормативтердің сақталуымен, қаржылық міндеттемелердің орындалуымен байланысты болуы мүмкін. Қаржылық тәртіп оны бұзушыларға қаржы санкцияларын қолдана отырып мемлекеттік парызды сақтауға негізделген.
Қаржының бақылау функциясы қаржы органдарының сан қырлы қызметі арқылы жүзеге асырылады. Қаржы жүйесі мен салық службасы қызметкерлері қаржылық бақылауды қаржыны жоспарлау процесінде, бюджет жүйесінің кіріс және шығыс бөлігінің атқарылуы кезінде жүзеге асырылады. Нарықтық қатынастардың дамуы жағдайында бақылау жұмысының бағыттары, қаржылық бақылаудың нысандары мен әдістері айтарлықтай өзгерді.
Дата добавления: 2014-12-23; просмотров: 33 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |