Қалқанша без гормоны тирокальцитонин, паратиреондиннің апта гонисті болып табылады. Паратиреондиннің әсерін тоқтатып, сүйек резорбциясының, оның минералды компонентінің және организациялық матрикс еруін тоқтатады.Парозонтологияда тирокальцитонинді қолданғанда еске ұстайтыны, қандағы кальций деңгейін азайтып, остеокласт белсенділігін азайтады.
Сонымен, тирокальцитонин, клетканың сапалық құрамын өзгерте отырып, органикалық матриксті минералдандырады. Сонымен қоса, қабынуға қарсы әсері бар 40-50 ЕД күшін 1 рет 3 апта бойы бұлшық ет ішіне енгізеді немесе 1 таблеткадан (40-50 ЕД) ішке береді. Препарат қабылдардан 1 сағ бұрын 1 г кальций глицеродесфатын ішеді, пародонт ауруында улы препараттарын аппликация түрінде 1-2% натрий ұтымды ерітіндісін (8-10 сеанс ұзақтығы 20 мин) 2% ерітіндісін электродорез түрінде 1% ерітіндісін 5 тамшыдай күніне екі рет 10 күн бойы күн ара тағайындату
Жануарлар тегінен алынған стимуляторларға, сондай –ақ шыны тәрізді денеплазма, спленин жатады. Спленин ірі қара малдың көкбауырынан алынады.
Қызыл иектің торшалық және талшықты құрылымы белокты – полисахаридті комплекске тәуелді болып келеді. Оның ішінде қышқылдық глюкозамингликан тобына жататын гиалурон қышқылы басты роль атқарады. Сондықтан құрамында гиалурон қышқылы бар дәрі – дәрмектер пародонтоз емінде қолданылады. Ф. Брандимарте (1968) құрамында гиалурон қышқылы бар дәріні әртүрлі текті пародонт ауруларында өтпелі қатпарға енгізген. Содан кейін қызыл иек тінінің бір түйірін алып, гистохимиялық зерттеу жүргізген. Автордың айтуы бойынша глюкозамингликандар фибриногенезді белсендіре отырып, қызыл иек дәнекер тінінің даму процессіне әсер етеді. Глюкозамингликандар қабынуға және эксудатқа қарсы әсер ететін қабілеті бар.
Ағзаның қорғаныш – бейімділік қызметін стимулдейтін дәрі – дәрмекке пирогенол жатады. Микробтан дамыған полисахарид – дене қызуын жоғарылатады. Бұл кездеөзінің терапиялық әсері жанданады. Дәріні бұлшық етке аптасына 3 рет қолданады. 5мкг – дан бастай отырып, бірте – бірте доза 20 – ға жетеді. Кері әсері: бас ауруы, құсу, лоқсу, белінің буындарының ауруы. Кері көрсеткіштері: жүктілік, гипертониялық ауру, қант диабеті.
Продинизон – спецификалық емес қорғаныштың құнттандырғышы болғандықтан, мононуклеарлы макродиг жүйесі қызметін күшейтіп, экссузицияны азайтады, қан тамырлардың өткізгіштігімен тонусын қалпына келтіреді. Оның 0,3 – 0,5 мл бұлшық ет ішіне 0,5 %новокоинның 1 мл ерітіндісімен қосып енгізеді. Продинизонды қабылдаған соңтек клиникалық көрінісі ғана жақсарып қоймай, Шиллер – Писарев, Кулаженко, Олдрич сынамалары,P I индекс көрсеткіштері дежақсарған.
Жалпы емдеу жергілікті емдеумен бір мезгілде жүргізіліп, әсері ауыз қуысы талшықтары алмасуын бір қалпына түсіруге, организмнің қорғаныс күшін күшейтуге бағыталған бірқатар дәрі-дәрмекті, әдістерді қолдануға қолайлы ем болып табылады.
Парадонт аурулары ішкі мүше ауруларымен қатар жүретін болғандықтан, тіс дәргеріне комплексті, жан-жақты емделуді басқа медицина салаларындағы мамандармен бірге келісе отырып жүргізудің маңызы өте зор. Пародонтитті емдеуде антибиотиктерді аса бір сақтықпен тағайындайды. Көп жағдайда бір қатар антибиотиктерді кортикостероидтар, нистатин, левориндермен қосып тағайындайды. Созылмалы пародонтитің асқыну кезінде линкомицинді қолдану алға қойылған. Линкомициннің терапиялық мөлшерде сүйек тініне жиналатын, организмнің өзіне тән емес реактивтілігін арттырып, микробтар қорына әсер ететін, басқа антибиотиктерге берілмейтін қасиеттері бар.
Десенсибилизациялық терапия пародонтитті емдеуде жетекші орын алады, ол организмдегі иммунопатологиялық ауытқуларды орнына келтіреді. Емдеу барысында димедрол, супрастин, тавегил атты дәрілерді қолданады (2-3 апта).
Кальций препараттарын да тағайындайды. Оның ішінде кальций глицерофосфатының қызыл иекті қалпына келтіруге әсер етуімен қатар, жалпы нығайту, бір нығайға келтіру қасиеттері бар, зат алмасуға жақсы жағдай жасайды. Жалпы нығайту терапиясының ішінде витаминдер терапиясы кең таралған. Ең көп қолданылатын витаминдерге: С,Р,А,Е, В1 жатады. С витаминінің Р витаминіне қосып тағайындайды. Ауыз қуысы патологиясын алдын алу және емдеу үшін А,Е витаминдері кеңінен пайдаланылады. А витамині сілекей безі эпителиясындағы алмасу процесін жақсартады. Е витамині қан айналу процесіне жақсы әсер етеді, ісіктерді қайтаратын қабілеті бар. Бұл витаминді пародонтитпен, гипертониялық аурумен, атеросклерозбен, ревматизммен сырқаттанған адамдарға күніне 1-2 түйрден немесе бір шай қасықпен 3-5 апта бойы береді. Организімнің қорғаныс күшін арттыру және жергілікті емдеудің тиімділігін күшейту үшін қалпына келтіру терапиясы пайдаланылады. Ол организімнің рекактивтілігі төмендеген кездегі пародонтит кезінде қолданылады.
Тән емес күшейіткіштерге биостимулятор, микробты полисахаридтер жатады. Биогендік күшейткіштер алмасу процесін және регенерацияны арттырады, жалпы қалыпқа келтіруге, қабынуға қарсы күресуге әсер етеді. Өсімдіктен және мал өнімінен жасалған биостимуляторлар гумизоль, алоэ тұнбасы, ФИБС, целлодин қабыну процесі бәсеңдегеннен соң, қызыл иекті қанағыштығы жоғалған соң қолданылады.
Биостимуляторды қан, бүйрек, бауыр, гипортониялық, жаңадан байқалып жатқан ауруларға, жүктілік кезінде қолдануға болмайды. Белок анаболизаторлары иммуногенез процесін, белоктар мен лейкоциттер түзілуін арттырады, айналмалы әлсіздікті азайтады, фагоцитозды күшейтеді (метацил, пентоксил).
Тән күшейткіштерге: анабологиялық стероидтар: нерабол, ретоболил жатады. Олар белок, фосфор, кальций алмасуын реттейді, остеобласт қызметін қалыптастырады. Нераболдық күніне 2 рет 0.005 мг қолданылады. Емдеу мерзімі 4-6 апта. Ретаболил бұлшық етке 3 аптада бір рет жіберіледі. Емдеу кезінде 3-5 рет салынады.
Пародонтит кезінде орталық нерв жүйесі зардап шегеді. Мұндай науқастар тез ашуланады, уайымшыл келеді, ұйқысы нашарлап, жұмысқа ынтасы болмайды. Сондықтан мұндай науқастарға психотроптық җәне седативтік заттар-триоксазин, седуксен, элениум, натрий және калий бормиды, валерин тұнбалары беріледі. Седативті заттар орталық нерв жүйесінің қызметіне жақсы әсер етеді. Басқа дәрілердің әсерін күшейтеді.
Антисклероротикалдық дәрі-дәрмектермен пародонтитті емдеуге продектин қолданылады. Ол тамыр қабырғаларының жұқаруын, қабыну сарынын төмендетеді, қан айналысын жақсартады. Тамырға тұрған холестерин қақтарын азайтады. Сутгерон (циннарзин) қан тамырларын кеңейтеді, барлық жүйедегі қан айналысын жақсартады, қабынуға қарсы әсері бар. Емдеу мерзімі схема бойынша 3-4 апта.
Иммуномодулятор ретінде қолданылатын левамизол патологиялық өзгерген Т- лимофоцит пен фагоацит (макродаг пен нейтрофильді гракулоцей) қызметтерін қалпына келтіріп, иммунологиялық жүйенің клеткалық құрамын теңестіреді.
Әр түрлі пародонт аурулары бар науқастарды диспансерлеу барлық денсаулық сақтау жүйесінің алдын-алу бағытының негізгі бөлігі болып табылады, денсаулық сақтау тәжербиесіне негізделетін нақты әдіс. Динамикалық бақылаудың негізгі міндеті аурулардың түрлерін және қауіпті факторларды ерте анықтау, тіс=жақ жүйесінің қызметін сақтауға әсер ететін емдік алдын-алу және социальдық гигиеналық шараларды жүргізу болып табылады.
Негізгі қабылдау түрін ұйымдастыру түрі участкелік және цехтік принциптер. Динамикалық бақылауға ұйымдастырылған тұрғындар контингенті, оларға бipнeше ретте балалар, жасөспірімдер, армия қатарына шақырылатындар, студенттер, шаруашылық жұмысшылары, ауыл шаруашылыкқ еңбеккерлер, созылмалы жалпы соматикалық патологиясы бap стацинарлық науқастар, жүкті әйелдер жатады.
Бұл жұмысқа стоматология саласының барлық дәрігерлері қатысады.
Негізгі жұмыс көлемін дәрігер-пародонтолог басқарады. Динамикалық бақылау, пародонтологиялық бөлмесі бар мекемелерде жақсы жүзеге асырылады. Пародонтолог емдік-алдын алу жұмыстарынан басқа, әдістемелік-ұйымдастыру, емдік-кеңес беру және барлық участкелік дәргерлердің әр топтардағы науқастарын диспансерлеуiн бақылайды.
Дннамикалық бақылауға aлy профилактикалық тексеру, жоспарлы сауықтыру, науқастарды қабылдау кезеңінде жургізіледі. Осыған байланысты келесі сұрақтар қаралады:
1.Сау адамдардағы қауіпті факторларды ерте анықтау.
2. Пародонт ауруларының бастапқы түрлерін ерте диагностикалау.
3. Аурудың түрін, ағымының сипатын және закымдану тереңдігін ескеріп кешенді емдік-алдын алу шараларын жекелеген, жоспарлы түрде жүгізу.
4. Дәрігердің тәсілдерін анқтау, динамикалық бақылау, реабилитация
бойынша оптимальді емдеу курсын қайталап жүргізуді тағайыддау.
Динамикалық бақылауға жататын науқастар:
пародонт ауруларыньщ белгілерінсіз, бірақ жергілікті және жалпы қауіпті факторлары анықталған 30 жасқа дейінгілер.
- әр түрлі ауырлықтағы пародонтит және пародонтоздың дамыған түрлері кезінде 50 жасқа дейін.
жалпы аурулар жайындағы (қан аурулары, эндокринді мушелер және т.б.)
идиопатиялық процесстер және пародонт аурулары бар науқастар.
Динамикалық бақылаулар келесі топтар бойынша анықталады: 1 — сау (Д1) —
емдеуді қажет етпейді; II — тәжірбиелік сау (ДП), процесстің тұрақтануы
(гиггивит кезінде — бip жылға дейін, пародонтит және пародонтоз кезінде -
2 жыл бойы) Бұл топқа пародонт ауруларының клиникалық белгісіз,
бірак, қayіnтi факторлары (жалпы аурулар, тic-жақ аномалиялары, жекелеген тіс топтарыныц ауытқуы, жарақаттаушы тістесу және т.б.) анықталған жас адамдар. III - емдеуді қажет ететіндер (Д III) — аса көп тізмді диспансерлік топ: гннгнвитпен (катаралді, жаралы, гипертрофиялық), әр түрлі ауырлық дәрежесіндегі ауыратын науқастар. Осы әр топты қабылдаудың өзіне тән ерекшелістері бар.
Топ Д1 жылына бip рет тексеру. Тексеру кезінде ауыз қуысының тазалығы жөнінде жекелеген парақтар бepiп, деонтологиялық және медициналық жоспар бойынша әңгіме жүргізіледі.
ДII тобына кіретіндерді жылына бір рет диспансерлік тексеру үшін шақырады. Профилактикалық ем тіс түзілістерін алуды, қосымша ауруларын емдеуді, тістерді таңдамалы емдеу, ауыз қуысы гигенасы бойынша ұсыныстар, физиотерапиялық процедурадарды(ауто- және гидромассаж) қамтиды.
Д III тобын 2-і подгруппаға бөлінеді: аурдың ағымының белсенді және бәсендеу фазасы. Бірінші подгруппаның науқастарына кешенді-емдік алдын aлу терапиясының толық курсын жүргізеді; екінші — негізінен профилактикалық шаралар (санация, тіс түзілістерін алу, ауыз қуысы тазалығы жағдайын бақылау, қосымша аурулары туралы, рационалды тамақтану және т.б. кеңес беру).
медбикенің көмегімен жылына 350-370 науқасты бақылайды, терапиялық бөлімнің стоматологы —70-75 науқасты бақылаудан өткізеді.
Жұмыс процессінде диспансерлік бақылаудың нәтнжесін бақылау жүргізіледі. ЕЕ критериі процесстің тұрақтануын, ремиссиясы жағдайында өзгеріссіз және нашарлауын көрсетеді.
Стабилизация - 1-2 жыл ішіндегі процесстің белсенділігінің белгілерінсіз пародонт жағдайы 1-2 жыл.
Ремиссия — бәсеңдеу, бip жыл шамасында уақытша тұрақдануы. Процесстің тұрақтануы және бәсеңдеуі егер, клнникалық, жағдайы лабораториялық функционалды, рентгенологиялық әдістермен бекітіп оң деп бағаланады.
Өзгеріссіз - емдеу аурудың дамуының тұрақтануы немесе нашарлауына әкелмейтін жағдай.
Нашарлау- процесстің тереңдеуі және өршуі, жиі қайталануы және асқыну жағдайы.
Диспансерлік. бақылау кезінде дәрігер-пародонтологтың жұмысының нәтижесін тексеруді, кезеңді бақылау кезінде жүргізіледі. Осы мақсатта келесі критерилерді қолданады:
-қаралуы бойынша, профилактикалық тексеру кезіндегі науқастардың саны.
-динамикалық бақылауға алынган науқастардың саны.
-диспансерленген науқастардың жалпы барлық удельный салмағы, пародонт патологиясы бар науқастардың саны.
-әр түрлі пародонт ауруларының емдеу курсын қабылдағандардың орташа eceбi.
-қайталанбалы емдеу курсының уақытын сақтау.
-жүргізілген жұмыстың эффектісі (жақсару, процесстің тұрақтануы, ремиссия, өзгеріссіз, нашарлау).
-бip топтан екінші топқа ауысқан науқастардың проценті. негізгі аурудың асқынуы, қайталану жиілігі.
Пародонт ауруларының әр түрлеріндегі кешенді емдеудегі хирургиялық, ортопедиялық және физиотерапиялық емдердің удельный салмағы. Динамикалық бақылаудың нәтижесі 1,5-2 жылдан кейін анықталады, содан кейін жыл сайын. Бул мәліметтерді эпикриз түрінде науқастардың амбулаториялық және диспансерлік картасына енгізеді.
Гингивиттің қандай түpi болсын (Д III) тобының науқастарын әр 6 ай сайын кешенді ем курсын қайталауға шақырады. Егер ремиссия болса, онда науқастар белсенді емделу тобынан бақылау тобына ауыстырылады. Процесстің тұрақтануы кезінде науқасты бip жыл ішінде ДII тобына ауыстырады.
Жеңіл және орташа дәрежеден ауырлықтағы пародонтит кезінде (Д III) жылына 2 рет емдеу жүргізеді 2 жылдың ішінде процесстің тұрақтануы болса ДП тобына ауыстырылады. Ауыр дәрежедегі жайылған пародонтит кезінде
(Д III) науқастары жылына 3 рет кешенді емдеу курсын өтеді 2 жыл ішінде процесстің бәсеңдеуі болса 2-ші топқа ауыстырылады. Патологиялық процесстің 3 жыл ішінде тұрактануы, 2-ші топқа аустырудың негізі болып табылады, ал профилактикалық емдеу жылына 1 рет жүргізіледі.
Пародонтоз кезінде кешенді ем курсы жылына 2 рет — жеңіл, орташа дәрежесінде, ал — ауыр дережесінде 4 рет жүргізіледі. Егерде асқыну дамитын болса, онда бірнеше қабылдауга келеді. Аскынуды жойғаннан кейін және патологиялық процесс тұрақтанғаннан кейін науқасты ДП тобына ауыстырады.
Бipінші топ диспансерлік бақылаудағы науқастарға жоспарлы санация, организмді жайлы сауықтыру, организмнің спецификалық емес резистенттілігін жоғарылату, ауыз қуысы гигиенасының ережелеріне оқыту жүргізіледі. Оларды жылына 1 рет тексеруден өтткізу жеткілікті болып табылады.
Пародонтозы бар 2-ші топ науқастарын әр 6-ай сайын тексеріп отырады, егер процесс тұрақданса — жылына 1 рет. З-i топ науқастары 6-ай сайын қайталап емдеу курсын өтеді.
Диспансерлік бақылауға жақсы әсер беретін жағдайлар, құжаттарды нақты жүргізу болып табылады.
1.Амбулаториялык, картатлар.
2. Диспансерлік бақылау картасы (форма№30)
3. Пародонт аурулары бар науқастарға памятка (кешенді ауыз қуысы тазалығын тағайындаудың парағы).
Стаддартталған амбулаториялық карта диспансерлік науқастың стату сын диспансерлену процессі кезіндегі өзгepic динамнкасын толық көрсетуге мүмкіндік бермейді. Осы үшін әр емдеу мекемелерінде өздерінің арнайы карталары өнделіп шығарылған.
№30 форма 13 бөлікке бөлінген карта салатын жәшікте сақталады. 12 айға сәйкес қабылдауға келуі, 13-1 өтелген карталар үшін. Форма№30 паспорттық мәліметтері негізгі және қосымша аурулардың диагнозы, емдеу курсының аяқталу күні және келесі қабылдау күш көрсетіледі. Айтылған мерзімінде келмеген науқас қайталанып шақырылуы керек.
Басқа құжаттармен бipre пародонтологтарда науқастарды тіркеу журналы болуы керек. Пародонтологиялық бөлмеде науқастарды емдеуде және құжаттарды толтыруды оқытылған медбике дәргерлердің бақылауымен жүргізеді.
Диспансерленген науқастарды бакылау жөінде қалыптастырылған каулы жоқ медицина институтының клиникалық дәрігер-пародонтологы.
Иллюстрациялық материал: слайдтар, мультимедиялық проектор.
Дата добавления: 2014-12-15; просмотров: 224 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |