Читайте также:
|
КБ ресурстарының депозиттік емес құралу көздерін қалыптастыру түрлері
1. ҰБ-тен алынған несиелер:
· Күндізгі заем
· Овернайт (пайыздық ставкалары нақты календарлық мерзімде ж.ас.)
· Вексельдерді кепілдікке бере отырып, берілген қысқа мерзімді несие
2. Банкаралық несиелер- КБ-ң қарыздық құралдарының негізгі көзі және несиелік потенциалды ұстап тұру үшін қажет. Банкаралық несие банктің ағымдық өтімділігін ұстап тұру мақсатында жүзеге асырады және құралдардың рентабельді салымдарын қамтамасыз етуді көздейді.
· Овердрафт- бір з.т. екінші з.т-ға берілген қысқа мерзімді несиесі
· Қысқа мерзімді (1ж. дейін)
· Орта мерзімді (1-5ж. дейін)
· Ұзақ мерзімді (5ж жоғары)
3. БҚ-ды шығару. БҚ-ды шығара алады:
· Жарғ.капиталы төленген болуы керек (100%)
· Жарғ.қорды көбейту мақсатында құрылтайшылар санын көбейтеді
КБ ресурстарының депозиттік емес құралу көздерін қалыптастыру түрлері
4. ҰБ-тен алынған несиелер:
· Күндізгі заем
· Овернайт (пайыздық ставкалары нақты календарлық мерзімде ж.ас.)
· Вексельдерді кепілдікке бере отырып, берілген қысқа мерзімді несие
5. Банкаралық несиелер- КБ-ң қарыздық құралдарының негізгі көзі және несиелік потенциалды ұстап тұру үшін қажет. Банкаралық несие банктің ағымдық өтімділігін ұстап тұру мақсатында жүзеге асырады және құралдардың рентабельді салымдарын қамтамасыз етуді көздейді.
· Овердрафт- бір з.т. екінші з.т-ға берілген қысқа мерзімді несиесі
· Қысқа мерзімді (1ж. дейін)
· Орта мерзімді (1-5ж. дейін)
· Ұзақ мерзімді (5ж жоғары)
6. БҚ-ды шығару. БҚ-ды шығара алады:
· Жарғ.капиталы төленген болуы керек (100%)
· Жарғ.қорды көбейту мақсатында құрылтайшылар санын көбейтеді
Тәуекел – кез келген өндірушінің, соның ішінде банктің болжаусыз қолайсыз жағдайлардың салдарынан зиян шегуін сипаттайды
Банк ісінде тәуекел – белгілі бір банктік операцияларды жүзеге асыру нәтижесінде қосымша шығын жұмсау салдарынан пайда алмау немесе өзінің ресурстарының бір бөлігін жоғалту қауіпін білдіреді.
Банк үшін тәуекелдің сандық бейнеленуі банктің алға қойған шараларды жүзеге асырудың тәуекелділігінен шығынға ұшырауын және тәуекел саласындағы банктің стратегиясының сапасын көрсетеді.
Сонымен, банктік тәуекелді жіктеу қағидалары мыналар:
1. Банктік тәуекелдің әсер ету және қызмет ету аясы.
2. Банк клиенттерінің құрамы.
3. Банктік операциялар сипаттамасы.
4. Коммерциялық банктердің түрі.
Әсер ету мен қызмет ету аясына байланысты банктік тәуекелдер сыртқы және ішкі деп бөлінеді.
Сыртқы тәуекелдерге банктік қызметіне байланыссыз туындайтын тәуекелдер жатқызылады. Олар экономикалық, құқықтық, қаржылық және басқадай факторлардан пайда болады.
Саяси – бұл мемлекет құрылу ерекшелігімен байланысты, мемлекеттік билік органдары қызметтерінің тұрақсыздығы (мысалы, үкіметтің тез ауысуы, басқару және саяси режимнің өзгеруі), үкіметтің экономикалық және бақа да саясаттарды дұрыс жүргізбеуі (ұлтшылдандыру, жекешелендіру, т.б.), этникалық және аймақтық мәселелер, әлуметтік топ мүшелерінің поляризациясы және т.б.;
Құқықтық – банк қызметіне қатысты заңдық және басқа да нормативтік шектеулер (мысалы, экспортты және импортты шектеу, шетел банктері қызметін лицензиялау, шетел инвестицияларын лимиттеу);
Экономикалық:
· жалпы экономикалық тәуекелдер – экономикалық құндылықтар экономикалық саясатпен байланысты, ЖҰӨ өсуі ұзақ мерзімді төмендеуі, импорттың экспорттан жоғары болуы, экспорттан түсетін табыстың азаюы;
қаржылық тәуекелдер – ақша-несие жүйесінің дағдарысы,
Пайыз тәуекелі - бұл нарықтағы пайыз мөлшерлемелерінің болжамсыз өзгерісінен банктің пайыздық маржасының төмендеуін білдіреді.
Пайыздық тәуекелді басқару жүйесінің элементтеріне мыналар жатады:
- пайыздық тәуекелді айқындау (идентифакциялау), яғни пайыздық мөлшерлемені өзгерутуге және сол арқылы банктің таза пайдасы мен экономикалық құнына теріс ықпал ететін факторларды анықтау;
- пайыздық тәуекелді бағалау, пайыз мөлшерлемесіндегі алшақтықты анықтауға арналған пайыздық тәуекелді бағалау әдістерін пайдалану;
- пайыздық тәуекелдің алдын алу, яғни аквивтер мен пассиверді басқаруға бағытталған заладың алдын алуға арналған ұйымдастырушылық-техникалық шаралардың жиынтығы;
- бақылау, яғни пайыздық тәуекелді басқару процессіне жиі бақылау жасау.
Пайыз тәуекелі мынадай себептерге байланысты пайда болады:
- пайыз мөлшерлемесінің түрлерін (тіркемелі, өзгермелі және т.б.) дұрыс таңдамау;
- Орталық банктің пайыз саясатындағы өзгерістер;
- банкте жасалған пайыз саясатының болмауы;
- депозиттер мен несиелерге баға белгілеудегі жіберілген қателіктер;
- өзге де себептер.
Валюталық тәуекел негізінен банктің шетел валютасымен қаражаттарды тартып, оларды орналастыру нәтижесінде туындайды.
Банктік тәжірибеде валюталық тәуекелдің бірнеше түрлері қолданылады атап айтсақ:
- айырбас бағамының өзгеру тәуекелі;
- конверсионды операциялар тәуекелі;
- трансляциялық тәуекелдер;
форфейтинг тәуекелі
Операциондық тәуекелдің анықтамаларында мынадай ұғымдар беріледі:
- ақпараттық жүйелердегі және ішкі бақылау жүйесіндегі ауытқулардың пайда болуының салдарынан қаржылық залалдардың орын алумен байланысты тәуекел;
- ішкі үдерістерге қатысты орын алған кемшікліктердің салдарынан туындайтын зияндар;
- банктің қызметтері мен өнімдерін сатумен байланысты туындайтын капиталдар мен табыстар тәуекелі.
Дата добавления: 2015-04-11; просмотров: 49 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |