Читайте также:
|
Әдетте бұл жаттығу топқа өте ұнайды және көңілді өтеді. Жастар тобында барлығы дерлік өздерінің «бейнелері» мен барынша көп «айна» алуға тырысады. Жаттығу идеясының авторы Т.И.Марасанов. Процедураның мәні неде?
Жүргізуші «айнаға қарайтын» бір адамның өз еркімен шеңберге шығуын ұсынады.
-Сенің міндетің «айнадағы», анығырақ айтқанда екі «айнадағы» бейне бойынша топ мүшесінің қайсысы сенің артыңа келгенін анықтау. Бұл екі айна әрине «тірі». Бірақ сөйлемейді: ол мимика және жест көмегімен сенің артыңда кім тұрғанын түсіндіреді. Екінші «айна»-сөйлейтін айна. Ол сол адамның есімін атамай, оның қандай адам екендігін түсіндіреді. Топтан сөйлемейтін және сөйлейтін айналарды таңдаңыз.
Ойыншы таңдау жасағаннан кейін, жүргізуші «айналарға» толығырақ нұсқау береді:
-Айналар қабырғаның қасына тұрады. Негізгі ойыншы –олардың алдына тұрады. Қалған қатысушылар оның артына орналасады да бір-бірден ақырын келіп артына жақындайды. «Айналар» кезекпен бейнелейді. Бірінші болып сөйлемейтін «айна» жұмыс жасайды. Егер негізгі ойыншы артындағы адамның кім екендігін таба алмаса, онда «сөйлейтін айна» сөйлейді және бір-тек қана бір! сөз тіркесін айтады. Егер ойыншы тағы да таба алмаса, онда «сөйлемейтін айна» тағы да басқаша бейнелейді және дәл солай ары қарай жалғаса береді. Ойыншының міндеті- артында тұрған адамды мейлінше жылдам табу.
«Айналарға» арналған белгілі бір шарттар бар. Сөйлемейтін «айна» негізгі ойыншының артында тұрған адамды «бейнелеуде» шектелмейді. Бірақ адамдардың тек қана сыртқы ерекшеліктерін бейнелеуге тоқталып қалуға, әсіресе қандай да бір физикалық ерекшеліктерін баса көрсетуге болмайды.
Мұндай ескертуді осы жаттығу жұмысының алғашқы кезеңдерінде -әсіресе жасөспірімдермен немесе жастармен жүргізгенде жасаған жөн. Тинейджерлер бір-бірлерін аямайды және жүрекке ауыр реакциялар мен конструктивті конфликтіге әкелетіндей өзгелердің физикалық кемшіліктерін көрсетуге тырысады. Негізі, № жүргізуші мұндай жолға жасөспірімдердің физикалық МЕНін талдау мақсатында баруы мүмкін. Бірақ бұл басқа әңгіме және жаттығудың мәні де өзгеше болады.
-Сөйлемейтін айнаға нақты шектеулер қатары қойылады. Біріншіден, әрине негізгі ойыншының артында тұрған қатысушының есімін айтуға болмайды. Екіншіден, адамды сипаттай отырып, оның топтан тысқары жерде қатысқан оқиғаларын айтуға боламайды. Үшіншіден, сырт келбетін бейнелеуден аулақ болу керек. Бұған тек қана үшінші фразада рұқсат етіледі. Бастайық!
Бірнеше минуттан кейін жүргізуші негізгі ойыншыны ауыстыруды ұсынады, оның орнына келген ойыншы «айналарды» ауыстыру құқығына ие болады. Сабақтың темпін жоғалтып алмас үшін ойынның үш-төрт циклі жеткілікті. Өткен ойынды міндетті түрде талқылаған жөн. Мынандай сұрақтарды талдауға болады:
Қай ойыншыға өзінің артында тұрған адамды табу үшін айналы «бейнелер» аз қажет болды?
Мұндай тапқырлықтың құпиясы неде?
Қайсы қатысушы ең талантты «айна» болды? Оған не көмектесті? «Айналарда» бейнеленген қатысушылардың қайсысы таң қалды?
Өзіңіздің «бейнеңізді» көргенде не сезіндіңіз?
Талдау кезінде қатысушыларда бір-бірлеріне деген келесідей мазмұндағы сұрақтар жиі туындайды:
-Миша, сен мені сипаттаған кездегі мына бір сенің жестің нені білдіреді?
-Стас, сен мені «бейнелеп» тұрып: «бәрінен жақсы силық жасайтын адам»-деп неліктен айттың? Оны қайдан алдың? Және т.б.
Кері байланыс алынатын бұл жаттығу нәтижесінде алынған байлықты бағалау қиынға соғады. Қандай да бір себептермен топпен талданбаған материал қатысушылар үшін ешбір «кодак» жасай алмайтын «сиқырлы фотография» болып қалады. Фотоаппарат адамның объективті бейнесін береді емес пе, ал мұндай «айналар» ешқандай аспаппен алуға мүмкін болмайтын субъективті портрет береді.
Психологиялық ойын Тақырып атауы: «Періште ойыны» Мақсаты: Оқушыларды достық қарым-қатынасқа, бір-бірін сыйлауға, қамқор болуларына, қиналғанда қол ұшын беруге, бірлікпен пен татулыққа баулу мақсатпен жүргізілетін ойын түрі. Құрал –жабдық: қағаз, қалам Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу. Көңіл-күйлерін сұрау. Ойын ережесі - бір-бірін тыңдау - уақыт үнемдеу - белсенділік таныту - достық қарым-қатынас - жағымды эмоция тудыру Барлық оқушылар дөңгеленіп отырады. Оқушылар өз аттарын және өзіне тән мінез ерекшелігін айтып шығады Барысы: Ойынға барлық оқушы қатысады. Кішкентай қағаздарға оқушылардың атын жазып, бүктеп жасырамыз, бүктеген қағаздарды әр оқушы бір-бірден алады және оны ешкімге айтпай, құпия ұстауы керек. Өйткені ол сол адамның періштесі болады, ойын оқу жылының аяғына дейін жүреді, сол аралықта құпия періште таңдаған қағазындағы адамды әр қашан қорғап, оған жақсы көңіл-күй сыйлап, қиналғанда қол ұшын беріп, сыйлықта сыйлап тұруға болады. Қорытынды: Оқушылар бір-бірлерінің қолдарынан ұстап, бір-бірлеріне жақсы көңілдерін, тілектерін білдіріп, сабақты аяқтаймыз. Психологиялық тренинг Тақырып атауы: «Өзімізді тану, бір-бірімізге қуаныш сыйлау» Мақсаты: Оқушыларды достық қарым-қатынасқа, бір-бірін жақыннан танып-білуге, сыйлауға, көмектесуге шақыру, достық сезімдерін ояту мақсатымен жүргізіледі. Құрал –жабдық: қағаз, қалам Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу. Көңіл-күйлерін сұрау. Ойын ережесі - бір-бірін тыңдау - уақыт үнемдеу - белсенділік таныту - достық қарым-қатынас - жағымды эмоция тудыру Барысы: Барлық оқушылар дөңгеленіп отырады. Оқушылар өз аттарын және өзінің өмірлік ұстанымдарын айады. Мысалы: - «Өмірдің ағымынан қалмау» - «Ешқашанда білмеймін демеу» - «Қасымдағыларға көмектесу, қуаныш сыйлау» - «Биік шыңға ұмтылу» Аутоагентті жаттығу. Тренингке барлық оқушы қатысады. Оқушыларға мінез туралы ақпарат беру Оқушылар жұпта жұмыс жасайды (бір-бірлерінің жағымды әрі жағымсыз мінез ерекшелігін айтады) Ойынның шарты оқушыларға бір парақ ақ қағаздар таратылады. Таратылған ақ қағазды оқушылар скочтың көмегімен арқаларына жапсырады. Арқаларындағы жапсырылған ақ қағазға бір-бірлерінің бойындағы жағымды және жағымсыз мінез ерекшелігін және ыстық тілектерін жазады. Барлығы жазып болғаннан кейін, қайтадан дөнгеленіп отырып, арқаларындағы қағазды алып оқиды. Қағазды жыртпай, өздеріне естелікке қалдырады. Қорытынды: Оқушылар өз бойларындағы жақсы қасиеттерін мақтан тұтып, жаман қасиеттерін жоямыз деп бір-бірлеріне уәде береді және тілеген тілектеріміз орындалсын деп хошемет көрсетіп (қол соғып) тренингті аяқтаймыз. Психологиялық тренинг Тақырып атауы: «Әр қашан күн сөнбесін» Мақсаты: Оқушыларды өзін-өзі ұстай білуге, кез келген кедергіден шыға білуге, бір-біріне деген достық қарым-қатынасын нығайтып көмек көрсуге шақыру мақсатпен жүргізіледі. Құрал –жабдық: қағаз, қалам, түрлі-түсті қарындаштар. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу. Көңіл-күйлерін сұрау. Төрт топқа стол дайындау Барысы: - Барлық оқушыларды дөңгелетіп тұрғызамыз,бүгінгі біздің тренингіміздің тақырыбы: «Әр қашан күн сөнбесін» деп аталады. Оқушыларға қағаз таратылады, бүгінгі тренингтен не күтесіндер? оқушылар қағазға жазып, тақтаға жапсырады - Тренинг ережесімен таныстырамыз. - Таныстырған ережелерді тақтаға ілеміз Тренинг ережесі: - бір-бірін тыңдау - уақыт үнемдеу - белсенділік таныту - достық қарым-қатынас - жағымды эмоция тудыру I-жаттығу. Әр оқушы өз атын және өзінің өмірлік ұстанымдарын айтады. Мысалы: - «Өмірдің ағымынан қалмау» - «Ешқашанда білмеймін демеу» - «Қасымдағыларға көмектесу, қуаныш сыйлау» - «Биік шыңға ұмтылу» II-жаттығу. Сұрақ. 1. Күн деген сөзді айтқанда көз алдынызға не елестейді? (Әрбір оқушы өз ойларын айтып шығады) Оқушыларды төрт топқа бөлеміз. 1. жаз, 2. күз, 3. қыс, 4. көктем Оқушыларға қағаз таратылады, қағазда «Күн шуағын төгіп...» деген аяқталмаған сөйлемді аяқтайды, сол қағазға күннің суретін салады. Салған суретін артына аты жөндерін жазып, тақтаға іледі. III-жаттығу. «Саяхат» (экскурция) ойыны. Әр топтан бір оқушыдан аламыз, 1-топтан журналист, 2-топтан экскурсовет, 3-топтан жүргізуші, 4-топтан фотогроф аламыз, қалғандары қыдыруға келген қонақтар болады. Журналист, экскурсовет, жүргізуші, фотогроф әр қайсысы өз жұмыстарын істеп, қонақтарды көрмеге (суреттер ілінген тақтаның алдына) алып келеді. Салынған суреттерге қарап мұғалім анықтама береді. Оқушылар қайтадан дөңгеленіп орындарына тұрады. (өз рольдерінізді жақсы ойнап шықтыңыздар деп бір-біріне қошемет көрсетіп, қол соғамыз) Аутоагентті жаттығу (ауто тренинг) «Кірпіш» Көздерін жұмып, денелерін бос ұстауы қажет, екі қолымен бар күшімізді салып итереміз. Жаттығуды үш рет қайталайды. Қорытынды: Оқушылар бір-бірлерінің қолдарынан ұстап, бір-бірлеріне жақсы көңілдерін, тілектерін білдіріп сабақты аяқтаймыз. Психологиялық тренинг Тақырып атауы: «Әр қашан күн сөнбесін» Мақсаты: Оқушыларды өзін-өзі ұстай білуге, кез келген кедергіден шыға білуге, бір-біріне деген достық қарым-қатынасын нығайтып көмек көрсуге шақыру мақсатпен жүргізіледі. Құрал –жабдық: қағаз, қалам, түрлі-түсті қарындаштар. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу. Көңіл-күйлерін сұрау. Төрт топқа стол дайындау Барысы: • Барлық оқушыларды дөңгелетіп тұрғызамыз, бүгінгі біздің тренингіміздің тақырыбы: «Әр қашан күн сөнбесін» деп аталады. Оқушыларға қағаз таратылады, бүгінгі тренингтен не күтесіндер? оқушылар қағазға жазып, тақтаға жапсырады • Тренинг ережесімен таныстырамыз. • Таныстырған ережелерді тақтаға ілеміз Тренинг ережесі: - бір-бірін тыңдау - уақыт үнемдеу - белсенділік таныту - достық қарым-қатынас - жағымды эмоция тудыру I-жаттығу. Сұрақ. 1. Күн деген сөзді айтқанда көз алдынызға не елестейді? (Әрбір оқушы өз ойларын айтып шығады) Оқушыларды төрт топқа бөлеміз. 1. жаз, 2. күз, 3. қыс, 4. көктем Оқушыларға қағаз таратылады, қағазда «Күн шуағын төгіп...» деген аяқталмаған сөйлемді аяқтайды, сол қағазға күннің суретін салады. Салған суреттің артына аты жөндерін жазып, тақтаға іледі. II-жаттығу. «Саяхат» (экскурция) ойыны. Әр топтан бір оқушыдан аламыз, 1-топтан журналист, 2-топтан экскурсовет, 3-топтан жүргізуші, 4-топтан фатогроф аламыз, қалғандары қыдыруға келген қонақтар болады. Журналист, экскурсовет, жүргізуші, фатогроф әр қайсысы өз жұмыстарын істеп, қонақтарды көрмеге (суреттер ілінген тақтаның алдына) алып келеді. Салынған суреттерді өз ойларымен бағалап, орын береді. Салынған суреттерге қарап мұғалім анықтама береді. Оқушылар қайтадан дөңгеленіп орындарына тұрады. (өз рольдеріңізді жақсы ойнап шықтыңыздар деп бір-біріне қошемет көрсетіп, қол соғамыз) Аутоагентті жаттығу (ауто тренинг) «Кірпіш» Көздерін жұмып, денелерін бос ұстауы қажет, екі қолымен бар күшімізді салып итереміз. Жаттығуды үш рет қайталайды. Қорытынды: Оқушылар бүгінгі өткен сабақ жайлы өз ойларын «кілм тоқу» әдісімен өтеді (бір-бірлеріне жіп шетін ұстату арқылы) тоқыған кілемді жерге қойып оқушылар бір-бірлерінің қолдарынан ұстап, бір-бірлеріне жақсы көңілдерін, тілектерін білдіріп сабақты аяқтаймыз. Психологиялық сабақ Тақырыбы: «Дос іздеу» Мақсаты: Қатысып отырған оқушылардың өз ойларын ашу. Қарым-қатынас жасауға көмектесу. Қарым-қатынас дағдысын қалыптастыру. Құрал жабдықтар: қағаз қалам Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен сәлемдесу Көңіл-күйлерін сұрау Барысы: Ең алдымен оқушыларды сабақтың ережесімен таңыстыру: - бір-бірін тындау - уақыт үнемдеу - белсенділік таныту - достық қарым-қатынас - жағымды эмоция тудыру Ережелерді оқушылар хормен оқиды, жазылған ережелерді тақтаға ілеміз. Оқушылар дөңгеленіп тұрып, өз аттарын айтады және қасындағыға адамға жағымды көңіл күй білдіреді (тілек айтады) Оқушыларды IV-топқа бөлеміз. (күн, ай, жұлдыз, аспан болып 4-ке бөлінеді) және топпен столға отырады. I-жаттығу: «Ойға шабуыл» әдісі.Оқушыларға сұрақ: «Дос» сөзін қалай түсінесің? (Оқушылар пікірі) Психолог: -Сонымен достар! Біз досқа сенеміз,досты сатпаймыз,көмктесуге, көңіл білдіруге әрқашан дайынбыз. Біз досымызға өз құпиямызды сене аламыз. Өздерің ойлап көрдіңдер ме? «Дос»-деген мағынаға ие бола аласың ба? Сіз қалай ойлайсыз? Сізді сенімді дос деп санайды ма? ІI. Тақырып бойынша жұмыс: Оқушыларға аяқталмаған сөйлемді жалғастыру ұсынылады.(парақ таратылады) Тақтада сөйлемнің басы жазылған: Ашық айтқанда, маған әлі қиын... Ашық айтқанда, мен үшін өте қымбат... Ашық айтқанда, маған ұнамайды... Ашық айтқанда, мен қуанамын... Психолог: -Біз бәрінебіз барлық адамға ойымызды ашық айта аламыз ба? -Қолдарыңды көтріңдер, кімде сенімді дос бар? ІІI.Хабарландыру «Дос іздеу». Психолог: -Әр адамға әрқашанда дос керек. Достары болмағанда,онда адам оларды табуға тырысады. Қазір көптеген газет-журналдарда хабарландырулар басылып, өзіне дос немесе бірге болатын адам табуға тырысады. Біз де барынша сіздермен қосылып, хабарландыру жазамыз. Оның аты «Дос іздеу». -Сіз өзіңіз жөнінде мәлімет бере аласыз өзіңіз немен айналысатыныңызды жазуға болады. Хабарландыру жиналып алынады, одан кейін оқылады.Оқушылар хабарландыруды кім жазғанын табады. Егер оны тапса, онда қосымша автордың жақсы жақтарын көрсетеді. ІV. Талдау.- өз ойын ашық айту оңай ма? - Өзің туралы жазу оңай ма? V.Үй тапсырмасы. Оқушыларға «Мен кіммін, болашақта мен кім болғым келеді» деген тақырыпта өз портретін салу ұсынылады. Қорытынды: Оушылар бүгінгі сабақ жайлы өз ойларын айтып, қолдарынан ұстап тілек йтып сабақты аяқтаймыз.
Дата добавления: 2014-12-20; просмотров: 188 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |