Читайте также:
|
Енбекті қорғау дегеніміз - қызметкерлердің еңбек ету арекетінде өмір мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі, өзіне хүқықтық, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдық-техникалық, санитарлық-гигиеналық, емдік профилактикалық, реабилитациялық және басқа шаралар және құралдар еңгізген.
Қазіргі уақытта еңбекті қорғау саласындағы анықталған келесі терминдер және негізгі ұғымдар анықтамалары.
Қауіпті өндіріс факторы деп қызметкерге әсер етуі уақытша немесе түрақты еңбекке жарамдылық жоғалтуына (еңбекті зақымдануға немесе кәсіпшілік ауруға) немесе өлімге әкелетін өндіріс факторы аталады.
Зиянды өндіріс факторы деп кызметкерге әсер етуі кәсіпшілік ауру немесе еңбекке жарамдылығы төмендеуін шақыра алатын зиянды өндіріс факторы аталады.
Қауіпті факторлардың үлгілері болып келеді: жабдықтардың ашық тоқжүргізгіш бөлімдері, машиналардың және механизмдардың қозғалушы, айналушы бөлшектері, қызған денелер, сыйымдылықтың қысылған ауа, газды сақтайтын сыйымдылықтар және т.б.
Зиянды факторлардың үлгілері болып келеді: ауадағы зиянды қоспалар, метеорогиялық жағдайлар, шуыл, дірілдеу, сәуле, иондайтын және лазер сәулеленулер және д. т.
Қауіпті және зиянды фактордың арасында тіке шекара жоқ. Бір фактор кәсіптік ауруға да жазатайымға да әкеле алады.
Өндіріс жай деп арнайы арналған ғимараттар және салулардағы тұрақты жүйесі (ауысымдық) немесе дүркін- дүркін (жұмыс күн ағымында) адамдардың әртүрлі өндіріс түрлерінде қатысумен байланысты еңбек қызметі жүзеге асырылып жатқан тұйық кеңістіктерді атайды.
Жұмысшы аймақ деп жұмыс істеуші тұрақты немесе уақытша мекендеу орындары орнында еденнің немесе алаңның үстінде биіктігі 2-метр деңгейдегі кеңістікті айтады.
Жұмыс орны деп қызметкердің еңбек міндеттерің орындау барысындағы тұрақты немесе уақытша болу орын айтады.
Өндіріс санитария – қызметкерлерге зиянды өндіріс факторларды болдырмау немесе әсерін азайту санитарлық-гигиеналық, ұйымдық шаралардың және техникалық құралдардың жүйеcі (желдету және өндіріс орналастыруларды жарықтандыру, шуыл және діріл жұмыс орындарда, иондайтын сәулеленудің қорғаныш).
Арнайі киім — жұмыскерді қауіпті және зиянды факторларынан қорғауға арналған киім, бас ким, аяқ киім, қолбақ тағы да басқа заттар;
Жеке қорғаныс құралдары -зиянды және (немесе) қауіпті өндіріс факторлардың әсерінен қызметкер қорғанысына арналған құралдар, соның ішінде арнайы киім;
Ұжымдық қорғаныштар құралдары - екі және көбірек жұмыс істеушілердің бір уақытта қауіпті және (немесе) зиянды өндірістік факторлардың әсерінен қорғауға арналған техникалық құралдар.
Еңбек қауіпсіздіғі - қызметкерлердің қорғанушылық күй-жағдайі, қызметкерлерге қауіпті және (немесе) зиянды өндіріс факторлардың еңбек қызметтің барысында әсерін шығарып тастауін қамсыздандырған шаралар кешені.
Еңбектің қауіпсіздік шарттары - еңбек процестің және өндіріс ортаның қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарына қызметкермен еңбек міндеттердің н орындалу барысындағы сәйкестік;
Еңбектің қауіпсіз күй-жағдайы -жұмыс берушімен жасалған еңбек күй-жағдайы, қайсыларда қызметкерге әсер ететін зиянды және (немесе) қауіпті өндіріс факторларды жоқ қылу немесе олардың әсер ететін деңгейі қауіпсіздік нормалар шамасынан асырмайды;
Өндірістегі сәтсіз (бақытсыз) оқиға - қызметкерге зиянды және (немесе) қауіпті өндіріс фактордың еңбек (қызмет) міндеттерін немесе жұмыс беруші тапсырмаларының орындау барысындағы әсер етуінен, өндіріс жарақат, кенет денсаулық нашарлауы немесе қызметкердің улануы болады, соның нәтижесінде оны уақытша немесе тұрақты еңбекке жарамдылығын жоғалтуына, кәсіпшілік ауруға немесе өлімге келтірді;
Өндірістік жарақат - қызметкердің еңбекке жарамдылық жоғалтуына әкелген, еңбек міндеттерін атқару барысындағы денсаулығына келтірілген зақым.
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау мониторингі - өндірістегі қауіпсіздік және еңбекті қорғау күй-жағдайын бақылау, сонымен қатар қауіпсіздік және еңбекті қорғау күй-жағдайің бағалау және жобалау жүйесі;
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау саласындағы нормативтар - еңбек етуге нормалы күй-жағдайлар қамтамасыз ететін эргономикалық, санитарлық - эпидемиологиялық, психофизиологиялық және басқа талаптар;
Еңбек гигиенасы - санитарлық- эпидемиялық шаралар мен жабдықтар жұмысшының денсауғын сақтау, өндіріс жаймен еңбек процессінің жәйсіз әсер етуін алдын алу
Дата добавления: 2015-01-05; просмотров: 42 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |