Студопедия  
Главная страница | Контакты | Случайная страница

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

Деңгей 2 страница

Читайте также:
  1. АЛЬМИНА ЛЕБЕДЕВА 1 страница
  2. АЛЬМИНА ЛЕБЕДЕВА 2 страница
  3. АЛЬМИНА ЛЕБЕДЕВА 3 страница
  4. АЛЬМИНА ЛЕБЕДЕВА 4 страница
  5. БИЛЕТ № 4. 1 страница
  6. БИЛЕТ № 4. 2 страница
  7. БИЛЕТ № 4. 3 страница
  8. БИЛЕТ № 4. 4 страница
  9. Биллирубин деңгейінің қайсысы орташа ауырлықтағы вирусты гепатитке сәйкес келеді?
  10. Буронабивные сваи 1 страница

Бәсекелестікті қорғау.

+Кәсіпкерлік қызмет бостандығының құқығы.

Жол жүру құқығы.

Меншік құқығы

***

«Өте құпия» газетінің корреспонденті Л.Кислинская шыны өндіру бойынша «Стела» компаниясының кәсіпкерлік қызметі жайлы газетке мақала жазған. Қазмұнайгаздан акция сатып алды деп тексерілмеген мәліметтерді мақаласында жазған. «Стелла» басшылары мұны, жала жабу және жалған деп санады. Газетте қандай конституциялық құқық бұзылғанын анықтаңыз?

Түрлі субьектілердің азаматтық құқықтарын қорғау құқығы.

Әлеуметтік-экономикалық құқықтарды қорғау құқығы.

Көптеген қатысушылардың заңды мүдделерін қорғау құқығы.

+Кәсіпкерлік қызметті қорғау құқығы.

Заңды тұлғалардың заңды мүдделерін қорғау құқығы

***

Метроның толық вагонында жүкті азаматша Ковалева байқамай азаматша Т. Самойлованың аяғын басып кетті, сол үшін ұрыс болды. Екі азаматша да өзара наразы болды. Қандай конституциялық құқық бұзылды?

Сөз бостандығына құқығы.

Жүру бостандығын құқығы.

Абырой бостандығына құқығы.

Беделін қорғау құқығы.

+Ары, аты, қадір-қасиетін қорғау құқығы.

***

Оңтүстік Қазақстан әкімшілігің басшысы Республикалық радиоға берген интервьюінде басшылық лауазымдардада әйелдердің отырмағандары дұрыс және бұл әйелдердің жұмысы емес. Олар үйде отырып бала тәрбиелесін деген. Қандай белгілер бойынша құқықтармен бостандықтарын шектеу болды?

+Жынысы.

Жасы.

Әлеуметтік жаратылысы.

Тілі.

Ұлты.

***

Азаматша Ким А. 2011жылдың 2 сәуірінде саяхаттан ҚР еліне оралу кезінде әуежайда миграция полициясымен ұсталынды. Қандай құқықтар бұзылды?

Жеке бас бостандығы құқығынан.

Республикаға кедергісіз оралу.

+Жүру бостандығы құқығынан.

Адамның қадір-қасиетіне қол сұқпаушылық құқығы.

Денсаулық сақтау құқығы.

***

2010 жылдың 6 маусымында кәмелетке толмаған азамат Иванов пен Сидоров(14 және 15 жас) 6 шағынаудан көшелерінде спирттік ішімдіктер ішкен, кенет оларға полиция қызметкерлері келіп, мәжбүрлеп бақылау орнына апарды, онда Иванов және Сидоров 72 сағаттан аса ұсталынады. Қандай құқықтар бұзылды?

Өмірге құқығы.

Ар-намысы бостандығына құқығы.

+Жеке бас бостандығы құқығынан.

Денсаулық сақтау құқығы.

Сөз сөйлеу бостандығына құқығы.

***

2008 жылы 15 желтоқсанда азамат К.Х.Батырбек Көкшетау қаласының Ішкі істер Басқармасының бастығы ІІМ полковнигі В.Н.Николаевқа жазбаша шағыммен жүгінеді. Шағымның мазмұны: 2008 жылғы 13 желтоқсанда өзінің жеке көлігімен үйіне келе жатқан азамат Батырбекті жол полициясының қызметкері Теңгебаев құжаттарды тексеру мақсатында тоқтатады. Азамат Батырбек лейтенант Теңгебаевтың өзін таныстыруын және тиісті құжаттарын көрсетуін өтінеді. Ал лейтенант Теңгебаев азамат Батырбекті балағаттап, оған қолын көтереді. Азамат Батырбектің қандай құқықтары бұзылды?

+Зорлауға жол бермеу, басқа да қатыгез адамдардың қадір-қасиетін төмендету немесе жазалау құқығы.

Құқықтармен бостандықтардың соттық қорғау құқығы.

Өмір сүру құқығы.

Сөйлеу бостандығымен абыройын қорғау құқығы.

Қорғаушы алу құқығы.

***

Азамат Сергеев аудандық почта директоры Х.З. Ивановқа сол мекеменің қызметкері оның конвертын ашты деп жазбаша шағымданды. Оның ойы бойынша конвертты Х.У. Иванов ашты. Азаматтың қандай жеке құқықтармен бостандықтары бұзылды?

Өміріне құқығы.

Жеке жинақтаушылардың құпиялығы құқығы.

адамдарға қол сұқпаушылық құқығы.

Денсаулыққа құқығы.

+Өміріне құқығы, почта,телеграф хабарларының құпиялығы сақталуына құқығы бар.

***

Құқық қорғау органның дәлелі бойынша Л.Д азаматтың құқық бұзушылық іс әрекеті,ішімдіктің әсерінен көршісіне дене зақымын келтіргені анықталады. Прокурордың тергеу амалдары барысында оны ұстайды. Осы құқықтық қатынастың қатысушысы қандай құқықтары мен міндеттерге ие?

+Заң көмегін алу құқығы.

Тергеу кезінде қатысу құқығы.

Санкциялық шаралар тәртібінің өткізуіне құқығы.

Мезгілінен бұрын босату құқығы.

Мүліктік және мүліктік емес игіліктерін қорғау құқығы.

***

Е.К. азаматын есірткіні жасырғаны үшін милиция қызметкерлері бірнеше күнге ұстады. Ол өз құқығын қорғау үшін адвокат көмегіне сүйенді. Прокурордың шешімінсіз 3 күннен артық ұстауға болмайды. Құқық қорғау органдарының қызметінің негізгі функциясын атаңыз?

Сотта істі қарау.

+Азаматтардың бостандығы мен құқығын қорғау.

Конституциялық бақылау.

Прокурорлық қадағалауы.

Құқық бұзушылықтың алдын алу.

***

Коммуналдық су арнасы қалалық қызметін, сотқа С.Т азаматының борышын өтеу туралы шағымданады. Сот органдары азаматтық талап қою арызын қолдады. Құқық қорғау органдарының, сонымен қатар соттардың мынандай негізгі міндетін орындайды:

Азаматтардың құқықтарын қорғау.

+Азаматтардың заңды мүдделерін және мүліктік және мүліктік емес құндылықтарын қорғау.

Азаматтық істерді қарастыру.

Әлеуметтік- әділетті шешім қабылдау.

Қылмыстық істерді жүргізу.

***

Сабақ барысында студенттер «Құқық қорғау органдарының» қызметтерін,белгілерін, мақсаттарын қарастыру барысында студент Мишиннің ойы бойынша Сот үкім шығаруына прокурордың қызметіне Конституциялық бақылау және заңның қолдануын бақылау жатады. Ал Князевтің ойы бойынша үкім шығару барысында сот органы ең басты рөлді атқарады, ал прокурордың қызметіне бекітілген нақты заңның орындалуы жатады.

Мишиннің көзқарасы қате болады, себебі онда құқық қорғау туралы заңға сәйкестігі жоқ.

Мүмкін Мишиннің тұжырымы нақты емес болды.

Құқық қорғау орғандардың ұғымына Мишиннің ойы сәйкес келмейді.

Князевтің көзқарасы дұрыс болады, себебі ол құқықтық актіге қайшы болмайды.

+Князев құқылы, оның пікірі құқық қорғау қызметінің мазмұнына сәйкес.

***

Кәмелетке толмағандар Т.Л және Е.Э бұзақылық жасап, олар террористік туралы жалған ақпарат береді. Құқық қорғау органдарының қызметінің көмегімен бұл құқық бұзушылық анықталады. Бұл құқық бұзушылықты кім анықтады және не үшін жасады?

Ішкі істер министрлігінің мақсаты- адамның өмір мен денсаулығын қорғау.

Ұлттық қауіпсіздік комитетінің органдарының қызметі – халықтың қауіпсіздігін қорғау.

+Ішкі істер басқармасының органдарының мақсаты – қылмысты ашу.

Прокуратура органдарының мақсаты - адамның құқықтарын қорғау.

Сот, азаматтық және қылмыстық істерді ашу.

***

Кәмелетке толмаған А.В және О.Н азаматтар шағын паркте демалатындар үшін сағат 6 да шамасында спиртті ішімдіктер ішті және әртүрлі жаман сөздермен сөгісті. Тәртіп сақтаушылар ескертуіне мойынсунбағандықтан участкелік милиоценер шақырылды, және участкелік милиционер оларды әкімшілік жауапкершілікке тартты, оларды әкімшілік жауапкершілікке тартуына себеп:

Әртүрлі құқықтық қатынастарды бұзуынан.

+Қоғамдық тәртіпті бұзуынан.

Заң бұзушылықтан.

Конституциялық заңдағы міндеттерді орындамау.

Қатысушылардың құқық бұзушылардың заң міндеттерін орындамау.

***

16 жастағы C.Н және Н.Р сауда фирмасының меңгерушісін ұрып соғады, оған денелік зақым жеткізеді, Сот үкім шығарады, 5 жылға бас бостандығынан айырады. Осы қылмыстың объектісін анықтаңыздар?

Материалдық емес игіліктер.

Сауда фирмасының мүлігі.

+Сауда фирмасының меңгерушісін өмірі мен денсаулығы.

Мүліктік емес байлықтар.

Материалдық игіліктер.

***

Кешке қарай Самойлов өз қақпасы алдында спиртті ішімдіктер ішкен жағдайда Устиновпен төбелесіп оған денсаулығына қауіпті зиян келтірген. Мұндай жағдайда зардап шегуші қайда жүгіне алады?

Сотқа.

Прокуратура.

Әділет органдарына.

+Ішкі істер органдарына.

Кеден органдарына.

***

2011 жылғы 22 қаңтарда Прокуратура органына зейнеткер О.Михеев № 6-шы азық - түлік дүкенінің сатышушыларының заңсыз әрекеттері туралы шағым түсіреді. Сол күні ол дүкеннен азық-түлік, сүт және айран сатып алады. Үйіне келгеннен кейін ол азық-түліктердің мерзімдерінің өтіп кеткендігін байқайды. Дүкенге қайтып келіп алғандарын қайтармақшы болады, бірақ дүкеннің иелері алғандарын айырбастап беруден бас тартады. Прокуратура қандай функцияларды орындайды?

Құқықтық қатынас мазмұнын реттеу.

Құқықтық қорғау қызметі.

Заңдылық жауапкершіліктің негіздерін анықтау.

Халықаралық қауіпсіздік шарттарын анықтау.

+ҚР заңнамасының бірыңғай және дәлме-дәл қолданылуын бақылауы.

***

Астана қаласының тергеу изоляторында қоғамдық тәртіпті бұзып абайсызда кісі өлтіргені үшін азамат С.Никитин қамауда отырады. «Ассоль» сауда үйінде ол масаң күйінде шыны сөрелерді сындырған, нәтижесінде шынының сынықтары тиген 9 жасар бала көз жұмады. Тергеу іс-шаралары барысында ол қорғаушының көмегін сұрайды, бірақ тергеуші одан бас тартады. Азамат С. Никитин қорғаушы алуға құқылы ма?

+Иә құқылы, тергеу шаралардың түрлі сатыларында.

Оның қорғаушыны аз уақытқа ғана алуға құқығы бар.

Бұл құқық азаматтық құқық нормасымен шектелген.

Жоқ, оның қорғаушы алуға құқығы жоқ.

Бұл құқықты азаматтық құқықтық қатынас қарастырмайды.

***

Ұрлық ісі бойынша айыпталған азамат Т.Петров сот отырысы барысында әдепсіз сөздер айтып қылмыстық процеске қатысушылардың бәріне тіл тигізеді. Сотты сыйламаған айыпталушының осы қылықтары үшін сот төрағасы әкімшілік жауапкершілікке тартылуы туралы шешім шығарады. Мемлекеттік мүдделерді қорғаудағы соттың құзіреттілігі?

Мемлекеттік басқару қызметінің регламенті.

+Азаматтық және қылмыстық істерді қарастыру мемлекеттік биліктегі құқықтық қорғау мүдделігінде.

Азаматтық үрдістегі іс-әрекеттерді реттеу.

Қылмыстық үрдіске қатысушылардың құқықтары мен міндеттерін бекіту.

Мемлекеттік биліктің нысанын бекіту.

***

Азаматша Т.Рахманова Алматы қаласынан пәтер сатып алып, сатушыдан ақша алғандығы туралы қолхат алады. Пәтердің құжаттарын рәсімдеу үшін Техникалық түгендеу бюросына (БТИ) барады.Сатып алу-сату жөніндегі шарт болмағандықтан Техникалық түгендеу бюросының (БТИ)қызметкерлері пәтерді тіркеуден бас тартады.Нотариалдық орган қандай қызмет атқарады?

Құқықтық қорғау қызметі.

Заңды жауапкершіліктің түрлерін қолдану.

+Құжаттарды құқықтық реттеп рәсімдеу үрдістеріне қатысу.

Азаматтық құқыққа қарсы іс-әрекеттерін анықтау.

Заңды жауапкершіліктің негізін бекіту

***

Орал қаласында Қонституциялық құрылымды бұзуға бағытталған үгіт қағаздарын таратқан азамат А.Жұмағұлов ұсталынады. Бұл мәселемен қай құқыққорғау органдары айналысады?

Әділет Министрлігі.

ІІМ.

Прокуратура.

+ҰҚК.

Сыртқы барлау бөлімі.

***

Орал қаласының шағын ауданының бірінде аялдама жанында бір әйелді өлтіріп кеткен. Оның құжаттарымен ақшасын алып қойған. Осы іс бойынша қылмыстық іс қозғалды. Ішкі істер органдарының негізгі функциясы не?

Құқық қорғау қызметі.

Материалдық және моральдық зиянның орнын өтеумен байланысты көмек көрсету.

Құқықтық ақпаратты ұсыну.

Халықаралық қауіпсіздік мәселелерін жүйелеу.

+Қылмысты тергеу және ашу

***

МАИ инспекторы В.В. Завьялов азаматын қызмет көлігінде жоғарғы жылдамдықта жүргізгені үшін тоқтатады. Жүргізуші куәлігін тексеру барысында Завьялов азаматын ішімдік ішкенін байқап оған қойылған талаптарға сай тексеруден өтуді ұсынады. Бірақ ол келіспейді. Әкімшілік шараның қандай түрі қолданылуы мүмкін?

+Жүргізу куәлігінен айыру.

Қамауға алу.

Айыппұл.

Зиян келтіргендігі үшін өтемін төлеу.

Зиян келтіргені үшін өтемін төлеу.

***

«Орман» паркінде демалу барсында бір топ жас өспірімдер арақ-шарап ішіп демалып жатқан адамдарға балағат сөздер айтты. Құқықтық тәртіпті сақтау өкілдері әкімшілік жауапкершілікке тартуды шешті. Жауапкершілікке тартуға негіз болған:

Құқықтық қатынастардың әр-түрлі міндеттерді бұзуы.

+Қоғамда құқықтың тәртіп бұзуы.

Занды міндеттерін орындамауы.

Конституциялық заңды міндеттердің орындалмауы.

Қатысушылардың заңды міндеттерді орындамауы.

***

Көкшетаулық тұрғындары В.В Кривошеин Астанадағы туысына Труновқа келді. Кривошеин милицияға тіркелген жоқ. Тергеу кезінде жатаханада екені анықталды, азамат Кривошеин 25 жасқа 2 жыл бұрын толып кеткен, бірақ құжаты ауыстырылмаған. Оған кандай жаза қолдану керек?

Ақшаны өндіртіп алу.

Тұтқындау, себебі қоғамдық тәртіп бұзушылығы адамның қадір-қасиеті және абырой тәртібі.

+Айыппұл, өткені бұл кішігірім құқық бұзушылық.

Басқа қалаға жөнелту.

Көшіріп жіберу

***

18 жастағы студент Ветров демалыс кезінде Кожино дачасының кеңтінде болатын, ол достары мен бірге жақын маңайдағы орманға демалуға шықты. Олар от жағып ішімдіктер ішті. Біраз уақыттан кейін ішімдіктері таусылып, Дъячковты автокөлікпен дүкенге жұмсайды. Дъячковтың жүргізу куәлігі жоқ болатын. Ол дүкеннің жолындағы ауылдың аты көрсетілген бағанды соқты. Осы кезде оларды құқық қорғау органдарының өкілдері әкімшілік жауапкершілікке тартуды шешті. Осыған себепболған:

Құқықтық қатынастардың әр-түрлі міндеттерінің бұзылуы.

Конституциялық заңдар бойынша міндеттердің орындалмауы.

Заң талаптарын орындамау.

+Қоғамда құқықтық тәртіптің бұзылуы.

Қатысушылардың заңды міндеттерді орындамау.

***

Азаматша Медведева жұмысқа бірнеше рет кешіккені үшін кәсіпорынның әкімшілігі оған айыппұл төлету арқылы тәртіптік жаза береді. Азаматша Медведева бұл қабылданған шешіммен келіспей сот органына жүгінеді. Кәсіпорын әкімшілігінің осы жаза бойынша қолданған іс-әрекеті дұрыс па?

+Ия, бұл Еңбек туралы заңның нормаларына сәйкес

Ия, бұл еңбек келісімінің шарттарына қарама қайшылық келтірмейді

Аз. Медведева азаматтық құқығы шегінде әрекет жасады

Кәсіпорынның іс-әрекеті көптеген құқықтық актілерге сәйкес

Еңбек дауын реттеу барысында кәсіпорынның құзіреттілігі жетпеді.

***

Жол полициясының қызметкерлері мас күйінде көлік жүргізіп келе жатқан азамат Баймағамбетовты тоқтатады. Жүргізушінің жүргізуші куәлігін алып қойып, өзін медициналық айықтырғаш орнына жібереді. Әкімшілік соттың шешімімен азамат Баймағамбетовты 2 жыл мерзімге жүргізуші куәлігінен айырады. Жүргізуші куәлігінен айыру шешімі заңды ма?

+Заңды, себебі Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекстің нормаларына сәйкес

Ия, дұрыс, бұл шешім жол қозғалысынынң ережелеріне сәйкес

Бұл шешім Конституциялық құқық шегінде дұрыс деп саналады

Бұл жағдайдағы шешім дұрыс қабылданды

Заңды, өйткені жол қозғалысына қатысушыларының құқығы түрлі норматитвтік актілермен қорғалған

***

Кешкі сағат 6.00 да қалалық шағын саябақта спирттік ішімдік ішкен кәмелетке толмаған А.В. мен О. Н балағат сөздер айтады. Патрулдік қарауыл қызметі қызметкерлерінің ескертулеріне құлақ салмайды, сол кезде учаскелік милиция қызметкері келіп оларды әкімшілік жауаптылыққа тартты. Бұған негіз болған себеп:

Құқық қатынастар бойынша міндеттерді орындамау.

+Қоғамдық тәртіпті бұзу.

Заң талаптарын орындамау.

Конституциялық заң бойынша міндеттерді орындамау.

Қатысушылардың заң талаптарын орындамау

***

Әкімшілік құқық пәнін оқу барысында колледж студенті Н.В. рефератында бұл саланы былай баяндады:

Құрылым.

Билік ету.

+Басқару.

Конституциялық құрылым.

Мемлекеттік басқару

***

Аудандық сот төрағасы сотта 14 жастағы Аронов А-ны 10 күндік қамау түрінде әкімшілік жазаға тартты. Қандай жастан бастап әкімшілік жауапкершілік басталады?

17 жастан бастап.

15 жастан бастап.

+16 жастан бастап.

14 жастан бастап.

18 жастан бастап

***

2002 ж. 2-шілдесіндегі сот шешімі бойынша Агаев О. Сот отырысына келмегені үшін 15 күнге бас бостандығынан айырылып, әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Почта бөлімінің анықтамасы бойынша Агаевқа сот отырысына келу туралы қағаз жеткізілмеген болып шықты. Агаев О-ның әкімшілік құқық бұзушылығының субъективті белгілерін анықтаңыз?

Заң талаптарын орындамаушылық.

Жанама ой

Мотивтың болмауы.

Заң нормаларын өрескел бұзу.

+Сот отырысына себепсіз келмеу

***

17 жасар мектеп оқушысы Тоқаев а. қоғамдық орында полиция қызметкеріне мас күйінде ұсталды. полиция қызметкерінің ескертуіне қарсы балағаттау айтады.Тоқаев А. жасаған қылығы үшін қандай әкімшілік жазаға тартылады?

+Айыппұл салынады.

Мектептен шығарады.

15 тәулікке қамауға алынады.

Түзету жұмыстарына тартылады.

Уақытша қамауға алынады

***

Полиция қызметкері Алиев О. А. өз бетінше құрылыс салғанын көріп 3 күнде бұзсын деп бұйрық берді. Құрылысты мәжбүрлеп бұзу туралы шешімді қандай орган қабылдайды?

Құқық қорғау органдары.

+Әкімшілік сот.

Прокуратура.

ІІМ.

Әкімшілік

***

ҚР транспорт және хабарлау жолдарының орталығының бөлім бастығы Сүлейменов «Рахат» өндірістік кооперативінің төрағасы болып сайланды. Транспорт және хабарлау жолдарының министрі Сулейменовты бұл қызметтен босатты. Азамат төленетін іс жүргізудің қай түрін мемлекеттік қызметпен қатар алып жүруге құқылы?

Кәсіпкерлік.

Коммерциялық.

+Педагогикалық, ғылыми, шығармашылық қызмет.

Қоғамдық.

Бизнестегі жұмыс

***

Нұргалиев ҚР білім министрлігінің және қоғамдық келісім бөліміне мемлекеттік қызметіне ауысуға конкурсқа қатысуға өтініш білдірді. Министрлікке келген соң, Нургалиев қызметкер Майсалбаевпен танысып, оған министрліктің бір бөлімінде анасы жұмыс істейтіндігін айтты. Майсалбаев Нургалиевке өзінің өтінішін алу туралы кеңес берді, себебі оны туыстық қатынасына байланысты мемлекеттік қызметке алмайды. Мемлекеттік қызметке алу туралы қандай заңнамада шектеулер бекітілген?

Үкімет қаулысымен.

«Еңбек» туралы Заңмен.

ҚР Конституциясымен.

+«Мемлекеттік қызмет» туралы заңмен.

Ережелік хатпен.

***

25 жастағы Даирбаев мезгілдік аң аулау ережелерін үнемі бұзатын. Бірде Ақкөл орман шаруашылы аумағында аң аулау барысында оны инспектор Т. Темиров құқыққа қайшы іс-әрекеттері үшін ұстап алды. Әкімшілік жауаптылық неше жастан басталады?

18 жастан.

15 жастан.

+16 жастан.

17 жастан.

14 жастан

***

Медициналық көмек көрсету қызметін Бақылау комитеті суық тиген балаларды емдеу мекемелеріне жіберу туралы вакцинация шешім қабылдайды. Прокуратураның тексеру барысында бұл нормативтік акт заң жүзінде болды. Бұған негіз болға себеп:

+Бақылау комитеті медициналық көмек көрсету заң жауапкершілік құқығына сәйкес.

Мемлекет органы қарамағының күшіне ену комитет құқықты болуы.

Комитет құқықтық актілерді қарастыруы мүмкін.

Мемлекеттік басқару органның заңға қайшылықсыз, заңды құқықтық акті қабылдады




Дата добавления: 2015-02-16; просмотров: 28 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав




lektsii.net - Лекции.Нет - 2014-2024 год. (0.04 сек.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав