Студопедия  
Главная страница | Контакты | Случайная страница

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

рамында хромы бар ағын суларды құрамында Pseudomonas dechromatikans бар активті лайдың көмегімен хромнан тазарту.

Читайте также:
  1. lt;question>Социум қандай мағына береді Какое понятие дает термин Социум
  2. Активті лайдың құрамы және қасиеттері.
  3. Арым-қатынастың коммуникативті , интерактивті және перцептивті жақтарын талдаңыз.
  4. Дәріс. Негізгі дидактикалық қағидаларды қазақ тілі сабағында іске асыру
  5. Еңбекке жарамсыздық парағын толтыру
  6. Жергілікті қаржының мәні мен мағынасы
  7. Жергілікті радиоактивті ластану жағдайында қалқанды бездің сәулелену зақымдалу профилактикасында қолданылады:калий иодиді
  8. ІІІ Ашқаның даму кезеңдерi, қызметтерi және экономикалық мағынасы
  9. Коммерциялық банктердің активті және пассивті операцияларының экономикалық мағынасын түсіндіріңіз.
  10. Криптохромы

Хроммен ластанған ортаны Escherichia, Pseudomonas, Teabacillus, Enterobacter микроорг-ң көмегімен тазалайды. Көп жағ-да қалдық су құрамына хромды тұнбалау үшін микроорг-ң ассоциациясын қол-ды. Оның кұрамында факультативті анаэробты бактериялар Pseudomonas, aeromonas dechromatikus, бактерияларынан тұрады. Дехромды қажет ететін қалдық сулар бұл бактериялар үшін қоректік орта болып табылады. Өндірісте хром алты валенттік формасы жиі қолданылады. Ол қышқыл тотығу қасиеті жоғары ерімейтін тұз түзуге қабілетті болғандықтан жиі қолданылады. Алты валентті хром және оның қосылыстары қоршаған ортаға түскенде ағзаның тері және шырышты қабаттарына тітіркендіреді. Әр түрлі дерматит хромды жаралар пайда болады. Хромнан тазалау үшін Ресей ғалым-ң еңбектерінің әдістері бойынша тазалайды. Оның ішінде Ақтөбе хром зауытында да осы әдісті пай-ды. Бұл әдіс бойынша Pseudomonas dechromatikans штамымен жеті валентті хромды үш валентті хромға дейін тотықтырады. Бұл әдіс бойынша анаэробты жағдайда хроматтармен биохроматтар хромның гидроксидіне дейін тотықсызданады.

Минерализация, микробты ыдырау кезінде топыраққа босап шығатын макро және микро элементтер өсінділер үшін жеткізерлік деңгейге жетеді. Өсінділер үшін микроэлементтердің маңыздылары болып Cr, Fe, Mn, Cu, Zn, Ma, V, Co, табылады. Металдармен бірге органикалық қосылыстардың комплекстерінің ыдырау процесі кезінде метал иондары ерімейтін гидроксид, оксид, тұздар күйінле тұнбаға түседі.

Алты валентті Cr да ферментті және фермантативті тотықсыздануын Cr(IV)

жоғарғы консентрациясына төзімді Acromonas, Bacterium тобының бактериялары атқарады.

Хромның Cr(IV) Cr(III) дейін тотықсыздануы бактериялардың Cr(IV) қосылыстарының токсикалық әсерінен механизмдерінің бірі. Cr ферментативті емес тотықсыздануы анаэробты ашу жағдайында түзілетін құрамында күкірті бар органикалық қосылыстар мен сульфатредукция нәтижесінде түзілетін күкірт сутек арқасында жүреді.

 

17.Газ, ауа тастандылары. Биологиялық тазалау. Ауаны тазалау үшін физ., хим., биол/қ әдіс/р қолд. физ/қ әдістерге белсенді көмір қоспасымен абсорбциялау, сұйық-мен абсорбциялау жатады. Хим-қ әдіске: хлорлау ж/е азондау жатады. Биол-қ әдіс – микроорг-ң көмегімен аэробты тазалауға негізделген. Биол. әдістің 3 түрі бар: биофильтр, биоскуббер, шаю қабаты бар биореакторлар. Бұл әдістің үшеуі де аэробты тазалау сияқты жүрг/ді.1. Ауаны тазалауға арналған биофильтрдің негізгі элементі улы зат-ды ауадан сорбциялайтын сүзу қабаты. Сорбцияланған зат-р еріген кезде микроб жасушасына еніп әрі қарай диструкцияға ұшырайды. Тасымалдаушы рет-де табиғи тығайтқыштар мен шымтезектер қолд. Олардың құрамында әр түрлі мин. заттар б/ды. Тазаланатын ауаны жүйеге вентилятор арқылы жүргізіледі. Ауа фильтр қабатымен кез-келген бағытта өтуі мүмкін. Ауа фильтр қабатының массасы арқылы тегіс өтуі к/к. Сонд. қабат біртекті ж/е белгілі бір деңгейде ыңғайлы болу кк. Биофильтр жұмысының тиімділігі газ динамикалық көрсеткіштері мен ауа құрамындағы зат-ң спектрі мен концентрациясына же м.о-ң ферментативті белсенділігіне б/ты. 2. Биоскуббер арқылы тазалау 2 кезеңнен тұрады: 1-кезең абсорбердерде ауа-ғы улы зат-р ж/е О2 суда ериді. Нәтижесінде ауа тазаланып шығады, ал ластанған су анаэробты жағдайда өтеді. 2-кезең. Ластанған су аэротент құрамындағы белсенді тұнбамен тазалау үдерісі жүреді. Адсорбер ретінде барбатажды абсербер-р қолд. 3. Шайылатын қабатты биореакторлар. Реак-ң биоқабаты иммобилизденген микроб жасуша-ң түйіршіктерінен тұрады. Бұл қабат клетка-ң дамуы үшін қажетті мин-ы зат-ы бар суымен шайылады. Ластанған ауа биоқабат арқылы өтеді. Бұл кезде диструкцияға ұшырайтын газ-р биокатализатор ретіндегі су қабықшасына қонады. Онда м.о-мен тотығады. Биореак-ң стационарлық кезеңі 5-10күннен басталады. Жұмыс барысында артық биомасса жиналған кезде оларды жаңа түйіршіктермен толықтырып отырады.

18.Тұрмыстық ж/е өндірістік ағын суларды анаэробты әдіспен тазалау. Қалдық ағынды суларды анаэробты ыдырату кезінде қалдық сулардың қатты фазасы, яғни ортақ белсенді тұнбамен 1-ші су тұндырғыштан шыққан қалдықтың өңдеу процесі жүзеге асады. Егер тазаланатын су тұрмыстық қалдық су болса, олардан әр түрлі жағымсыз қасиетті тұнбалар түзіледі. Бұл тұнба-ң иісі нашар, қиын кебеді. Санитарлық жағдайда қауіпті болады. Бұндай тұнбаларды анаэробты қондырғыларда өңдеу кезінде органикалық зат-ң анаэробты ыдырауы жүреді. Нәтижесінде тұнбаның физико-химиялық құрамы өзгереді, массасы азаяды, жанғыш газ пайда б-ды. Ал ашудан қалған өнімді тыңайтқыш ретінде пайдаланады.

Метантенгтерде 1-ші су тұндырғыш тұнбалары белсенді тұнбаның артық бөлігінің ашуы жүзеге асады. Ал септитенгтер мен 2 ярусты тұндырғыштарда қалдық суда өлшенген зат-ң тұнбалануы мен тұнбаланған тұнба-ң анаэробты ыдырауы қатар жүреді. Тазалау қондырғылардың типіне тәуелсіз орг. Зат-ң анаэробты ыдырауы әрқашанда бірдей өтеді, тек қарқындылығы жағынан айырмашылық б-ды. Анаэробты жағдайда тұнбаның ыдырауы 2 кезеңнен өтеді: қышқылды ж/е сілтілі. Қышқылды фазада құрамында көміртегі бар заттар ұшқыш май қыш-на, спирт, ацетон, СО2, Н2О ыдырайды. Азоты бар заттар амин қыш-на, аммиак, газ тәрізді азотқа дейін ыдырайды. Бұл процестер анаэробты микроорг-ң комплексімен жүзеге асады. Олардың ішінде негізгі орынды көміртек ыдыратушылар, сүт қыш-ды, пропион қыш-ды, май қыш-ды, целлюлоза ыдыратушы бактериялар, денитрифенаттаушы, дисульфидтеуші микроорг-р қатысады. Сілтілі фазада метанның жиналуымен б/ты процестер жүреді. Анаэробты метан түзуші бак-ң қатысуымен қыш-қ фазада түзілген өнім-ң метанды шу жүзеге асады, нәтижесінде метан мен СО2 түзіледі.

Метантенг дег/з – су тұндырғышынан шыққан майлы тұнба құй-р әр түрлі конструкциялы жабық камера. Процесс жасанды жолмен 30-35 С қыздырумен басталады. Бұл кезде қарқанды түрде мизофильді микроорг-р дамиды. Темп-ны 50-55С жоғарылату ыдыратуды тездетіп, термофильді микроорг-ң дамуына септігін тигізеді. Метантенгтен шығатын газ-ң 60-65% метан, 16-34% СО2, 3-0% азот, 0-3% сутег ж/е күкіртті сутег іздері қалады. Метанды жанғыш газ ретінде пайд-ды, көр жағдайда 70-90% тазалау жүйесі/ң өз қасиеттеріне пайд. Анаэробты тазаланудан қалған қалдықтар тыңайтқыш ретіндемал ж/е ауыл шар-да пайд.

Септитенг – горизонтальді тұндырғыш одан бояу қалдық су өтеді, ол төмен түскен тұнба ұзақ уақыт шіриді. Қалдық сұйықтық септитенгтерде 1-4 тәулік түзіледі, ал тұнба 6-12 ай сақталады. Тұнбаның ыдырауынан бөлінген газ көпіршіктер түрінде септитенгтің бетіне шығып қабықша түзеді. Қабықша бетінде зең саң-ы өсіп, анаэробты жағдай/ң қалыптарына жағдай жасайды. 2 ярусты тұндырғыш н/е бассейнді септитенг сияқты қалдқ судан тұнбаны бөліп алуға ж/е метантенгте қолд/н микроорг-р кешені мен анаэробты ыдыратуға арналған қондырғы. 2 ярусты су тұнд-та септитенгпен салыстырғанда ыдырау жылдам өтеді. Қалдық су жылдамтатылған қонд-ң арықтары арқылы ағады. Тұнба төменгі бөлігіне түсіп биохим- қ ыдырау жүреді. Ыдыраған тұнба қонд-ң тұнба трубасы арқылы кезеңді шығарылап отырады. Оның орнына жоғарыда орналасқан қабаттан тұнба сорылып алынады. Онымен бір уақытта қалдық сұйықтық құйылады. Осылай кезеңді түрде қалдық тұнба/ң ыдырауы жүреді.

19.Биотенк туралы түсінік. Биотенк – биоадсорберде сүзгіш бетіндегі қалдықтық сорбциясы мысалы, белсенді көмір негізінде, биотазартумен сәйкес келеді. Тазарту кезінде токсиканттар көмірмен сорбцияланады. Бұл кезде жүйе бір жағынан токсикалық иннебирлеуші сорбцияланады. Бір жағынан ағынды сулардағы субстраттардың төменгі концет.да субстрат.ң ыдырауы жүреді. Сонымен бірге көмір биологиялық регенерацияланады. Организмдердің қосылыстармен тазарту үшін, сонымен бірге ағынды суларды ауыр металдармен радионуклеиннен тазарту үшін пайдаланады.

20.Ағын суларды тазартудың аэробты және анаэробты процестері. Олардың сипаттамасы. Ағын суларды биологиялық жолмен тазарту процестерінің 2 әдісі бар:1) Аэробты – микроорганизмдер заттарды тотықтыру үшін оттегі пайдаланады.2)Анаэробты – микроорганизмдер бос күйіндегі еріген оттегімен де, сондай – ақ нитратиондарыны электрондарының артық акцепторларымен байланысқа түсе алады. Бұл процестерде микроорганизмдер электрон акцепторы ретінде органикалық заттардың көмірсуын пайдаланады. Аэробты және анаэробты процестерге таңдау жасаған кезде, әдетте бірінші түріне ерекше көңіл бөледі. Аэробты жүйелер өте сенімді,тұрақты жұмыс атқаратын, өте көп зерттелген. Анаэробты тазалау. Қалдық ағынды суларды анаэробты ыдырату кезінде қалдық сулардың қатты фазасы,яғни ортақ белсенді тұнба мен 1-ші су тұндырғыштан шыққан қалдықтардың өңдеу процесі жүзеге асады. Егер тазаланатын су тұрмыстық қалдық су болса, олардан әр түрлі жағымсыз ұасиетті тұнбалар түзіледі. Бұл тұнбалардың иісі нашар, ұиын кебеді, санитарлық жағдайда қауіпті болады. Бұндай тұнбаларды анаэробты қондырғыларда өңдеу кезінде органикалық заттардың анаэробты ыдырауы жүреді. Нәтижесінде тұнбаның физико-химиялық құрамы өзгереді. Ал ашудан қалған өнімді тыңайтқыш ретінде пайдаланады. Метантенк дегеніміз – әр түрлі конструкциялы жабық камера. процесс жасанды жолмен 30-350 С қыздырумен басталады. Бұл кезде қарқында түрде мезофильді микроорганизмдер дамиды. Температураны 50-550 С жоғарылату ыдыратуды тездетіп, термофильді анаэробты микроорганизмдердің дамуына септігін тигізеді. Метантенктен шығатын газдың 60-65% метан, 16-34% СО2, 3% азот,сутек және күкіртті сутек құрайды. Метанды жанғыш газ ретінде пайдаланады, көп жағдайда 70-90 тазалау жүйесінің өз қызметтеріне пайдаланады. Анаэробты тазаланудан қалған қалдықтар тыңайтқыш ретінде мал және ауыл шаруашылығында пайдаланылады. Метантенктерде 1-ші су тұндырғыш тұнбалары белсенді тұнбаның артық бөлігінің ашуы жүзеге асады. Ал септитенктер мен 2 ярусты тұндырғыштарда қалдық суда өлшенген заттардың тұнбалануы мен тұнбаланған тұнбаның анаэробты ыдырауы қатар жүреді. Тазалау қондырғыларының типіне тәуелсіз органикалық заттардың анаэробты ыдырауы әрқашанда бірдей жүреді, тек қарқындылығы жағынан айырмашылық жасайды. Анаэробты жағдайда тұнбаның ыдырауы 2 кезеңнен тұрады: қышқылды және сілтілі. Қышқылды фазада құрамында көміртегі бар заттар ұшқыш май қышқылдарына, спирт, ацетон, СО2,НО2 ыдырайды. Азоты бар заттар амин қышқылдарына,аммиак, газ тәрізді азотқа дейін ыдырайды. Бұл процестер анаэробты микроорганизмдердің комплексімен жүзеге асады. Олардың ішінде негізгі орынды көміртек ыдыратушылар, сүт қышқылды, пропион қышқылды, май қышқылды,целлюлоза ыдыратушы бактериялар, денитрифенаттаушы, десульфидтеуші микроорганизмдер қатысады. Сілтілі фазада метанның жиналуымен байланысты процестер жүреді. Анаэробты метан түзуші бактериялардың қатысуымен 1 қышқыл фазада түзілген өнімдердің метанды ашу жүзеге асады, нәтижесінде метан мен СО2 түзіледі.

Аэробты тазалау. Ластанған ағын суларды тазалау 4 кезеңнен тұрады:

• Өңдеу кезінде қалдық ағынды суларды механикалық ластаушылардан тазалау жүргізіледі. Тазалау әр түрлі торлар, тұндырғыштар, құмұстағыштар арқылы жүргізіледі.

• Екінші кезеңде аэробты микроорганизмдердің қатыскымен еріген орг зат-ң ыдырауы жүзеге асады. Ыдыраудан кейінгі микроб клетканың бір бөлігі реакторларға қайта құйылады, қалған бөлігі жойылады.

• Азот және фосфорды ыдыратиу және хим тұнбаландыру жүзеге асады.

• 1 ж/е 2 кезеңде түзілген тұнбанықайта өңдеу үшін анаэробты ыдырату қолданылады. Бұл жағдайда тұнба көлемі мен патогенді орг-ң мөлшері тмендейді, иісі кетеді, бағалы орг жанармай – метан түзіледі. Практикада 1 деңгейлі немесе көп деңгейлі тазалау жүйесі қолданылады. Қалдық ағынды сулар орташаландыруға түскенде белсенді тұнбамен араластырады. Араластыру ауа арұылы жүреді. Орташаландыру кезеңінде қалдық аминді сулар бірнеше сағат болады.Одан кейін судың биологиялық тазалануы аэротенттерде жүзеге асады. Аэротенк - ашық темір бетонды қондырғы. Оның құрамында орг ластаушылар мен белсенді тұнбасы бар қалдық су болады. Олар аэротенкте ауамен аэрацияланып отырады. Белсенді тұнба суспензиясын оттегімен қарқынды аэрациялау оның орг қоспа-ды сорбциялау қабілетін қалпына келтіреді. Суды биологиялық тазалау тазалау тәртібіне және қалдық су құрамына байланысты пайда болатын биоценоз қызметіне байланысты. Белсенді тұнба өлшемі бірнеше 100мм жететін қара қоңыр түсті мақта. Оның 70 %-ы тірі ағзалар, 30%-ы бейорганикалық қатты заттар.

Окситенктерде балдырлардың кең тараған түрлері флорелла, псеудамонус, эвглена секілді балдырлар қолданылады.

Биофильтрлер – қалдық ағын суларды биологиялық тазалауға арналған қондырғы, оның бетінде тірі ағзалардан құралған биопленка болады, ол кқптеген ластағыш заттардығ еріген заттарды сүзіп алып қалады. Бипленканың құрамында тірі ағзалар мен қатты заттар болады. Тірі ағзаларға көптеген бактерия туыстары мен қарапайымдылар класы кіреді. Олар: актиномицидтер,азотобактер,бациллиус бактериум, сарциндер,т.б. Осындай әр түрлі микроорганизмдердің комплексі арқылы органикалық және зиянды заттар тотығып ыдырайды. Қатты зат пен тірі ағза бірігіп зооглей түзеді. Зооглей- ортақ шырышты қабықпен қапталған микроорг-р популяциясының симбиозы. Биопленкасы бар жүйелер судағы органикалық қатты және басқа да заттардан тазарту үшін ойлап табылған құрылғылар. Осы уақытқа дейін тұрмыстық және өндірістік қалдық суларды тазалау үшін таза микроорганизм дақылдарын пайдаланып келсе,соңғы он жылдықта бекінген дақылдарды пайдалануға көшті. Қалдық ағынды суларды тазалауда биопленка жоғарғы нәтиже көрсете алады. Биопленка әр түрлі тірі ағзалар мен қатты заттардың қондырғының жоғарғы қабаттарында жинақталып бірігуі нәтижесінде біртіндеп түзіледі. Биопленка тегіс әрі біркелкі болмайды. Ол бірнеше қабаттардан құралады,онда әр түрлі пішіндегі микроорағзалар шоғырланады. Олар өз кезегінде түрлі қызмет атқарады,мысалы, қалдық заттарды еріту. Биопленка реакторларда стационарлы немесе жылжымалы күйде қолданылады. Стационарлы күйде бекінген микроорганизмдер құрылымы реакторда жылжымайды,ал жылжымалы күйде бұл құрылым мөлшері шағын болуы мүмкін әрі қалдық сумен араласқанда еш кедергісіз қозғалып жүре береді. Олар механикалық араластыру,ауа,газ және сумен әсер ету нәтижесінде қозғала алады. Осы биопленканың құрамындағы аэробты микроорганизмдер беткі қабатқа жақын орналасады,ал анаэробты микроорганизмдер төменгі қабаттарда орналасады. Биопленка құрамындағы бұл тірі ағзалардың бір бөлігі ферментативтік реакциялар нәтижесінде органикалық заттарды қышқылдандырып тіршілігіне қажетті тағамдық заттар мен энергияны алады. Екінші бір бөлігі органикалық заттарды биомассасын ұлғайту үшін пайдаланады. Осылай метаболиттік реакциялар нәтижесінде қалдық заттар жай заттарға ыдырай отырып(су,минералды заттар және газ), органикалық заттар жойылады және биомассаның көлемі ұлғаяды. Биофильтрде биопленканың үздіксіз өсуі мен өлуі бірдей жүреді. өлген биопленка тазаланған су тоғымен шайылып, биофильтрден шығады. Тазаланған су тұндырғышқа түсіп, онда биопленканың бөлігі бөлінеді де, су ары қарай су қоймасына түседі. Биофильтрдің беткі фильтрлеуші қабатындағы биопленка күрделі экологиялық жүйе болып табылады.

21.Ағын суларды анаэробты әдістермен тазарту.Анаэробты тазалау. Қалдық ағынды суларды анаэробты ыдырату кезінде қалдық сулардың қатты фазасы,яғни ортақ белсенді тұнба мен 1-ші су тұндырғыштан шыққан қалдықтардың өңдеу процесі жүзеге асады. Егер тазаланатын су тұрмыстық қалдық су болса, олардан әр түрлі жағымсыз ұасиетті тұнбалар түзіледі. Бұл тұнбалардың иісі нашар, ұиын кебеді, санитарлық жағдайда қауіпті болады. Бұндай тұнбаларды анаэробты қондырғыларда өңдеу кезінде органикалық заттардың анаэробты ыдырауы жүреді. Нәтижесінде тұнбаның физико-химиялық құрамы өзгереді. Ал ашудан қалған өнімді тыңайтқыш ретінде пайдаланады. Метантенк дегеніміз – әр түрлі конструкциялы жабық камера. процесс жасанды жолмен 30-350 С қыздырумен басталады. Бұл кезде қарқында түрде мезофильді микроорганизмдер дамиды. Температураны 50-550 С жоғарылату ыдыратуды тездетіп, термофильді анаэробты микроорганизмдердің дамуына септігін тигізеді. Метантенктен шығатын газдың 60-65% метан, 16-34% СО2, 3% азот,сутек және күкіртті сутек құрайды. Метанды жанғыш газ ретінде пайдаланады, көп жағдайда 70-90 тазалау жүйесінің өз қызметтеріне пайдаланады. Анаэробты тазаланудан қалған қалдықтар тыңайтқыш ретінде мал және ауыл шаруашылығында пайдаланылады. Метантенктерде 1-ші су тұндырғыш тұнбалары белсенді тұнбаның артық бөлігінің ашуы жүзеге асады. Ал септитенктер мен 2 ярусты тұндырғыштарда қалдық суда өлшенген заттардың тұнбалануы мен тұнбаланған тұнбаның анаэробты ыдырауы қатар жүреді. Тазалау қондырғыларының типіне тәуелсіз органикалық заттардың анаэробты ыдырауы әрқашанда бірдей жүреді, тек қарқындылығы жағынан айырмашылық жасайды. Анаэробты жағдайда тұнбаның ыдырауы 2 кезеңнен тұрады: қышқылды және сілтілі. Қышқылды фазада құрамында көміртегі бар заттар ұшқыш май қышқылдарына, спирт, ацетон, СО2,НО2 ыдырайды. Азоты бар заттар амин қышқылдарына,аммиак, газ тәрізді азотқа дейін ыдырайды. Бұл процестер анаэробты микроорганизмдердің комплексімен жүзеге асады. Олардың ішінде негізгі орынды көміртек ыдыратушылар, сүт қышқылды, пропион қышқылды, май қышқылды,целлюлоза ыдыратушы бактериялар, денитрифенаттаушы, десульфидтеуші микроорганизмдер қатысады. Сілтілі фазада метанның жиналуымен байланысты процестер жүреді. Анаэробты метан түзуші бактериялардың қатысуымен 1 қышқыл фазада түзілген өнімдердің метанды ашу жүзеге асады, нәтижесінде метан мен СО2 түзіледі.

22. Ағын суларды тазарту әдістері. Ағын суларды тазарту күрделі өндіріс болып табылады. Бұнда басқа өндірісте сияқты шикізат (ағын сулар) және дайын өнім (тазартылған су) болады.. Ағынды суларды тазарту – құрамындағы заттарды, сондай – ақ патогенді микроорганизмдерді жоюға немесе ажыратуға әкелетін әдістер жүйесі. Ағын суларды тазарту үшін механикалық, химиялық, физико-химиялық, биологиялық әдістер қолданылады. Ластанған ағынды суларды тазалау 4 негізгі кезеңнен тұрады:1. өңдеу кезінде қалдық ағын с уларды механикалық қоспалардан тазалау жүреді. Тазалау әр түрлі тор, тұндырғыштар, құм тұтқыштар арқылы жүреді.2. кезеңде аэробты микроорг-ң қатысуымен еріген орг-қ зат-ң ыдырауы жүзеге асады. Ыдыраудан кейінгі микроб клетка-ң бір бөлігі реак-ға қайта құйылады, қалған бөлігі жойылады. 3. кезеңде азот және фосфорды ыдырату және химиялық тұнбаландыру жүзеге асады. 4 кезеңде 1-ші және 2-ші кезеңде түзілген тұнбаны қайта өңдеу үшін анаэробты ыдырату қолданады. Ағын суларды биологиялық жолмен тазарту процестерінің 2 әдісі бар:1) Аэробты – микроорганизмдер заттарды тотықтыру үшін оттегі пайдаланады.2)Анаэробты – микроорганизмдер бос күйіндегі еріген оттегімен де, сондай – ақ нитрат иондарыны электрондарының артық акцепторларымен байланысқа түсе алады. Бұл процестерде микроорганизмдер электрон акцепторы ретінде органикалық заттардың көмірсуын пайдаланады. Аэробты және анаэробты процестерге таңдау жасаған кезде, әдетте бірінші түріне ерекше көңіл бөледі. Аэробты жүйелер өте сенімді,тұрақты жұмыс атқаратын, өте көп зерттелген.

23.Тұрмыстық, өндірістік, ауыл шаруашылықтық ағындылары. Ағын суларды ластаушылардың табиғаты мен концентрациясына байланысты олардың шығу көзіне байланысты оларды өндірістік, тұрмыстық және ауыл шаруашылық деп бөлінеді. Су қоймаларының ағын сулармен ластануы экожүйенің функциясына қауіп төндіреді. Әр түрлі мәліметтер бойынша ағын сулардың құрамында 42% минералды және 58% органикалық ластағыштар болады. Белгілі, өзен және басқа су қоймаларында судың өздігінен тазарылуы өтеді. Бірақ бұл процесс өте баяу жүреді. Бұрын өндірістік ластағыштар көп болмаған кезде өзендер өздері тазарылған. Қазіргі кезде су қоймалары ластанумен өздері күресе алмайды. Ағын суларды тазарту күрделі өндіріс болып табылады. Бұнда басқа өндірісте сияқты шикізат (ағын сулар) және дайын өнім (тазартылған су) болады.. Ағынды суларды тазарту – құрамындағы заттарды, сондай – ақ патогенді микроорганизмдерді жоюға немесе ажыратуға әкелетін әдістер жүйесі. Тұрмыстық қалдық сулар көбінесе көше қоқыстары, жуғыш заттар және нәжіспен ластанды. Оның судағы мөлшері 99пайызға дейін жетеді және құрамында көпшілігі целлюлоза тектес заттар. Өндірістік ағын сулар ластану дәрежесі бойынша қатты ластанған және аса ластанған д.б. Өнеркәсіп қалдықтарының мөлшері бір адамға шаққанда тұрмыс қалдықтарынан жиырма есе артық болады. Қалдықтар өте көп мөлшерде пайдалы кендерді шығарғанда және байытқанда пайда болады. Ауыл шаруашылығында топырақтың улы химикаттармен, су және ауыл шаруаш.қ өнімдерінің ластануы маңызды проблемалардың бірі. С/қ, мал ж/е құс өсіретін шаруашылықтар, ет ж/е сүт өндіретін кәсіпорындар, егістік жерге қолданылатын улы химикаттар, пестицидтер, мин.тыңайтқыштар лайлайды.

 

24. Активті лайдың тиімді жұмысындағы қарапайымдардың рөлі. Мицелиалды саңырауқұлақтар ішінде Cladosporium, Fusarium, Trichoderma көп кездеседі. Олар жалпақ бөлшектердің қалың қабатының түзілмеуі мен лайдың тұнбаға түсуіне және лайдың ісінбеуі үшін биолог-қ тазартуды флокула түзуші бактериялар үшін қолайлы 6,8- 7,8 рН жағдайында өткізеді. Қарапайымдылар суспензияланған активті лайдың шамамен 0,5-1 % құрайды. Қарапайымдылар қоректену тізбегінде бактерияларға қарағанда жоғары орынды алады: олар көп мөлшерде бактерияларды жояды(20-40 мың бактерия тәулігіне), сол арқылы микроорг-ң түрлік құрамын бақылап отырады, биоценоз массасын төмендетеді, микроорг-ң белсенді флокуляциясын қамтамасыз етеді және осыларға байланысты судың тазаруын жақсартады. Тазарту құрылғыларының биоценозында 4 класқа жататын бірнеше жүздеген қарапайымдылар болады. 1. жалған аяқты инфу-я; 2. талшықты ин-я; 3. кірпікшелі ин-я; 4. сорғыш ин-я. Қарапайымдылар ағын сулардағы токсикалық заттарға өте сезімтал, мысалы: фенол, формальдегид. Микроорг-ң өсуін тоқтатады. Құрылғыларда еріген оттегі жеткіліксіз болған жағ-да көп қарапайымдылардың клетка көлемі ұлғайып, олар тіршілігін жояды. Суды ластанудан биологиялық толық тазартқан жағдайда лайда негізінен көкірек кірпікшелі инф-р, Carchesium калониалді инф.р, тамыраяқтылар кездеседі.Тазартқыш құралдарды қайта толтырғанда лайда көбіне саркодтылар басым болады, әсіресе ұсақ амебалар, сорғыш инф.р көп кездеседі. Еріген оттегінің аз мөлшері жеткілікті болатын жағдайларға бейімделген амеба, жгутиктілердің кездесуі құрылғының қанағаттанарлықсыз жұмыс істеуін көрсетеді. Құрылғыларда еріген оттегі жеткіліксіз болған жағдайда көп қарапайымдылардың кл, көлемі ұлғайып, олар тіршілігін жояды.

25.Топырақ биоремидиациялау. Биоремидиация дегеніміз - топырақтың биологиялық жолмен қайта қалпына келуі. Топырақтың биоремидиациясы бұл ксенобиотиктерден тазалау үшін биологиялық агенттерді қолдануға негізделген әдістер жиынтығы. Биоремидиацияда көп жағдайда микроорганизмдер мен өсімдіктерді қолданады. Биоремиадиация технологиясын таңдау тазалау орнының табиғи жағдайына, топ-ң қасиетіне, ластаушы агенттердің деңгейі мен концентрациясына ж/е т.б. байланысты. Топырақ биоремидиациясында қолданылатын технологиялар Insity ж/е Exsity. Insity жағдайындағы биоремидиацияда ластану аймағынан топырақты алып тастамай тазалауға негізделген. Бұл технология типі микроорганизмдердің өсуін ж/е ксенобиотиктердің аэробты ыдырауын жоғарылату болып табылады. Бұл технология көбіне әр түрлі мұнай өнімдерімен ластанған топырақтарда қол-ды. Биодеградиацияны топыраққа микроорг-ң өсуіне қажетті қоректік заттармен тыңайтқыштарды қосады. Exsity жағдайындағы биоремидиацияда ластанған топырақ қабатын алып, ластану орнынан тыс аймақтарда ксенобиотиктерден тазалауға негізделген. Бұл әдіс қымбат, бірақ уақыт аз кетеді ж/е тазалау үдерісіне толық бақылау жасауға болады. Бұл технологияның бірнеше тәсілдері бар:Биореакторды қолдану арқылы биоремидиациялау. Биореакторларға топырақты салмас бұрын ірі тастарды алып тастап, жақсылап араластырып біртекті топырақ алады. Су қосып, лайлы суспензияға микроорганизм-ң препараттарын қосады. Микроорг-ң өсуіне оптималды жағдай жасалып, тазалау процесі жүреді.соңында топырақ кептіріліп, қоректік ортаға қайта жіберіледі; Ластанған аймақтан алынған топырақты белгілі бір аймаққа төгеді. Биоремидиацияны жүзеге асыратын микроорг-р үшін қоректік заттармен аэрациямен қамтамасыз етеді. Биореакторлы әдіспен салыстырғанда үлкен аймақ пен уақытты қажет етеді. Бұл әдістің бірнеше варианттары бар:А.Ластанған топырақты жұқа қабаттап, арнайы қоршаған ауданға төгеді. Ауа көзі үшін топырақты қопсытады, бактериялардың өсуі қажетті қоректік заттарды қосады. Соңында оптималды ылғалдылықпен шаң көтерілмеу үшін су себеді.Б.Ластанған топырақты қалың қабатты қылып төгеді. Бұл әдісте аэрация арнайы жүйелі, құбырлар арқылы жіберіледі. Сонымен бірге аэрацияны жеңілдеті үшін сабанмен араластырады.Ремидиация кезінде міндетті түрде ауағаи әр түрлі заттармен ластаушы агенттер буланады. Сондықтан арнайы датчикті қолдану керек. Топыраққа тыңайтқыштар қосып, ылғалдылық-ң деігейін ұстап тұру керек.

26.Микроорганизмдердің зат алмасудағы рөлі. Микроорганизмдерді өсірудің өзіндік ерекшеліктері болады. Микробиологиялық өндірісінің өнімі болып табылатын 1-ші және 2-ші реттік өнімдерді алу үшін қажетті микроорганизмдерді өсіруде олардың ерекшеліктері ескерілуі қажет.Аэробты және анаэробты микроорганизмдерді өсіру барысындағы зат алмасу үрдісінің ерекшеліктері.Атап айтқанда,аэробты бактериялар 3 фазалы (қатты дене-яғни жасуша, сұйықтық және газ). Ортада өсірілсе,анаэробты микроорганизмдерде 2фазаны(қатты дене,жасуша мен сұйықтық қажет болады. Микроорганизмдер механикалық,физикалық және химиялық факторлардың әсеріне өте сезімтал келеді. Тірі организмдер топырақты түзеді, атмосфераны оттегімен толтырады, өздерінен соң шөгінді жыныстар қабатымен жер қайнауында жанармай байлықтарын қалдырды және әлемдік мұхиттың барлық көлемін өздері арқылы көптеген реттеу өткізіп шығады,осылайша микроорганизмдер биосфераның функциясы болып табылады және онымен материялдық және энергетикалық жағынан өте тығыз байланысты. Жер дамуының тарихи заңдылығы да анықталады оның шегінде алғашында микроорганизмдердің өсімдіктер мен тірі организмдердің геологиялық әрекеті ол одан кейінгі сатыда биологиялық жүйенің жоғары формасы ретінде адамның әрекеті көрінеді.

27. Биоабсорбер және биосрубберлерді қандай тазарту жүйелерінде пайдаланады? Ластанған ауаны тазарту мен дезодорациялау үшін де активті лайлы және биопленкалы құрылғыларды пайдаланады: яғни, биоскрубберлер және биоабсорберлер. Биоскрубберлерде судың аэрацияланып, ластануларды өзіне сіңіруі үшін активті лайы бар суды шашады. Биоскруббер арқылы тазалау 2 кезеңнен тұрады: 1-кезең абсорбердерде ауа-ғы улы зат-р ж/е О2 суда ериді. Нәтижесінде ауа тазаланып шығады, ал ластанған су анаэробты жағдайда өтеді.2-кезең. Ластанған су аэротенк құрамындағы белсенді тұнбамен тазалау үдерісі жүреді. Адсорбер ретінде барбатажды абсербер-р қолд. Биоабсорберлерде ластанған ауа активті лайы бар суға барботирленеді. Биофильтрлерде ауаның биодезодорациясы биопленканың лас заттарын өзіне сіңіреді.

28. Металдарды биосорбциялау үшін микроорганизмдерді қолдану. Қазіргі кезде металлургиялық кәсіпорындардың қалдық ағын суларынан металдарды бөлу үшін микроорганизмдердің тіршілік ету үдерістерін пайдаланатын өнеркәсіп салалары дамуда. Өндіріс суларын өңдеуде биоадсорбенттерді әртүрлі әдістермен – биофильтрант, қабықша (пленка), түйіршік (гранула) ж/е т.б түрінде тірі ж/е өлі микробтық жасушалар негізінде дайындауға болады. Бірақ биоадсорбцияның экономикалық құндылығы – биоаккумулятордың спецификалық активті қабілеттілігіне, белгілі металдарды көп мөлшерде сорбциялау ж/е металды бөліп алу үдерісінің арзандығына негізделеді. Металдарды биосорбциялау әдісін металлургия өнеркәсібінің қалдық суларын металдардан тазалау үшін тиімді қолдануға болады. Мұндай мақсатқа Citrobacters, Zoogleoa ramigera бактериялары мен жасушадан тыс полисахаридтер пайдаланылады ж/е олар су құрамындағы уран, кадмий, кремний сияқты зиянды металдардан арылтуға мүмкіндік береді. Гидрометаллургияда көбінесе тиобактерияларды, әсіресе 1947 жылы Кольмер мен Кинкельдер ашқан тионды бактериялары штамдарын қолданады. Атап айтқанда, Thiobacillus ferrooxidans бактериясы өзінің құрамындағы сульфидтерді өңдеу арқылы бөлініп шығаратын өнімі – күкірт қышқылы арқылы табиғи кен құрамындағы темір, мыс, мырыш, уран ж/е басқа да металдардың қорытылып шығарылуына әсер етеді. Thiobacillus thiooxidans бактериялары кен құрамынан алтынды қорытып бөліп шығарады. Сондықтан топырақ құрамындағы пайдалы қазбалары өте аз мөлшерде болып келетін кен орындарында, әртүрлі микроорганизмдерді пайдалана отырып қажетті металдарды бөліп алу экономикалық жағынан тиімді екенін көрсеткен. Гидрометаллургиялық өндірістің соңғы мақсаты – ерітінділерден металдарды бөліп алу болып табылатындықтан, бұл сұрақтың шешімін табудың жаңа бір жолы – биоадсорбция болып есептеледі. Әртүрлі микроорганизмдер (бактериялар, ашытқылар, мицелиалды саңырауқұлақтар ж/е балдырлар) көмегімен сұйытылған ерітінділерден түрлі элементтерді бөліп алуға болады. Өйткені, микроорганиздер металдарды жасуша қабырғасына байланыстыру арқылы адсорбциялауға н/е оларды жасуша ішінде жинауға қабілетті.

29.Экологиялық мәселелерді шешу үшін қолданылатын жаңа биотехнологиялар. Экологиялық биотехнология саласы көптеген экологиялық жағдайларға қатысты мәселелермен айналысады. Экологиялық биотехнология өнеркәсіптік әртүрлі қалдықтарды қайта өңдеу,қоршаған орта нысаналарын әртүрлі ластағыштардан тазарту сияқты өоршаған орта мәселелерін шешуде биотехнологиялық әдістер мен биологиялық емес технологияны біріктіре отырып қолдану болып табылады. Соңғы жылдары табиғаттың өзі тазалауы мүмкін емес антропогендік іс әрекеттер нәтижесінен ластану шегі жоғарылауда. Олар әртүрлі синтетикалық полимерлер, бояулар, пестицидтер, фармацевтикалық заттар, ксенобиотиктер қатарында табиғи мұнайды да жатқызуға болады. Бұл заттардың мөлшерден тыс көбеюі мутагенді, канцерогенді, аллергиялық қасиет тудырады. Сол себепті адамзат осы заттарды ыдырату үшін микроорганизмдерді қолдана бастады. Қазіргі таңда атап өткен экологиялық мәселелерді шешу үшін әртүрлі биотехнологиялық бағыттар дамып, қолданысқа ие болуда. Биодеградация (биобұзылу) – биологиялық жүйелер арқылы күрделі заттардың жай заттарға дейін ыдырауы. Биодеградациялаушы негізгі биологиялық агенттер – қарқынды метаболизмі мен әртүрлі ферменттік жүйеге ие – микроорганизмдер. Олар кең спектрдегі тұрақты химиялық байланыстарды ыдыратып, с/қ глобальдық заттар айналымына қажетті элементтерді береді ж/е жер бетіндегі қалдықтардың қалмауын қамтамасыз етеді. Қазір әртүрлі ксенобиотиктердің деструкция реакцияларын жүзеге асыратын ферменттердің көптеген түрі бар микроорганизмдердің әлеуетін пайдалану «биоремидиация» болып табылады. Биоремидиация технологиясы экологиялық мәселелермен айналысатын мекемелер тарапынан қолдау табуда. Ағын суларды аэробты өңдеу – судағы ластағыш қалдықтардың жай тұздарға, газдар мен суға дейін толық минерализациясын жүргізетін, микроорганизмдерді ең көп пайдаланатын биотехнология саласы. Металдарды биосорбциялау әдісін металлургия өнеркәсібінің қалдық суларын металдардан тазалау үшін тиімді қолдануға болады. Мұндай мақсатқа Citrobacters, Zoogleoa ramigera бактериялары пайдаланылады ж/е олар су құрамындағы уран, кадмий, кремний сияқты зиянды металдардан арылтуға мүмкіндік береді. Қазақстанда көк-жасыл балдырларды жеке ж/е арадас өсіру, олардан маңызды биологиялық заттар алу ж/е су өсімдіктері, жасыл, көк-жасыл балдырлар көмегімен ластанған су қоймаларын ауыр металдардан тазарту, микробалдырлардан арзан жанармай «биодизель» алу мәселесі зерттелуде.

30. Экологиялық биотехнологияның пәні және міндеттері. Оның қазіргі қоғамдағы маңызы. Экологиялық биотехнологияның ең маңызды мақсаты - тірі организмдерді қолдана отырып қоршаған ортаны қорғау және қалдықтарды қайта өңдеу системасы, қоршаған ортаны технологиялық ағындардан тазалау, құнарлы жерлерді қалпына келтіру және т.б. 80-90жж конвенцияда қабылданған документация қатарында б.т.ң қоршаған ортаның проблемасын шешу мақсаты және ластанудың п.б.сонымен қатар көбеюін алдын алу ерекше бағаланды.1992ж Римдегі конференцияда биотех.ң маңызы қоршаған ортаның проблемасын шешу, тағамдық өнімдердің сапасын жоғарлату үшін рационалды табиғи қолдану және шикізаттар мен азықтардың артық қорларын толтыру, денсаулықты жақсарту болып белгіленді. Суға түскен лас заттар адамдар мен жануарлардың ауруына себепкер. Қалаларда канализациялардың құрылысы жүргізіле бастады. Халық санының өсуі табиғат жағдайларының өзгеруіне әсерін тигізді. Топырақтың құнарландыру үшін тыңайтқыштар қолданды.Экол.қ бт.ң ең негізгі бағыттары су ресурстарын қорғау, соның ішінде өндірістегі экологиялық таза процестерге белсенді әдістерді енгізу, тазаланған ағын сулар артық қалмау үшін технологиялық процестерде қолдану. Сұйық және газ тәрізді қалдықтарды өңдеуге арналған биологиялық трансформация әдісі пайдалы өнімдерді алуға қолданылады. Үлкен мал ш.ң комплексін шығару нәтижесінде ауа қабаты лас заттармен, жағымсыз иістермен және патогенді м.о.мен, топырақтармен, қоқыстармен, су патогенді м.о.мен және гельминттермен ластануда.

31. Пестицидтердің ыдырату прцестеріне қатысатын микроорганизмдер. Пестицидтерді қолданудың эколог-қ салдары.
Пестицидтер тағайындалуына байланысты өсімдік-ді зиянкестер мен аурулардан қорғайтын препараттар,дақыладарды жинауды алдын өңдейтін құралдар ж/е гербицидтер деп бөлінеді.
1-ші топқа бактериацидтер,зооцидтер,фунгицидтер жатады.
2.Гербицидтер арамшөп-ді жою үшін қолд-ды.Көбінесе күнбағыс,бидай секілді дақыл-ды қорғау үшін қол-ды.
3.Дақылдар-ды жинаудан алдын өңдейтін құрал-ға өсу стимуляторы жатады.

Химиялық қасиеттері мен биологиялық қол жеткізерлік жағынан пестицидтер биологиялық қосылыстар үшін ерекше, молекула құрылымында әртүрлі фрагменттері бар органикалық ксенобиотиктер б.т. пестицидтердің табиғи зат айналымындағы басты рөлді гетеротрофты микроорг.р атқарады. Ыдырауының бастапқы сатысы болып гидролиз табылатын пестицидтер табиғи жағдайларда тез ыдырайды. Ыдырау процесі деалкилдену және дегалогенденуден басталатын пестицидтер тұрақты болады. Қоршаған ортаға өте жиі түсетін пестицидтерге гербицидтерге жататын пестицидтер және феноксиалкилкарбонды қышқыл, хлорлы алифатты қышқыл, метил және т.б. пестицидтер жатады. Фенокси сірке қышқылының ыдырауына Nocardia, Pseudomonas, micrococcus туыстарына жататын топырақ микроорганизмдері қатысады.Анаэробты жағдайында Clostriolium туысына жататын м.о.р ыдырата алады. Гербицидтерді Pseudomonas, Xantomonas, Sarcina, Bacillus топтарына жататын бактериялар және Penicillumaspergillus туыстарына жататын саңырауқұлақтар ыдыратады. Бұл ыдыратулар сақинада демителдену, дезаминдену, декарбоксилдену реакциясының нәтижесінде жүреді. Пес-ң хим.ыдырауында бос радикал-ң рөлі зор.Бос радикал көзі ретінде бумен қ-ы,антибиотик,пигмент,витаминдер қызмет атқарады.Пестицидтер-ң биол.айналымы мен ыдырауы топ-ғы микробиол.үдеріс-ге негізделген.Микроб-қ ыдыраудың жыл-ғы топ-ң қарашірік құрамына,температурасына,топырақтың ылғалды-а,қор.з-ң құрамыж/е т.б фак-ға байланысты.Сонымен қатар пестицид-ң ыдырау жылдамдығына топ-ң мех.құрамы,орта рН-ы,гидротермиялық жағ-ы әсер етеді.Суды топ-да пестицидтер тез ыдырайды.Хлор орг.пестицид-р қышқыл топ-та сілтілі топ-пен сал-да ұзақ сақталады.Топырақтың орг.зат-ы улы токсикаттарды топырақ араларына қол жетімсіз ете ауыстырады.Токсикант-ң бірі анаэробты жағ-да ыдыраса жақсы,екіншісі аэробты жағ-да жақсы ыдырайды.Ыдырау үдеріс-н басқару үшін ол үдерістерді анықтайтын қасиеттер мен фак-н жете білу қажет.Сондықтан топыақты улы зат-н қорғау топ-ң қасиетін,токсикант-ң сипаттамаларын,биол.белсенділігін,ауа райы климаттық,гиоморф-қ жат-н зерттеуге негізделген.

32.Метантенктер, метантенкте болып өтетін ашу процестерінің сипаттамасы. Метантенк дегеніміз – әр түрлі конструкциялы жабық камера. процесс жасанды жолмен 30-35 градуста қыздырумен басталады. Бұл кезде қарқынды түрде мезофильді микроорганизмдер дамиды. Температураны 50-55қа дейін жоғарылату ыдыратуды тездетіп, термофильді анаэробты микроорганизмдердің дамуына септігін тигізеді. Метантенктен шығатын газдың 60-65% метан, 16-34% СО2, 3% азот,сутек және күкіртті сутек құрайды. Метанды жанғыш газ ретінде пайдаланады, көп жағдайда 70-90пайызда тазалау жүйесінің өз қызметтеріне пайдаланады. Анаэробты тазаланудан қалған қалдықтар тыңайтқыш ретінде мал және ауыл шаруашылығында пайдаланылады. Метантенктерде 1-ші су тұндырғыш тұнбалары белсенді тұнбаның артық бөлігінің ашуы жүзеге асады.

33.Септитектер, септитенктерде болып өтетін ашу процестерінің сипаттамасы. Септиктенк деген- горизонтальды тұндырғыш, одан баяу қалдық су өтеді, ал төмен түскен тұнба ұзақ уақыт шіриді. Қалдық сұйық септиктенттерде 1-4 тәул.түссізденеді. ал тұнба 6-12 ай сақталады. Тұнбаның ыдырауынан бөлінген газ көпіршік түрінде септиктент бетіне шығып, қабықша түзеді. Қабықша бетінде әр түрлі зең саңырауқұлақтары өсіп, анаэробты жағ-ң қалыптасуына жағдай жасайды.

34. Биоадсорбер туралы түсінік. Биоадсорбер – қалалық-тұрмыстық ж/е өндірістік ағынды суларды әртүрлі зиянды мұнай өнімдерінен, бояулардан, ашуы күрделі болып келетін органикалық заттардан, азотты қосылыстардан тазартатын комбинирленген (құрама) құрылғы. Ағынды сулардың құрамындағы органикалық ластағыштардың биобұзылатын бөлігі, сұйықтықты оттегімен қанықтыру арқылы жүктеуші материал бөлшегінің бетінде бекітулі биопленкадағы (биоқабықша) микроорганизмдер көмегімен тотығу процесі жүреді. Жүктеуші материал ретінде белсендірілген көмір қолданылады. Бұл процесс биологиялық фильтрде жүретін процесс тәрізді. Жүктеуші материалдың сипаты іс жүзінде қышқылдану процесіне әсер етпейді. Биопленкада модифицирленген өнімдердің ақырғы биологиялық қышқылдануы жүзеге асады. Осының нәтижесінде сорбенттің (белсендірілген көмір) үздіксіз биологиялық регенерациясы жүреді. Биоадсорберлерде ластағыштардың адсорбция процесін, ластағыштардың микроорганизмдер көмегімен биологиялық қышқылдануын ж/е өлшемелі заттардың жойылуын қамтамасыз ететін белсендірілген көмірдің тығыз қабаты болады. Толық биологиялық тазарудан кейін ағынды сулардың құрамындағы мұнай өнімдері, азотты қосылыстары, күкіртті қосылыстар ж/е бояғыш заттар мөлшері қалыпты деңгейге дейін төмендейді.

 

 

 

 

 

 




Дата добавления: 2015-01-05; просмотров: 79 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав




lektsii.net - Лекции.Нет - 2014-2024 год. (0.014 сек.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав