|
Читайте также: |
Өкпені желдету көлемі терең тыныс алу мен тыныс жиілігімен анықталады. өкпені желдетудің сандық сипаты өкпеге минутта өтетін минуттық тыныс алу көлемі болып табылады. Жайбарақат кезінде адам тыныс алу жиілігінің қозғалысы шамамен бир минутта -16, ал тыныс алу көлемі 500мл. Бир минутта тыныс алу жиілігін тыныс алу көлемине көбейтіп, тыныс алудың минуттық көлемин аламыз, яғни ол адамда қалыпты жағдайда орташа 8 литр/ мин болады.
МТАК=ТАЖ · ТАК
Өкпенің максимальді желдетілуі тыныс алу жиілігімен терең тыныс алу қозғалысының максимальді уақытта минут ішінде өкпе арқылы өтетін ауа көлемі максимальді желдету қарқынды жұмыс кезінде тыныс алатын өттегінің жетіспеушілігімен СО2 артық болуында пайда болады. Бұл кезде МТАК бир мин 150-200л жетуы мумкин. өкпені желдету қызметін тыныс алу жолдарын оның сызбасын анықтау үшін ар турлі зерттеу әдістері қолданылады. Олар пневмография спирометрия спирография. Тыныс алу көлемі жайбарақат дем алумен тыныс шығару кезінде өкпеден өтетін ауа, 500мл болады. Бұл кезде тыныс шығаруға қарағанда тыныс алу неғұрлим жилдамырақ бир мин 12-16 тыныс алу циклі жүреді. Фарсирленген тыныс алуда адам тағыда қосымша белгілі бір ауа көлемін жұтады. Бұл тыныс алудың резервтік көлемі адам жайбарақат дем алғаннан кейін де дем жұтуға қабилетти максимальді ауа көлемі. Ересек адамда ол яғни резервти тыныс алу көлемі шамамен 8-2,0 л болады. Тыныс шығарудың резервти көлемі жайбарақат тыныс шығарғаннан кейін адам фарсирленген тыныс шығаруда тағыда қосымша ауа көлемін шығара алады. Мұның орташа мөлшері 1,2-1,4л
24. Сыртқы тыныс алу қызметтерин зерттеу әдістері. Тахометрия. – Сыртқы тыныс алу дегеніміз кеуде клеткасының көлемінің өзгеруімен соған сәйкес өкпе көлемін өзгеруымен жүзеге асады. Сыртқы тыныс алу – атмасферамен альвеолалар арасындағы ауа алмасу. Тыныс алу жүйесі мынандай маңызды қызметтерге ие. Терморегуляция дауыс қалыптасу, дәм сезу, жұтылған ауанвң ылғалдануына атсалысады. Сыртқы тыныс алу қызметін зерттейтін әдістерге гепирометрия, спирография, пневмотохометрия және пневмотохография. Спирометрия өкпе көлемдерін зерттейтін әдістердің бірі, спирография өкпе көлемдерін уақыттың өзгерісінің графикалық түрі. Қағаз бетінде координаталары көлем уақыт бойынша алынған мәлімет спирограмма деп аталады. Дем алу мен дем шығарудың жылдамдығын жанама спирограмма бойынша өлшеуге болады. Ал тікелей мұндай шаманы пневмотохометрия және пневмотохография арқылы өлшенеді. Спирографтың ашық және жабық түрлерін ажыратады. Жабық типтегі түрлерінде алмастырылатын қоры бар немесе қорсыз оттегінің мөлшері қарастырылған. Ашық типтегі спирографтарда тыныс алу атмасфералық ауа есебінен жүргізіледі.
25. Генодинамика тұралы түсінік. Гемодинамика – (гемо + грек. Dynomikos – күшті) – биомеханиканың жүрек қан тамырлар жүйесіндегі қан қозғалысының механизмдерін, қозғалыс шарттарын қозғалыс себептерін гидродинамика + физикалық заңдарын пайдалануға негізделіп зерттелетін биомеханиканың бір саласы. Гем (гемат, гемато – греч haima – қан) қанға қатысы бар деген білдіреді. Гемодинамиканың басти ұғымдары – қанның қысымы және қозғалыс жылдамдығы. Қан – сұйық ұлпа ағзада химикалық заттарда тасымалдаушы. Қан құрамы – плазмадан (55%), және қан жасушаларынан (45%) тұрады. Қалыпты кездегі қан көлемі ер адамда – 5200мл, әйелдерде – 3900мл. Ағзада болатын қанның мөлшері адам және дене салмағына байланысты 4,5-5л болады. Қанның қызыл және ақ түсті түйіршіктері болады. Қан айналым жүйесі бір түтікше аортадан басталып біртіндеп тарамдалып миллиондаған капиллярға айналып кетеді. Механика тұрғысынан қан айналым жүйесі гидровликалық желі болып есептеледі яғни ұзындығымен радиусы әр түрлі және тармақталған түтіктердің күрделі жүйесі болып табылады. Қан тамырдың бойымен үздіксіз сорғымен қозғалады. Қан тамырдың бойымен қанның қозғалғандағы қан қысымының қан энергиясының жылдамдығының өзгерісінің Гаген – Пуазеиль теңдеуімен түсіндіруге болады.
26. Тамырлардағы қан ағысының ерекшеліктері. Қанның ламинарлық және сканер турбуленттік ағысы. – Қан адам ағзасында ұдайы қозғалыста болады. Қан + қозғалуы – ағза мен сыртқы ортаның арасында газбен зат алмасуды қамтамасыз етеді. Ағзада қанның үздіксіз қан тамырлар бойымен ағуын қан айналым дейді. Қан айналымы – жүрек қуыстары мен тамырлардың тұйық жүйесінде ағзаның тіршілікті қамтамасыз етуші қызметін орындайтин, қанның үздіксіз қозғалысы қанның бағытын ағысы қысым градиентине негізделген, ал жүректің белсенді, қанның көлемі мен, тұтқырлығы мен анықталады. Қан айналымның шартты түрде үлкен және кіші шеңбер деп бөледі. Үлке 84%, 10%ке жуығы кіші шеңбер 7%ке жуығы жүректе болады. Сұйықтықтардың ағысы екі түрлі болады. Ламинарлық және турбуленттик. Ламинарлық ағыста (lamina – қан қабат деген сөз)- сұйықтардың реттелген ағысы, сұйық қабаттарға бөлініп ағыс бағытына параллель ағады. Сұйық құбырымен қозғалғанда жылдамдық артқан сайын ағыстың ламинарлық сипаты жоғалып, ретсіз бола бастайды. Жылдамдық ұлғайғанда ламинарлық ағыс тубуленттік ағысқа ауысады. Сұйық қабаттарының орын ауыстырулары интенсивті журіп ағында әр түрлі мөлшерде көптеген иірімдер пайда болады. Тубуленттік ағыс үшін ағыстың әр бір нүктесінде ретсіз, жылдамдықтың уақыт өтуімен бейберекет өзгерулер тән
Дата добавления: 2015-04-12; просмотров: 43 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |