Читайте также:
|
Популяция тығыздығының белгілі бір оптимумы болады. Осы оптимумнан ауытқу пайда болғанда оны реттеудің популяция ішілік механизмдері іске қосылады.
Популяция тығыздығының өсуі көптеген бунақденелілердің дараларының мөлшерінің кішіреюімен, өнімділігінің төмендеуімен, дернәсілдері мен қуыршықтардың өлімінің артуымен, даму жылдамдығының өзгеруі, жыныстық қатынасының өзгеруіне әкеледі де, популяцияның белсенді бөлігін кемітеді.
Популяция тығыздығының шектен тыс артып кетуі каннибализм құбылысын туғызуы мүмкін.Каннибализм кейбір балықтарда, қосмекенділерде және жануарларда байқалады.
Популяция ішілік реттеуші механизмге эмиграция жатады. Эмиграция-берілген ареалдың қолайсыздау бөліктеріне популяцияның бір бөлігінің орын ауыстыруы.
Популяция тығыздығы оптималды деңгейден төмендеген жағдайда олардың көбеюі кезіндегі өнімділігі артып, ерте жыныстық жетілуге әкеледі.
Бірлестіктер экологиясы – синэкология.
Синэкология – әр түрге жататын өсімдіктер, жануарлар мен микроорганизмдердің популяцияларының ассоциацияларын, олардың қалыптасу жолдары мен қоршаған ортамен өзара әсерін зерттейтін экологияның бөлімі. Жеке ғылыми бағыт ретінде синэкология 1910 жылы Халықаралық ботаникалық конгрессте бөлініп шықты. «Синэкология» ұғымын ғылымға енгізген швейцар ботанигі К. Шертер болып есептеледі.
Биоценоз, биогеоценоз, экожүйе, туралы түсініктер.
Биоценоз – өсімдіктер, жануарлар, микроағзалар қауымдастығы.
Биотоп – биоценоздың тіршілік мекені, бұл мекеннің абиотикалық жағдайлары біртекті қалыптасқан болып келеді.
Биогеоценоз – белгілі бір кеңістікте оналасқан, ұрпақ алмасу барысында заттар айналымының арқасында ұзақ тіршілік ететін өсімдіктер, жануарлар, микроағзалар қауымдастығынан тұратын күрделі жүйе.
Экожүйе дегеніміз- зат, энергия және ақпараттар алмасу нәтижесінде біртұтас ретінде тіршілік ететін кез келген өзара әрекеттесуші тірі ағзалар мен қоршаған орта жағдайларының жиынтығы.
23. Экожүйедегі түр аралық байланыстардың негізгі формалары (нейтрализм, комменсализм, протокооперация және т.б.)
Бәсекелестіктің екі түрін ажыратады: түрішілік және түраралық. Ч. Дарвин түрішілік бәсекелестікті табиғи сұрыпталудың интенсивтілігін арттыратын маңызды форма деп белгілеген болатын.
Нейтрализм - бейтарап селбесу.
Комменсализм. Бір ағза екіншісінің есебінен тіршілік етеді, бірақ оған ешқандай зиян келтірмейді. Комменсализм паразитизмге қарағанда симбиозға жақындау.
Жер бетінде мекендейтін қоңыздарда гамазды кенелердің дернәсілдері кездеседі.Осы әдіспен олар таралады.
Дата добавления: 2015-01-05; просмотров: 102 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |