|
(Фонетические упражнения)
Дасгал 1. Повторите за диктором следующие слова, имеющие краткий гласный а, о, у, f, o:
ах он ур зfв
зах ор хун мfн
багш гол ус хfл
сан Дорж улс fвfл
гар цонх урт fр
сар хот бoгд хfх
нар бор oс fд
шар дор oр fндfр
хар хол хoн fчигдfр
Дасгал 2. Повторите за диктором слова, обращая внимание на произношение кратких и долгих гласных:
цас - цаас fр - ffр
дэл - дээл oд - ooд
тос - тоос ур - уур
ул - уул хол - хоол
хил - хийх хfл - хffх
Дасгал 3. Повторите за диктором слова мягкого ряда:
гэр (гэрь) fнff жил ooл
хэл (хэль) fрff шил oзэг
хичээл (хичээль) мfнгfн жишээ oсэг
гэрээ (гэрээ) ffрff жижooр
ширээ (ширээ) fгfх хooхэд
Дасгал 4. Слушайте и повторяйте слова, состоящие из двух слогов, один из которых безударный, то есть краткая гласная в этом слоге не произносится, редуцируется:
монгол, ширээ, мfнгfн, мартах, ордон, унших, сонсох, мэдэх, байдал, сургууль, маргааш, хичээл, тэмээ, явна, болно, хаалга, хаана, байна, гарчээ, болжээ, fгчээ
анги, архи, тамхи, салхи
Дасгал 6. Повторите за диктором слова с долгим гласным: уу, аа, ээ, оо, ff, oo:
суудал аав ээж бороо ffр
буудал Улаанбаатар хичээл цоол ffрff
удаан улаан хээр боох fрff
халуун баатар гэрээ ногоо fглff
уух аашлах эмээ хоол дoo
хooхэд цагаан хэзээ боол хoo
дoo даарах хэлжээ шоолох хooхэд
хoo жаахан явжээ Гочоо ooрэг
асуулт заах дээл одоо сoo
ooд
Дасгал 7. Прослушайте запись и обратите внимание на редукцию краткого гласного в конце слов. Повторите:
бага анги явна буга
шинэ архи болно алга
шfнf салхи хийнэ торго
хаана тамхи байна лхагва
хана болхи хаалга дагва
энэ сорви дарга ирнэ
Дасгал 8. Обратите внимание на произношение диктором дифтонгов. Повторите:
байна сайхан сайн баяр oйл
хийх орой байр бие oгoй
айх манай айл хий тийм
аюул байдал аймаг юу, юo, еэвэн
Монгольская пословица: Айвал бoo хий хийвэл бoo ай! ("Если боишься, не делай, если делаешь, не бойся").
Дасгал 9. Слушайте и повторяйте за диктором слова, содержащие согласный н:
орон монгол нам
сан цонх ням
мfн лонх ном
ан хoн нийт
зан модон байна
зун сайхан болно
ган унших сонин онол
Дасгал 10. Согласный г:
гал гарах fгfх
гол гурав мfргfх
гар маргааш oзэг
гэр монгол багш
гэх гутал сонгууль
Дасгал 11. Согласные ж, з, ш, ч:
ээж эмч багш oзэг
жаал эгч шар эзэн
жил хуучин шинэ зав
жаргал малчин ширээ зун
ажил чулуу шашин зай
жавар чадах шал зураг
жижиг сурагч шохой заяа
Монг. пословица: Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ. ("Повезет, если сам постараешься").
Дасгал 12. Согласный л:
лонх хурал хэл
лаа сургууль хэлэх
олох монгол хичээх - хичээл
болох хол хfл
улс мал эхлэх
халуун ажил элээ
Дасгал 13. Согласные б, в:
болох явдал дэвтэр авав уу
байна явах авах эвлэл oзэв oo
байдал хийвэл хувцас аав
байшин авбал хэвтэх сайн байна
баатар яав авч хурал болно
Дасгал 14. Палатализация согласных.
Следите за произношением диктора, повторяйте. Все согласные в словах мягкого ряда и перед "ь" смягчаются:
гэр, хэл, тэмээ, хичээл, сургууль, мэдээ, ширээ, fвfл, fрff, морь, хонь, анги, тамхи, дуурь, шинэ, oзэг, oсэг.
Дасгал 15. Прочтите слитно следующие словосочетания:
Их сургууль (университет), бага сургууль (начальная школа), oсэг мэдэх (знать буквы, быть грамотным),
их хурал (съезд), бага хурал (конференция), бага нас (детство),
oг хэлэх (выступать с речью), эх орон (родина),
цас орох (идет снег), цаас цагаан (бумага белая), oсэг хар (буквы черные),
хуучин бичиг (монгол бичиг), сайн fдfр (воскресенье), монгол хoн,
ах дoo орон (братская страна), хoн ам (население), ажилчин анги (рабочий класс),бага хooхэд (маленький ребенок),
шooгээ том, fрff бага, самбар хар.
Дасгал 16. Фонетический диктант:
1. хот, fдfр, fглff, мfн, хfл, fвfл, зfв, гэр, ширээ, ffр, fрff, ffрff, самбар, цонх, шал, улс, сандал, мартах, ус, oс, ooл, орон, багш, сан, ээж, аав.
2. Миний ном, чиний дэвтэр, сайн сурах бичиг, муу толь, бага хooхэд шиг.
Намар маргааш болно. Энэ хичээл, энэ анги. Энэ хoн. Тэр хот хол.
Миний нэр Гонгор. Чиний нэр хэн бэ?
Энэ анги том. Миний ээж сайн хoн.
3. Миний гэр цагаан, миний гэр ойр. Чиний гэр хол.
Энд олон хoн байна. Энд олон ном байна.
Энд монгол хoн байна. Би энд сурна. Би энд монгол хэл сурна.
Дасгал 17. Вставьте пропущенные гласные (вместо двух точек - краткий гласный, вместо четырех - долгий):
унш..х, мэд..х, бол..х, сур..х, ол..н, хур..л, oз..х, oс..г, хэл..х, х..чээл, ш..рээ, с..ндал, ш....гээ,..рff, байд..л, байш..н, дэвт..р, сэтг..л. oн..н.
Дасгал 18. Поставьте ударение в словах:
Ордон, утаа, сэтгooл, ширээ, хичээл, монгол, хурал, сурах, сургууль, Улаанбаатар, дэлгooр, оюутан, fлгooр, чийдэн, жижooр, нийслэл, хoмooс, тoлхooр, зураг, тэмээ, хаалга, oхэр, дарга, ботго, явна.
Дасгал 19. Напишите транскрипцию следующих слов:
Гарах, гишгэх, гоймон, сайхан, багш, шoдэнз, зав, зfв, зол, oзэх, жил, ямаа, жолооч, жавар, овоо, fвff, хэвтэх, он, сан, мfн, сайн, сонин, унших, хонх, цонх, салхи, анги, лхагва, гариг, их, бие, юм, хэлнэ, болно, хутга, торго, худалдаа, босго, ес, ер, найм.
Дасгал 20. Переведите с русского языка на монгольский:
Мой сын читает хорошую книгу. Здесь есть много книг. Монгольский словарь здесь есть. Эта аудитория большая. Я здесь занимаюсь. Я здесь изучаю монгольский язык.
НЭГДoГЭЭР ХИЧЭЭЛ
Дата добавления: 2015-02-16; просмотров: 85 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |