Студопедия  
Главная страница | Контакты | Случайная страница

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

Бұл реформалаудың бірінші кезеңі ғана.

Читайте также:
  1. A) бірінші спирттік топқа ең жақын орналасқан асимметриялық атомының конфигурациясы өзгеше стереоизомерлер
  2. Lt;dd> бұл сазды лирика
  3. Адам-ойыншы, ойнайтын тіршілік иесі. Бұл кімнің идеясы?
  4. Ассоциацияланған компания - бұл:A) тікелей инвестор-нерезидент 50 % -нан кем капиталына ие кәсіпорын.
  5. Бұл әдістің негізгі белгісі еске түсіру және мұғалімнің тапсырмасы бойынша іс әрекетінің тәсілін қайталау
  6. Бұлшық еттің биомеханикалық құрамы. Хилл теңдеуы.
  7. Бұлшықет талшықтарының жиырылуы Са маңызы.
  8. Жүйелік программалық қамсыздандыру- бұл
  9. Мемлекеттен иммиграция және мемлекетке эмиграция арасындағы айырмасы - бұл: A) миграция сальдосы.

 

4. Нарық жағдайындағы көлеңкелі экономиканың

проблемалары.

 

Экономикалық әдебиетте әзірге -көлеңкелі экономика ұғымына қатысты біркелкі қалыптасқан пікірлер жоқ.

Кейбір экономистер, "көлеңкелі экономика" бұл өндіріс қатынастарының түрлі типтерінің жиынтығы десе, екіншілері-экономикалық қызметтің ресми есебі мен бақылаудан жасырылған түрі деп есептейді, үшіншілері- "көлеңкелі экономиканы" барлық қызмет түрлеріне қатысты, деструктивті және әлеуметтік қажеттіліктерін қанағаттандыруға немесе қалыптастыруға бағытталған адамдардың қару, наркотик өндіру, тарату және сату сияқты пороктарын дамыту.

Аталғандардың әрқайсысы жеткілікті аргумент келтірілген, нақты қатынастарды объективті көрсетеді, дегенмен бір ғана проблеманы көрсетеді.

Жалпы түрде көлеңкелі экономиканы нақтылы қоғамның бақылауға жатпайтын өндірісі, бөлінісі, айырбасы және тауарлы материалдық құндылықтары мен қзметтерін тұтынуынан анықтауға болады.

Оған барлық ескерлімеген регламенттелмген шаруашылық жүргізудің нормативтік құжаттары мен ережелерде жазылғанынан өзгеше экономикалық қызметтің түрлерін ендіреді. [3]

Ол шаруашылық жүргізу жүйесіне қарамастан барлық елдерде бар. Эксперттік бағалаулар бойынша оның ЖҰӨ-дегі үлесі Италияда 20-30 %, Норвегия мен швецияда 6-10 %, АҚШ-да 6-10 %, Канада мен Францияда 5-8 % шамасында ауытқып отырады.

Бүкіләлемдік банк 1999 жылы "өтпелі экономикалы елдерде көлеңкелі экономиканың болуы мен мөлшеріне " зерттеулер жүргізді, нәтижесінде формалды емес өндірістің 10,2 %-63.5 %йінгісі -көлеңкелі секторда екендігі дәлелденді. Оңтүстікамерикалық ғалым, экономист Эрнандо де Сотоның пікірінше кәсіпкерлердің ресми емес көлеңкелі сектордан ЖІӨ-нің 1 пайызы мөлшерінде ресмиге өтуі нақты ЖҰӨ нің 1,22 % өсуіне ықпал етеді

80-ші жылдардың басында бірқатар елдердегі парламент пен үкімет көлеңкелі экономиканы зерттеу жөніндегі арнайы жұмыс топтарын құрды. 1984 жылдан бастап осындай топ Австрияда да жұмыс жасауда. Ол көлеңкелі экономика ның даму тенденциясы мен көлемін, әрекет етеін салаларын зерттейді. Осыған ұқсас топтар Францияда, Англияда, Португалияда,Голландияда құрылған. АҚШ-да осы проблемаларды зерттеуге ғылыми ұйымдар мен жекелеген зерттеушілерге ірі көлемде қаржы бөлінген.

ТМД елдері мен Шығыс Еуропа елдерінің бірқатарының көлеңелі сектор туралы мәліметін келтіреміз.

 

Көлеңкелі сектордың мөлшері, % пен

20-3 кесте

 

Елдер Көлеңкелі сектордың үлесі Елдер Көлекелі сектордың үлесі
Словакия 10,2 Хорватия 28,5
Польша 13,9 Өзбекстан 29,5
Чехия 14,5 Қызғызстан 35,7
Румыния 18,3 Қазақстан 38,2
Эстония 18,5 Ресей 41,2
Беларусь 19,1 Азербайжан 49,1
Литва 25,2 Украина 53,7
Венгрия 28,4 Грузия 63,1

 

Қазақстан Республикасында көлеңкелі экономиканы бақылап отыру Статистика жөніндегі Агенттік пен Экономика Министрлігіне жүктелген.

Осындай зерттеулер мен шетел тәжірибелерін қолдану Қазақстан Республикасындағы "көлеңкелі экономиканың " мөлшерін есептеп алуға, бақылау әдістерін әзірлеуге көмектеседі.

Қазақстан Республикасындағы "көлеңкелі экономика" төмендегідей элементтердің жиынтығы ретінде болуы мүмкін:

а) жалған (ресми экономика аясында тұтыну құндары мен жалған құнның өнімі)

ә) бейресми (азаматтардың регламенттелмген және есепке алынбаған өзіндік қызметтерін қамтитын);

б) элитарлық тұйықтық (арнайы жүйе бойынша белгілі бір шеңбердегі адамдарға қызмет көрсететені);

в) крминиалданған (ресми экономика негізінде құқыққа қарсы әрекет ететін тәсілдермен)

г) крминалды экономика (заңға қайшы жасырын, ресми экономика шеңберінен тыс)

сондай-ақ криминалды квазиэкономика (экономикадан тысқары, күштеу, зорлықпен, ресми экономикаға әсері бар адамдардың жеке табыстары мен мүліктерін қайта бөлу)

Қазақстан Республикасында жасырын меншік нысандары, жалған экономика субъектілері мен салалары, негізгі әдістері бұрыннан қалыптасқан, онымен күресі ресми құқық қорғау органдарының өзіне қиындық келтіруде.

"Көлеңкелі экономикамен" күресудің бір әдісі -электронды ақшаға өту. Бұл жағдайда ақшалар анонимділіктен түсу көздері мен шығысталу бағыттарын, баға инфляциясын болдырмауға. Халық тұтынатын тауарлардың өндірісін қалыпқа келтіруге, тауарларға сұраным мен ұсынымды теңестіруге, таза бәсекелестік пен ксіпкерлікті дамытуға, жұмыс жасап тұрған материалдық ресрустарды бөлу жүйесін өзгертуге, сауда биржасн дамытуға т.б. ықпалын тигізеді.

Сонымен, нақты экономикадағы "көлеңкелі экономиканың "ескерусіз қалған факторлары мемлекеттің ақша қаражатын жоғалтуына, қажет емес әлеуметтік экономикалық салдарларға-қарақшылық, алаяқтық,тауарларды қолдан жасау өсуіне соқтырады.

"Көлеңкелі экономиканың" құрылымын 20-4 суреттен көріңіз.

 

20-4 сурет

Көлеңкел і экономика құрылымы

 

Жалған экономика Бейресми экономика Формалды емес экономика

 

Элитарлы тұйық экономика Криминалданған экономика Криминалды экономика

 

 

Көлеңкелі экономиканың мөлшерін бағалау әдістері

 

Монетарлық әдіс (қолма-қол ақша мен банктегі салымдар арасындағы ара қатынас салыстырылады) "Палермо "әдісі (ең ылмысты аймақ алынып, санын ел бойынша көбейтеді) Көлеңкедегі адамдарды әлеуметтік зерттейді Салалар

 

20-4 сурет. "Көлеңкелі экономика" сызбасы

 

Ұғыну қажет терминдер:

Мемлекетсіздендіру, жекешелендіру, «қатаң» жекешелендіру нұсқасы, «жұмсақ» жекешелендіру нұсқасы, тұрғын-үй купоны, жекешелендіру чектері-ваучерлер, инвестициялық қорлар, жекешелендіру купоны, аукциондық, конкурстық сұраптау тәсілдері.

 

 




Дата добавления: 2015-01-30; просмотров: 43 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав

1 | 2 | 3 | 4 | <== 5 ==> |


lektsii.net - Лекции.Нет - 2014-2024 год. (0.009 сек.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав