Читайте также:
|
Қазір қырықтан аса халық болып қалыптасқан барлық түркі жұртының әрбір баласы үшін жер бетінде ыстық та, қастерлі екі мекені бар. Оның бірі- Алтай, екіншісі - Түркістан. Мағжан өзінің «Түркістан» поэмасында былай дейді:
«Түркістан- екі дүние есігі ғой,
Түркістан- ер түріктің бесігі ғой,
Тамаша Түркістандай жерде туған,
Түріктің тәңірі берген несібі ғой»
Шынында да, Түркістн екі дүниенің – Шығыс пен Батыстың рухани есігі ғой. Бұл тек қана ақынның жеке тұжырымы емес, барша түркі баласының санасына мықтап орныққан түсінігі. Себебі, дәл осы қалада жеке үлгі- өнегесімен барша түркі жұртын ислам біліміне, сопылық іліміне ұйытқан, бұдан кейінгі танымы мен түсінігін қалыптастырған, алпыс үш жсында өз еркімен қылуетке түсіп, Хақ дидарын көруді, яғни дүниенің ақиқатына жетуді мұрат тұтқан ұлы піріміз қожа Ахмет Ясауи тұрған. Себебі, дәл осы қалада ақтық аманаттары орынлған ардақты ата - бабаларымыз жерленген. Мұнда ақыл - парасатымен болашақты болжаған даналарымыз, қаһарымен алыс- жақын көршілерін қалтыратқан әміршілеріміз, кең байтақ еліне көз алартқан дұшпандардан қаһармандығымен қорғап қалған атақты батырларымыз бақилық орнын тапқан. Түркістанның пәни жалғаннан бақи дүниені жалғар қасиетті рухани қақпа аталатыны осыдан.
Ұлт – ұлыс, жалпы адамзат қауымындағы саяси - әлеуметтік мәселелер туралы тереңнен ой толғаған Мағжан ақын әлемдегі барлық дау- жанжал мен қайшылықтардың түп тамыры жеке адамда, оның бойындағы ізгілік пен зұлымдықтықтың арақатынасында жатыр деген тұжырымға келеді.
Ойшыл ақын адам болмысына жақсылық жасауға деген ұмтылыс пен жамандықтан бойын аулақ салу тән, «ізгілікке ұмтылу, жауыздықтан безу адамның жаратылысының өзінде бар нәрсе» деп есептейді. Мағжанның пікірі бойынша, «махаббат» және «ізгілік» сөздерінің мазмұны өте жақын, өйткені сүю ізгілікке ұмтылуды, қара ниеттен аулақ болуды білдіреді. Бақытты өмір адам мен қоғамның, ұлт пен адамзаттың бірлігін қалайды. Адам бақыты- біріншіден, анаға,одан кейін жақынына, Отанына сүйіспешілігіне, екіншіден, ұлт пен адамзаттың жай - күйіне тәуелді. Адам өз заманы мен мәдениетінің перзенті, ол өзінің қызметінде өз ұлты мен адамзаттың мүддесін басшылыққа алады.
28. «Отырар апаты туралы не білесіз?» сұхбат құрыңыз.
Білесін бе, Отырар апаты қашан болды?
-Білемін, Отырар апаты 1218 жылы болды.
-Ал Отырардың өзін қандай әмір қорғаған ж»не не жасаған?
-1218 ж. Хорезмшаһ Мұхаммедтің Отырардағы билеушісі Қайырханның әмірімен Шыңғыс хан керуенінің саудагерлері өлтіріледі.
-Және Шыңғыс ханның не істеді?
-Шыңғыс хан Орталық Азияға шапқыншылық жасауына сылтау болды.
-Тарихи әдебиеттерде бұл қырғын қандай аты деген атпен белгілі?
-Тарихи әдебиеттерде бұл қырғын “Отырар апаты” деген атпен белгілі.
-Қай кезде моңғол әскерлері Отырарға жетті?
-1219 ж. күзде моңғол әскерлері Отырарға жетті.
-Неге Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады?
-Моңғол шапқыншылығы салдарынан Отырар қиратылып, қала тұрғындары қырғынға ұшырады.
-Қай кезде Отырар қайта жанданды?
-1219 жылғы апаттан кейін Отырар қайта жанданды.
- Армян саяхатшысы нені Сырдария бойындағы ірі қалалар қатарында атайды?
-1255 ж. армян саяхатшысы Отырарды Сырдария бойындағы ірі қалалар қатарында атайды.
- Отырар кім мемлекетінің құрамына кірді?
-14 ғ-дың аяғында Отырар Әмір Темір мемлекетінің құрамына кірді.
Дата добавления: 2015-01-30; просмотров: 52 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |