Главная страница | Контакты | Случайная страница Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

ОПИСАНИЕ ОДЕЖДЫ НА МЕСТЕ ПРОИСШЕСТВИЯ

Мақсаты: Әлеуметтік-экономикалық статистиканың ғылыми негіздерінің мәнін ашу.

Міндеттері:

1.Қазіргі заманғы статистикалық жүйенің жағдайы.

2.ӘЭС түсінігі және міндеттері.

3. Статистикалық көрсеткіштер. ӘЭС көрсеткіштер жүйесі.

4. ӘЭС маңызды жіктеулер мен топтастырулар.

Әлеуметтік экономикалық статистика сапасы анықталған жалпы әлеуметтік экономикалық құбылыстарды санлық жағынан зерттейді, олардың үйлесімін, экономикадағы және әлеуметтік салалардағы даму зөаңдылықтарын көрсетеді. Зерттеу объектісі барлық деңгейлерде орын алған жаппай әлеуметтік экономикалық құбылыстар мен процестер:

- микродеңгей – шаруашылық субъектісі, үй шаруашылығы;

- мезодеңгей – экономика саласы, секторы, өңірі;

- макродеңгей – жалпы елдің экономикасы.

Әлеуметтік экономикалық статистика ұлттық экономиканың жай күйі мен оның дамуын көрететін статистикалық көрсеткіштер жүйесінің қалыптасуын зерттейді. Әлеуметтік статистикалық көрсеткіштерге сыналар жатады:

- еңбек және халық туралы көрсеткіштер;

- ұлттық байлық көрсеткіштері;

- шығын және аралық тұтыну көрсеткіштері;

- өндіріс нәтижелерінің көрсеткіштері;

- баға, тауар және ақшалай айналыс көрсеткіштері;

- экономикалық қызмет нәтижелерінің тиімділігінің көрсеткіштері;

- ҰШЖ баланстық құрылымдарының көрсеткіштері;

- әлеуметтік статистика көрсеткіштері.

Көрсеткіштер жүйесі:

- зерттелетін әлеуметтік экономикалық құбылыстың деңгейін, құрылымы мен динамикасын;

- еңбек, материалдық, қаржы ресурстарының факторлары мен олардың тиімді пайдаланылуын;

өндіріс пен тұтыну арасындағы, тұтыну мен жинақтаудың әр түрлі меншік нысанындағы кәсіпорындар арасындағы, экономикалық секторлардың арасындағы пропорциялар;

- жалпы ұдайы өндіріс процесі мен оның жекелеген сатыларының заңдылықтары мен байланыстары;

экономиканың барлық салаларындағы байланыстарды жеке қарастырып, статистикалық баға беру.

Демографиялық статистика – халықтың ұдайы өндірісі жөнінде ақпараттарды жинау, өңдеу және талдаумен айналысатын ғылым, демография бөлігі.

Статистикалық ақпарат көзі – халық санағы және ішінара бақылаулар.

Тұрақты халық – берілген территорияда тұрақты мекендейтін халық.

Бар халық – санақ кезінде берілген территорияда болған халық.

Миграция – ол ел территориясында немесе елдер арасында халықтың механикалық қозғалысы. Миграцияның негізгі көрсеткіштері: П – берілген территорияға келгендер саны, В – берілген территориядан кетендер саны. Бұл көрсеткіштердің айырмасы механикалық өсім деп аталады: Dмех.. = П - В

Бұл көрсеткіштер бойынша келу және кету коэффициенттерін есептеуге болады: К п = П / S ср, К в = В / S ср, К мех. = (П-В) / S ср. немесе Кп – К в.

Халықтың табиғи қозғалысы – ол туу және өлу процестеріне байланысты халық санының өзгеруі. Көрсеткіштері:

N- туылғандар саны,

M- өлгендер саны,

Dт.ө. = N – M– халықтың табиғи өсімі.

Қатысты көрсеткіштер (промилльиен):

К туу = N / S ср. * 1000

К өлу = M / S ср. * 1000

К т.ө. = (N-M) S ср. * 1000 немесе К т.ө. = Ктуу - К өлу

Халықтың жалпы өсімі = Dт.ө. + Dмех

Халықтың табиғи қозғалысын сипаттайтын жалпылама көрсеткіштермен бірге ішкі процестер өлім мен тууду сипаттайтын жеке коэффициенттер қолднылады.

Арнайы туу коффициенті:

К арнайы туу = N / S ср. жен. _(15-49) * 1000.

1 жасқа дейінгі балалардың (нәрестелердің) өлу коэффициенті:

К нәрест. өлу =(N1₀/ M₀ + N1₁/ M₁) * 1000,

Мұндағы: N1_{0 -} - число умерших до года в текущем году из поколения родившихся в предыдущем году, N1₁ - агымдагы жылы туығандардың ағымдағы жылы өлгені, M₀ и M_1- алдыңғы және ағымдағы жылы туылғандар саны. _{Еңбек нарығы статистикасының негізгі түсініктері мен көрсеткіштерін 23.01.01ж. ҚР «Еңбек туралы» Заңы және Жұмыс бастылық статусының халықаралық жіктемесінде анықталған. Олардың өзара байлансын келесі түрде беруге болады:}

_{Елдің халық саны = Еңбекке жарамсыз жастағы халық (балалар мен зейнеткерлер) + Еңбек жасындағы халық.}

_{Еңбекке жарамсыз жастағы халық (балалар мен зейнеткерлер) = Жұмыс істемейтін халық + Еңбекке жарамсыз жастағы халықтың ішінде жұмыс істейтіндер.}

_{Еңбекке жарамды халық = Еңбек жасындағы халық - 1 және 2 топтағы мүгедектер.}

_{Еңбек ресурстары = Жұмыспен қамтылғандар + Жұмыссыздар + Еңбек жасындағы жұмыс істемейтіндер (күндізгі бөлімде оқитын студенттер, үй шаруасындағы әйелдер).}

_{Экономикалық белсенді халық = Жұмыспен қамтылғандар + Жұмыс іздеген жұмыссыздар.}

_{Жұмыспен қамтылғандар жалдамалы жұмыскерлер және өз бетімен жұмыспен қамтылғандар болып бөлінеді.}

_{Жалдамалы жұмыскерлер = Азаматтық халық + Әскери қызметкерлер.}

_{Өз бетімен жұмыспен қамтылғандар = Жеке негізде жұмыс істейтіндер + Жұмыс берушілер + Жеке кәсіпорындарда ақы алмайтын жұмыс күші + Ұжымдық кәсіпорындар мүшелері.}

_{Еңбек ресурстары құрылымының көрсеткіштері}

_{Халықтың экономикалық белсенділік көрсеткіші: жалпы халықтағы экономикалық белсенді халық үлесі.}

_{Жұмыссыздық деңгейі: экономикалық белсенді халықтағы жұмыссыздар үлесі.}

_{Экономикалық белсенді еңбекке жарамды халықтың деңгейі: жалпы еңбек ресурстары санындағы экономикалық белсенді еңбекке жарамды жастағы халық үлесі.}

_{Халықтың еңбекке қабілеттілік коэффициенті: еңбекке жарамды жастағы халықтың барлық халық санының қатынасы.}

_{Жұмыс бастылық коэффициенті: жұмыспен қамтылғандардың жалпы халық санына қатынасы.}

_{Потенциалды орын басу коэффициенті: еңбек жасына дейінгі халықтың еңбек жасындағы халыққа қатынасы.}

_{Зейнеткерлік жүктеу коэффициенті: зейнеткерлік жастағы халық санының еңбек жасындағы халық санына қатынасы.}

Жұмыс уақыты, жұмыс күші.

1. Жұмыс бастылар көрсеткіштері.

Жұмыспен қамтылғандардың жалпы көрсеткіші: жұмыскерлердің тізімдік саны – ол белгілі бір күнге есептелінетін сіттік көрсеткіш. Жұмыскерлердің орташа тізімдік саны – кезеңнің әрбір күніндегі жұмыскерлердің тізімдік санын өзара қосып, сол кезеңдегі календарлық күндер санына бөлу арқылы есептелінеді. Бұл жағдайда демалыс және мейрам күндеріндегі жұмыскерлер саны алдыңғы күндегі санымен алынады.

2. Жұмыс уақыты құрылымының көрсеткіштері.

Еңбек шығындарын жұмыскерлердің нақты жұмыс істелінген уақытының санымен дәлірек сипаттауға болады. Тірі еңбек шығындарының жалпы көлемі жұмыс істелінген адам-сағат немесе адам-күнмен өлшенеді. Жұмыс уақыты құрылымының бірнеше көрсеткіштер бар:

Жұмыс уақытының календарлық қоры = жұмыскерлердің орташа тізімдік саны * есепті мерзімдегі календарлық күндер саны.

Табельдік қор = календарлық қор – демалыс, мейрам күндері

Максималды мүмкіндік қоры = табельдік қор – кезекті демалыс.

Жұмыс уақытының жұмысқа келу қоры = Максималды мүмкіндік қоры - жұмысқа түрл себептермен келмеу. Ол жуықтап календарлық қордың 50% құрайды.

Нақты жұмыс істелген уақыт = жұмысқа келу қоры – күн бойы бос тұру.

Нақты жұмыс істелген уақыт бойынша жалпы еңбек шығындары анықталады.

3. Еңбектің құндық бағасы

Ақшалай түрде өлшенген – еңбек шығындары – бұл еңбек бағасы. Ол 1 адамға бір адам-сағатқа есептелінеді.

4. Жұмыс уақыты мен жұмыс күшін пайдалану көрсеткіштері.

Жұмысшылардың ауысым коэффициенті (жұмыс орындарын пайдалану көрсеткіші):

а) кәсіпорындар жұмыс істейтіндер саны / сәт көрсеткіші бойынша белгілі бір күнге есептелінетін толық ауысымда жұмыс істейтіндер саны.

б) жұмыс істелген адам-күндерінің жалпы саны / толық ауысымда жұмыс істелген адам-күні саны.

Еңбек өнімділігі-уақыт бірлігіне белгілі бір өнім көлемін өндіру мүмкіндігі. Еңбек өнімділігі деңгейі уақыт бірлігіне өндірілген өнім көлемімен немесе өнім бірлігін өндіруге кеткен жұмыс уақытының санымен өлшенеді. Тәжірибеде еңбек өнімділігі деңгейінің тура және кері шамаларын есептелінеді:

Тура шама:

Q

W = ---------,

T

мұндағы, W – уақыт бірлігінде өндірілген өнім көлемі.

Q – өндірілген өнім көлемі

T – жұмыс уақытының шығындары.

Кері шамасы:

T

t = -----------,

Q

мұндағы, t – еңбексыйымдылығы.

Жұмыс уақытының қолданылатын бірліктеріне байланысты: орташа сағаттың, күндік, айлық және жылдық еңбек өнімділігін ажыратады.

Еңбек өнімінің деңгейі мен динамикасын зерттеу үшін келесі әдістер қолданылады: табиғи, еңбек, құндық.

Еңбекақы – жүйелі түрде өндірілген өнім немесе көрсетілген қызмет, жұмыс істелген уақыт үшін алынатын сыйақы немесе жыл сайынғы кезекті демалыс пен заңнамаларда көрсетілген басқа да жұмыс істелінбеген уақытқа төленетін төлемдер.

Еңбекақы қорының құрамына кіреді:

1. Жұмыс істелінген уақытқа ақшалай және натуралды формада кәсіпорындар мен ұйымдардың есептлеген еңбекақы сомасы.

2. Жұмыс істелмеген уақытқа анықталу.

3. Ынталандырылатын қосымша төлемдер мен үстемелер, жұмыс тәртібі мен жағдайларына байланысты өтемдік қосымша төлемдер мен үстемелер.

4. тамақтануға, тұрғын үйге, отынға берілетін жүйелі төлемдер.

Еңбек ақы қорын зерттегенде келесі түрлерін бөледі: сағаттың, күндік, айлық және жылдың еңбекақы қоры.

Негізгі әдебиеттер: 4,5,7 Қосымша әдебиеттер: 5,6,8

ОПИСАНИЕ ОДЕЖДЫ НА МЕСТЕ ПРОИСШЕСТВИЯ

Судебный медик, участвующий в качестве специалиста пи осмотре трупа на месте его обнаружения, должен считать своей главной первоочередной задачей изучение и документирование всего того, что окажется невосполнимо утраченным после изменения первоначальной обстановки, перемещения предметов и транспортировки трупа в морг.

Применительно к одежде это означает необходимость обращать особое внимание на положение каждого из предметов одежды, как находящихся на трупе, так и оказавшихся на территории места происшествия в связи с изучаемым событием. С этой же целью должно быть уделено пристальное внимание следам на одежде, особенно влажным и осыпающимся, а также и свободно лежащим предметам, располагающимся на одежде и между ее слоями.

Во время осуществления этого этапа исследования одежды следует позаботиться о предотвращении возможности возникновения противоречий между записями в протоколе осмотра места происшествия и последующими описаниями одежды на втором и третьем этапах, когда условия будут гораздо более благоприятными. Во имя этого рекомендуется избегать указывать тонкие цветовые оттенки, а при отсутствии хорошего освещения вообще не называть цвета, ограничиваясь терминами «светлый» и «темный».

Размеры одежды, а также повреждений и следов на ней приводят в протоколе осмотра места происшествия лишь при настоятельной необходимости. Верх, низ, правое и левое, переднее и заднее направления на исследуемой одежде, независимо от ее фактического положения, всегда обозначают единообразно, подразумевая ее надетой на тело человека, стоящего во весь рост с опущенными руками, и применительно к сторонам тела этого человека.

Детальному описанию одежды иногда полезно предпослать указание на общее впечатление от нее в целом – как-то: мокрая, обильно окровавленная, загрязненная, смещена, сильно повреждена и т.д.

Очередность описания отдельных предметов одежды на трупе обычно определяется правилом: «сверху – вниз и послойно», к примеру – сначала описывается головной убор, потом пальто, шарф, пиджак и брюки, далее сорочка и кальсоны, затем майка и трусы. Целесообразным отступлением от этого правила является то, что обувь следует описывать последней, а чулки, и носки, если они видны из-под обуви, описываются перед ней.

Описание каждого предмета одежды начинается его наименованием, при этом желательно избегать бытовых названий, а пользоваться терминами, принятыми в товароведении одежды и обуви. В частности, низкую демисезонную обувь нужно назвать полуботинками, а не туфлями, как это широко практикуется в быту.

Для удобства последующей работы с протоколом желательно описание каждого отдельного предмета одежды обозначать порядковым номером и подчеркивать его наименование.

Далее называют цвет (с учетом ранее приведенной оговорки об этом) и структура материала: из ткани, из трикотажа, из кожи, пленки, ворсистой, гладкий, тонкий, плотный и т.д.

Не следует указывать состав пряжи по волокну, ибо без лабораторных исследований иногда невозможно отличить натуральные материалы от синтетических.

После этого описывается положение предмета на теле. Если все застежки застегнуты или расстегнуты, то это констатируется общей фразой, в других случаях необходим детальный перечень состояния каждой из них. На разорванных застежках «молния» следует описать положение замка, обернуть его бумагой, и зафиксировать от смещения булавкой или стежком нитки. В этом же разделе упоминаются отсутствующие пуговицы, кнопки, пряжки и т.п. Нужно сразу же посоветовать следователю организовать поиск их на близлежащей местности. Тщательно описываются отклонения положения одежды от естественного состояния - поднятые полы, вывернутые карманы, опущенные брюки, трусы, юбки с указанием их точного нынешнего уровня и того, что под ними видно.

Затем перечисляется содержимое каждого из карманов и наличие пятен на их внутренних поверхностях. Особый интерес для судебного медика представляют предметы, подвергшиеся повреждениям внутри карманов, ибо картон, бумага, кожа, пластмасса и им подобные материалы лучше отображают свойства действовавших на них орудий, чем текстильные слои одежды. В подобных случаях перед полным извлечением необходимо описать каким своим краем эти предметы обращены вверх и какой поверхностью к телу. Нельзя выворачивать карманы полностью и, тем более оставлять их вывернутыми, чтобы не утратить мелких объектов и загрязнений, имеющих иногда большое криминалистическое значение. Изъятые из карманов предметов никогда не следует вкладывать в них обратно, после лаконичного описания их бережно упаковывают для последующего тщательного изучения. Объекты с повреждениями должны быть доставлены судебно-медицинскому эксперту до начала вскрытия им трупа, - это настоятельно необходимо для полноценного исследования повреждений во всех слоях одежды и тела.

При переходе от описания одного предмета одежды к другому перечисляют объекты, лежащие между ними. В случаях наличия огнестрельных повреждений или подозрения на таковые, необходимо целеустремленно искать в одежде пули, дробинки, их осколки, пыжи и т.п. Здесь же описывают ожерелья, браслеты, часы, кольца и другие предметы, расположенные непосредственно на теле.

Если обувь на ногах отсутствует, то очень важно описать состояние нижних поверхностей чулок, носков или кожи стоп для установления или исключения предшествовавшего хождения без обуви. При подозрении на перемещение трупа наложения на подошвах обуви, на чулках, носках и стопах подлежат сбережению для последующего лабораторного исследования – с этой целью их обертывают бумагой, обвязываемой вокруг голени.

Повреждения, следы крови, отпечатки частей транспортных средств и другие подобные следы надлежит описывать не попредметно, а комплексно, соблюдая цельность и преемственность изложения, - приступать к этому нужно после перечисления всех предметов одежды по вышеописанной схеме.

Местонахождения повреждений и следов указывают топографически, без особой детализации: - спереди, сзади, справа, слева, верхнем, нижнем или среднем отделах тех предметов, где они обнаружены. Поверхности одежды в необходимых случаях именуют лицевой и изнаночной (нельзя употреблять с этой целью бытовые выражения – «правая-левая» или «верхняя-нижняя» стороны).

Обозначение размеров предваряют словом «примерно», допустимо глазомерное определение размеров «от … до» можно употреблять термины «обширный», «распространенный», «небольшой», «несколько», - все это будет уточнено на втором этапе.

Судебный медик должен стремиться здесь разобраться в свойствах действовавшего орудия и устно высказать следователю свое мнение об этом, но детальное описание характерных признаков в протоколе осмотра места происшествия приводить не обязательно.

В следах крови и других жидкостей прежде всего определяют их вид применительно к условиям возникновения: пропитывание, затеки, потеки, следы капель, следы брызг, мазки и отпечатки. В случаях невозможности определения вида употребляют термин «пятно».

При обнаружении на одежде участков пропитывания кровью нужно обязательно отразить в протоколе: контактирует ли такой участок с кровоточащим повреждением на теле или с лужей крови на подлежащей поверхности. Отсутствие таких контактов является признаком перемещения тела.

Затеком именуется капиллярное распространение жидкости в щелях между невпитывающими поверхностями, например, между слоями непромокаемых тканей и пленок, а также между одеждой из таких материалов и полом, стеной, кожаной либо синтетической мебельной обивкой и т.д. На обеих поверхностях затеки имеют одинаковую форму и устойчиво сохраняют ее после высыхания, что весьма важно для установления последующих перемещений ранее соприкасавшихся объектов.

При обнаружении потеков необходимо до перемещения трупа описать их направление с обращением особого внимания на наличие пересекающихся потеков или отклоняющихся от первоначального направления – обе эти разновидности потеков помогают определить динамику изменений позы в период их формирования.

В следах капель и брызг описывают локализацию отдельных групп. Остальные детали этих следов подлежат изучению на втором и третьем этапах.

Все вышеуказанные действия, как правило, выполняются без раздевания трупа. Снятие с трупа некоторых или всех предметов одежды осуществляют на месте происшествия только тогда, когда это необходимо для предотвращения утраты или разрушения каких-либо неустойчивых объектов, либо для неотложного получения информации, могущей способствовать успеху оперативных действий по задержанию преступника.

Отдельные предметы одежды, находящиеся на территории места происшествия, описываются по тем же общим правилам. Те из них, которые не имеют конструктивных признаков верха и низа, правой левой стороны (шарфы, шали и т.д.) предварительно маркируют прикалыванием к их верхней поверхности булавки или простегиванием цветной нитью, чтобы потом можно было точно воспроизвести их положение.