Главная страница | Контакты | Случайная страница Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Р коммерциялық банктердің лизингтік операциялардың экономикалық мағынасын және оның тәуекелдерін көрсітіңіз

Лизинг сөзі «to lease» ағылшын етістігінен аударғанда «жалға беру» дегенді білдіреді. Лизингтің жалға беруден (аренда) айырмашылығы жалға беруде екі тарап қатысса; жалға беруші және алушы болса, ал, лизингте үш қатысушысы; лизинг беруші, лизинг алушы және жабдықтаушы болады.

Лизинг - бұл лизинг берушінің (жалға берушінің) өзіне тиесілі құрал жабдықтарды, машиналарды, ЭЕМғ ұйымдастыру техникаларды, өндіріске, сауда саттыққа және қоймаға арналған құрылғыларды лизинг алушыға (жалгерге) лизингтік төлем төлеу шартымен, белгіленген мерзімге пайдалануға беруін қарастыратын жалға беру шарты.

Лизингтік мәмілелердің бірнеше түрлері бар. Барлық лизингтік операциялар екі түрге бөлінеді: шұғыл және қаржылық лизингтер.

1. Шұғыл лизинг - бұл мүліктің қызмет ету мерзіміне қарағанда, оның пайдалану мерзімінің қысқалығын және мүліктің құнын толық өтемеуін сипаттайды.

2. Қаржы лизингі бұл уақытша пайдалануға берген лизинг затының мерзімі ішінде толық амортизациялық құнын төлеп шығумен немесе өзін-өзі өтеуімен байланысты сипатталады.

Осы лизингтердің отандық және халықаралық тәжірибеде қолданылатын мынадай түрлері бар:

Ішкі лизинг бұл, оның қатысушыларының бір елден болып келуімен сипатталады.

Халықаралық лизинг бір тарап немесе барлық тараптардың әр елден болып келуін сипаттайды.

Сыртқы лизинг экспорттық және мипорттық болып бөлінеді. Экспорттық лизингте шетел лизинг беруші болып табылады.

Лизинг операцияларының техникасы келесі беттегі 11-12 суреттерде әр түрлі сызба түрінде берілген.

Кейде лизингтік компанияның лизинг операцияларын жүзеге асыру үшін қаражаты жетпей қалатын жағдай да болуы мүмкін, онда ол ссуда алады. Мұндай операцияны қосымша қаражат тартатын лизингтік операция деп атайды.

1) Құрал – жабдыққа тапсырыс беру;

2) Құрал жабдық үшін төлем;

3) Құрал жабдықты жеткізу;

4) Лизингтік төлемдер.

Тәжірибе көрсеткендей, лизинг бойынша жасалатын мәмілерлердің 85%-ға жуығы қаражат тарту лизингі операцияларының үлесіне тиеді. Лизингке беруші лизингке беретін активтер құнының 80%- дай мөлшерінде бір немесе бірнеше несие берушілерден ұзақ мерзімді несие алады. Мұнда лизингтік төлемдер мен құрал жабдықтың өзі ссуданы қамтамасыз ету құралы болып табылады.

1. Банк мен лизинг компаниясы арасында несиелік келісім шарт жасалып, несие беріледі;

2. Лизинг компаниясы алған несиені құрал жабдық үшін жабдықтаушыға төлейді;

3. Жабдықтаушы лизинг компаниясына құрал жабдығын сатады;

4. Лизинг компаниясы мен лизинг алушы кәсіпорын арасында лизингтік келісім шаарт жасалады.;

5. Жабдықтаушы құрал жабдықпен жабдықтайды;

6. Лизингті алушы кәсіпорын пайланғаны үшін лизингтік төлемдер жүргізіледі;

7. Лизинг компаниясы несие беруші банкке несие үшін төлемдерін төлейді;