Читайте также:
|
1. Пародонт ауруларының емдеу принциптері
2. Жалпы емі
3. Пародонтологиялық науқасты емдеудегі жүргізу ерекшеліктері.
Жалпы емдеу кезінде дәрі-дәрмектерді таңдауда пародонт патологиясында сүйек тінінің резорбциясына әсер ететін факторларды естен шығармау керек.
1. Пародонт қызметінің ерекшелігі жас өзгерістері мен тіс қызметінің бұзылуына байланысты. Қалыпты жағдайда альвеолярлы бұдыр биіктігі жергілікті және жүйелі жалпы факторлармен бақыланатын сүйек резорбциясы мен дамуы арасындағы физиологиялық тепе-теңдікпен қамтамасыз етіледі.
2. Пародонт тінінің қан тамырларының жаңадан пайда болуының күшті жүруі (остекластар сандарының резороция факторларының «өндіргіштері» сияқты көбеюі, жергілікті О2-лік қысымның көтерілуі).
3. Энзимдер әрекеттері (коллагенездер, бактериальды гиалуронидаза, лизосомды ферменттер).
4. Тирокальцитонин секрециясы мен белсенділігінің өзгерісі.
5. Сүйектің декальцинациясына әкелетін, қабыну кезінде тінде Рн-тың төмендеуі.
6. Жүйелік факторлар (сүйек синтезіне жауапты метоболикалық процестің бұзылысы нәтижесінде, олар сүйектің пайда болуын тежеп, оның үгітілуіне дейін әкелуі мүмкін).
Витаминді терапияны пародонт ауруында қолдану клиникада, тәжірбие жүзінде де жеткілікті негізделген деп санауға болады. Пародонт тінінің жағдайында С, В12, А, Е витаминдерінің әсер ету жеткіліктігі толығымен зерттелген. С және Р витаминдерінің қосындысы пародонттың барлық ауруларында қолдануға болады, әсіресе, жас адамдардың қызыл иектерінің қанауы кезінде. Тәжірбиелік және клиника жүзінде гемогоогиялық көріністер қақпақшалар өткізгіштігінің төмендеуіне қарай азаятындығы айқындалған. С витамині остеобластар белсенділігіне жақсы жағдай жасайды. Оны Р витаминдерімен қосып қолданған жөн. Өйткені ол қақпақшалар өткізгіштігінің бұзылысын түзейді, ағза ағы сілтілі- қышқылды процесстерді жоғарылатады және ткандерге аскорбин қышқылының жиналуын қамтамасыз етеді.
С витаминінің алатын орны өте үлкен, өйткені ол ағзада синтезделмейді, оның қажеттілігі тағаммен енген витаминдермен қанағаттандырылады. С және Р витаминдері пародонт ауруларын алдын алуда үлкен рол атқарады, ол сілтілі –қышқылды процесске қатысумен байланысты ғана емес, сондай-ақ витамин Р гиалуронидаза әрекетін тежейтін қабілеті бар.
Аскорутинді 0.1г-нан тәулігіне 2-3 рет тамақтан соң қабылдайды. Коэнзим активаторы болатын көмірқышқыл синтезіне аминқышқылдар алмасуына, нуклейн қышқылдары, белок, май алмасуына әсер ететін В витаминдеріне келетін болсақ, оларды міндетті түрде пародонт пахлогиясында ағзаға енгізу керек, өйткені бұл витаминдердің қажеттілігі ткандік гипоксияның пайда болуына және белок биосинтезінің бәсеңдеуіне әкеледі. Пародонттың трофикалық қызметін түзейтін және көмірқышқылы мен белоктық алмасуды қалыптастыратын В1 витамині. Әсіресе жүйке жүйесі ауруымен және қант диабеті әсерінен дамыған пародонт патологиясында қолданылуы көрсетілген. Оның ішінде басқа витаминдермен қоса немесе иньекция түрінде 5% тиамин ертіндісінің 1-2% новакайн немесе лидокаин ертіндісімен өтпелі қатпарға немесе электрофорез көмегі арқылы қызыл иекке енгізіледі.
РР- витамині (никотин қышқылы).
Пародонт ауруынан гөрі, ауыз қуысының кілегей қабатының зақымдануында кеңінен қолданылады.Бауы, асқазан-ішек жолдары (гипоацидті гастрит), қантамыр ауруы: (бас миы тамырларының, аяқ-қол, бүйрек тамырларының тарылуы) атеросклерозбен ауыратын адамдардың пародонтит өзгерісі кезінде никотин қышқылын қолданылады: 0.5г- нан тамақтан соң күніне 2 рет.
В6-витамині (пиридоксин).
Белок алмасуын реттеуге қатысады. В6- витаминінің пародонты зақымдалған мынадай ауруларға береді: он екі елі ішек пен асқазанның ойық жарасына, гипохромды анемия, созылмалы гепатит, қан тамырлдар артеросклерозы, ОЖЖ-нің ауруларында пиридоксинді таблетка түрінде 0.01 г-нан күніне 2-3 рет.
Витамин- В12 (цианокобаламин)
Пародонт зақымдалуымен бірге бауыр аурулары (гепатит,боткин, цироз) атеросклероз, анемия, жүктілік кезінде анемиямен ауырған адамдарға қолданылады. Препаратты тері астына немесе бұлшық етке 30-100 мг-нан аптасына 2-3 рет жіберіледі. Анемия кезінде дозасын олардың түріне байланысты қолданылады. Жалпы және жергілікті метаболитикалық өзгерістерде витамин В12-ні С,В витаминдерімен АТФ- пен қоса қолдану керек.Е витамині тіндердің ісігіне және альвеолярлы өсіндінің сүйек тігіне гиалуронидазе әсерін азайтады. 50мг-нан күніне 3 рет 3-5 апта бойы тағайындалады. Препаратты гингивит, пародонтоз әсіресе гипертониялық ауруларда жиі қолданылады. Облепиха майын апликация немесе дәкеден жасалған дренаж түрінде қызыл иек қалталарына, сонымен қатар емдік танғыш құрамында (облепиха майы, мырыш тотығы, жасанды дентин ұнтагы) қолдануға кеңес етіледі. Таңғышқа антибиотиктер, глюкокортикоидтар, жансыздандырғыш заттар енгізуге болады. Облепиха майында Е витамині 650 мкг/л мөлшерінде бар. Витаминді терапияны пародонт зақымдануының ерте кезінде қолданған жөн. Ауыр дәрежелі зақымдалуда витаминдер әсері өте төмен. Витаминдерді қолдануда асқынулар жайлы естен шығармаған жөн. В1, В6, В12- витаминдерін қолданғанда аллергиялық реакциялар тууы мүмкін. Бауыр зақымдануы кезінде болатын пародонт ауруында В1 және В6 витаминдерінің әсері төмен, өйткені олар биологиялық белсенділікке айналуда бауырда фосфорлануы керек, ал бауыр зақымданғанда бұл процессте бұзылады. Асқазан-ішек жолдары ауруларында В6-ны тағайындауға болмайды, өйткені ол асқазан сөлінің қышқылдық ортасын көбейтіп асқазанның ойық жарасын өршітуі мүмкін. Антибиотиктер-қатал түрде, көрсеткіштерге сәйкес тағайындалады: процесс өршігенде операция алдында соңында тағы басқа. Антибиотиктер ішінен рандомицин, ровомицин (күніне 3-4 капсул) линкамицин 0.5г 500 000 ЕД күніне 2 рет ем ұзақтығы 7-12 күн. Линкомицин сүйек тінінде тез сорылып, жиналды. Э.Э.Леибурдың мәліметі бойынша (1986) пародонтит кезінде қызыл иек сұйықтығы микрофлорасы сезімтал-левомицитин –96%, ристомицин-88%, рифомицин-87%, ампицилин-80%, ең аз сезімталдық-тетрациклин-54%, пеницилин-46%.Қуаттандырғыш терапия (спецификалық емес) пародонт ауруында кеңінен қолданылады. Ол ағзаны қорғанышты-бейімдеулік механизміне бағытталған. Стимуляциялық әдістердің бірі: В.П.Филатов ашқан ткандік гператия болып табылады. Қазіргі кезде ткандік терапия пародонтологияда өте сирек қолданылады. Оның орнына консервіленген плацента экстрактасын 10% ертінді түрінде ампулада 1 мл-ден тері астында егеді немесе бұлшық етке плацента қанның 1-2мл-ден, жалпы ем 10-15 иньекция.Жануарлар тегінен алынған стимуляторларға, сондай-ақ шыны тәрізді дене, плазма, спленин жатады. Спленин ірі малдың көкбауырынан алынады.Қызыл иектің торшалық және талшықты құрылымды белокты – полисахаридті комплекске тәуелді болып келеді. Оның ішінде қышқылдық глюкоза-амингликан тобына жататын гиалурон қышқылы басты роль атқарады. Сондықтан құрамында гиалурон қышқылы бар дәрі-дәрмектер пародонтоз емінде қолданылады. Ф.Брандиматра (1968) құрамында гиалурон қышқылы бар дәріні әр түрлі текті пародонт ауруында өтпелі қатпарға енгізген. Содан кейін, қызыл иек тінінің бір бүйірін алып, гистохимиялық зерттеу жүргізген. Автордың айту бойынша глюкозамингликандар фабриногенезді белсендіре отырып, қызыл иек дәнекер тінінің даму процессіне әсер етеді. Глюкозамингликандар қабынуға және эксудатка қарсы әсер етеін қабілеті бар.
Ағзаның қорғаныш-бейімділік қызметін стимулдейтін дәрі-дәрмекке пирогенол жатады. Микробтан дамыған полисахарид- дене қызуын жоғарылатады. Бұл кезде өзінің тепапиялық әсері жанданады. Дәріні бұлшық етке аптасына үш рет қолданады. 5 мг-дан бастай отырып, бірте-бірте доза 20-ға жетеді. Кері әсері: бас ауруы, құсу, лоқсу, белінің буындарының ауруы. Кері көрсеткіштері: жүктілік, гипортениялық ауру, қант диабеті.Продигоиозон- спецификалық емес қорғаныштың қуаттандырғышы болғандықтан, мононукляарлы макродағы жүйесі қызметін күшейтіп, экссудацияны азайтады, қан тамырларының өткізгіштігі мен тонусын қалпына келтіреді. Оның 0.3-0.5мл (15-25 мкг) бұлшық ет ішіне 0.5% новакаинның 1 мл ертіндісімен қосып енгізіледі. Продигиозонды қабылдағ ан соң клиникалық көрінісі ғана жақсарып қоймай, Шиллер-Писарев, Кулаженко, сынамалары, PJ индекс көрсеткіштері де жақсарған.Продигоиозон-спецификалық емес қорғаныштың қуаттандырғышы болғпндықтан, монокулялары макродаг жүйесі қызметін күшейтіп, экссудицияны азайтады, қан тамырлардың өткізгіштігі мен тонусын қалпына келтіреді. Оның 0.3-0.5 мл (15-25 мг) бұлшық еті ішіне 0.5% новокайнның 1мл ертіндісімен қосып енгізеді. Продигоиозонды қабылдаған соң тек клиникалық көрінісі ғана жақсарып қоймай, Шиллер-Писарев, Кулаженко, Олдрич сынамалары, PJ индекс көрсеткіштері де жақсарған қалқанша бет гормоны тирокальцитонин, паратиреРепаративті регенерация процессін күшейтетіндерде клетканың көбеюімен өсуіне мүмкіндік жасайтын пиримидин туындылары. Белок апоболизаторлар иммуногенезді, белок синтезі мен лейкотезді қуаттандырады, пентоксилді 0,2 г күніне 3 рет (капсулада) апта тамақ ішкенде немесе одан кейін 2-3 апта береді. Метилурацилді 0,5 г 10-15 күн бойы тағайындалады. Келесі курсын 3-4 аптадан кейін жүргізеді.
Пентоксил клетканы өсіруге бейім болғандықтан, гипертродиялық гингивит пен пародонтолда тағайындалады. Тез шаршау, жалпы әлсіздік, өмірге ынтасы болмағанда сапарал 0,05г таблетканы күніне екі рет тамақтан кейін 30 күн бойы ішеді.
Дата добавления: 2014-12-15; просмотров: 168 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |