Читайте также:
|
Уже пять тысяч лет назад древние шумеры обладали точнейшими знаниями в области астрономии. Они пользовались гелиоцентрической моделью Солнечной системы, при этом знали о существовании всех планет, вращающихся вокруг Солнца, даже Уране, который был открыт лишь в 18 веке.
Шумерские астрономы знали, что звезды неподвижны, а планеты движутся, и отслеживали движение по небесной сфере видимых планет и звезд относительно горизонта, как и мы сейчас.
Астрономические таблицы - эфемериды, составленные древними шумерами, обладали удивительной точностью. Они позволяли шумерским астрономам верно предсказывать лунные и солнечные затмения, вычислять траектории движения планет, отслеживать фазы Луны.
Фактически все основные понятия, на которых базируется современная астрономия, были известны Древним шумерам. Полная сферическая окружность в 360 градусов, деление небесной сферы на три области, зенит, полюс, горизонт - все это идет именно оттуда и насчитывает около шести тысяч лет. Первый в истории человечества календарь, основывающийся на движении Солнца и Земли, появился в шумерском городе Ниппуре в 3760 году до нашей эры. По календарю - полный солнечный год состоял из двенадцати лунных месяцев и дополнительных одиннадцати дней, что в общей сложности составляло 365 дней. Ниппурский календарь был составлен очень точно, например, начало года всегда приходилось на день весеннего равноденствия, да и другие ключевые дни никогда не сдвигались и не наступали раньш
В мифе аккадян и вавилонян, который называется «Когда наверху», так описывается это «сражение»: «При виде Мардука (Юпитера) страх овладел Кингу – (спутник звезды). Разбежалось воинство из драконов созданных Тиамат (нейтронная звезда). Но сама она выдержала взгляд Мардука и устояла. Тогда накинул Мардук на Тиамат свою сеть, которую растянули ветры. Раскрыла Тиамат пасть, чтобы проглотить смельчака, но Мардук ловко отпрянув. Буйные ветры пустил прямо в пасть Тиамат (захват вещества Юпитера). Заполнили они ее утробу и раздули так, что она не могла пошевелиться. И тогда наложил Мардук стрелу (молнию) на дугу своего огромного лука, натянул тетиву, и стрела, вырвавшись со свистом, пронзила её сердце…. Затем он одолел прочих богов и всю нечисть, что против него создала Тиамат…». В мифе «Когда на верху» упоминается, о том, что после этого сражения Мардук ещё долго не мог найти свой дом (орбиту). Что интересно, табличка с записью мифа заканчивается наставлением: «Учение, что говорили древние в прошлые времена, записано и предназначено для обучения в будущем»
2)Шумер жазуы, ертедегі Шумер мемлекетінде қолданылған. Оны Оңтүстік Қосөзеннің (Евфрат пен Тигр) бойында (қазіргі Ирак) біздің заманымыздан бұрын 2-мыңжылдықта өмір сүрген тайпалар пайдаланған. Зерттеушілердің пайымдауынша, бұл жазу мен тілінің басқа тілдермен туыстығы дәлелденбеген. Қазіргі ғыл. деректер бойынша Шумер жылы дүние жүзіндегі ең ежелгі жазу болып саналады. Оның алғашқы түрі сурет түрінде, заттың ерекше белгілерін кескіндеу арқылы жазылған. Кейін бір сөзді нақты таңбамен жазуға көше бастаған. Осыған орай Шумер жазуы жылы бірнеше кезеңге бөлінеді: 1) классик. Шумер жазуы жылы (біздің заманымыздан бұрын 23 – 21 ғ-лар); 2) жаңа Шумер жазуы жылы (біздің заманымыздан бұрын 21 ғ.); 3) кейінгі Шумер жазуы жылы (біздің заманымыздан бұрын 2-мыңжылдықтың бас кезі). Шумер жазуы жылы туралы құнды зерттеулер жүргізген И.М. Дьяконов оның аккад тілімен қатар кітаби тілдің негізін қалағанын, график., лексик. және грамматикалық ерекшеліктері болғанын анықтаған. Ғалым шумерлік 100-ден аса сөздерді алып, олардың грамматикалық құрылымын, сөз таптарының мағынасы мен қызметін, сөздердің орын тәртібі мен синтагмат. ерекшеліктерін көрсетті. Шумер жазуы жылдарын Хоммельден кейін түркі тілдерімен салыстырған О.Сүлейменов ұқсас сөздердің кездейсоқ еместігін дәлелдеді. Ол Шумер жазуы жөн түркі терминдерімен салыстыра отырып, сәйкес келетін сөздердің дені: 1) Тәңірге; 2) адамға; 3) табиғатқа; 4) мәдениетке қатысты екенін зерделеп, ондағы жүйелілікті анықтаған. Ол шумер және түркі жазуларының жақындығын нақты тілдік деректер арқылы негіздей келіп, оның генетик. жақындық емес, мәдени жақындығының болуында деп, мағыналық, тұлғалық, ұғымдық жағынан жақын шумер мен түрік сөздерін салыстырады. мысалы, ада – ата; ама – аба, ана; амар, мар – мара, мала, бала; ер – ер; думу – тума, од – от, уш – үш, т.б. Автор Шумер жазыу жылдарындағы материалдар арқылы ежелгі замандағы түркі тілінің сөзжасамдық жүйесінің кейбір сызбалық жүйесін анықтауға болатындығын, шумерлердің дайын терминдерді қабылдап, өз сөзжасамдық жүйесімен түрлендіргенін, зат есім мен етістік арасындағы байланыстың генетик. тектілігі болғанын анықтай түсті. Жазу тарихында Шумер жазуы жылы басқа жазулардың (аккад, вавилон, ассирия, т.б.) қалыптасуына негіз болған.
1)Шумер, Сумер – Месопотамия ойпатының оңт-нде орналасқан ежелгі тарихи аймақ. Ол Тигр мен Евфрат өзендерінің аралығында, қазіргі Ирак аум-ның оңтүстік бөлігінде болған. Қазіргі күнге жеткен жазба деректер бойынша Шумерді — біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықтың соңында негізінен шумерлер және аздаған мөлшерде шығыс семиттер – аккадтар мекендеген. Аккадтар шамамен — біздің заманымыздан бұрын 2400 жылы Аккаде қ-ның негізін қалады. Осы уақыттан бастап Шумердің солтүстік облысы Аккад деп атала бастады. Джемдет-Наср және одан да ертеректегі Урук пен эль-Обейд археол. мәдениеттеріне тән ескерткіштер шумерлердің бұл аймақты біздің заманымыздан бұрын 5 – 4-мыңжылдықта мекендей бастағанын дәлелдейді. Шамамен біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықта Шумерде алғашқы мемлекеттік құрылым қалыптаса бастады. Зерттеушілер сына жазуы пайда болып, орныққан б.з.б. 2700 – 2300 жылы аралығын ерте әулеттік кезеңге жатқызады. Ол кезде бұл аймақта сыртында үлкен отбасылық қауымдар өмір сүрген көптеген қала-мемлекеттер құрылды. Ондағы негізгі халық толық құқық-ты қауым мүшелері мен оларға тәуелді қалалық ғибадатхана тұрғындары еді. Қалаларда дәулетті қауымдық ақсүйектер пайда болды. Шаруашылық жүргізу өзен суы және су қоймаларына жиналған жауын-шашын суын пайдаланып, егіншілікпен айналысуға негізделді. Сондықтан негізгі каналдар мен суландырылған жерлер үшін үздіксіз соғыстар жүргізіліп тұрды. Кейбір жекелеген қала-мемлекеттердің әскери көсемдері (ертеректегілерінен неғұрлым белгілері б.з.б., 28 – 27 ғ-лардағы Киштің, Уруктың І-әулетінің, кейіннен Ур, Лагаштың билеушілері, т.б.) көршілес қалаларға кезекпе-кезек үстемдік ете бастады. Қалалардың өз ішінде де билік үшін күрес жүріп жатты.
Дата добавления: 2015-02-22; просмотров: 92 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |