Главная страница | Контакты | Случайная страница Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Сауат ашу

Көмекші мектепте сауат ашу жұмысы жыл бойында жүргізіледі. Оқыту дыбыстық талдау жинақтау әдісіне негізделеді. Бағдарлама әліппеге дейінгі кезең және әліппе кезеңі болып екіге бөлінеді. Әліппеге дейінгі кезең шамамен 5 аптаға созылады. Егер кластағы оқушылардың даму деңгейі тым төмен болса, бұл мерзім ұзартылуы да мүмкін. Мұндай жағдайда сауат ашу кезеңі 2 сыныпта аяқталатын болады. Әліппеге дейінгі кезеңнің басты мақсаты: оқушыларды оқу мен жазудың алғашқы, қарапайым дағдыларын игеруге дайындау; білім алуға деген ынтасын ояту және қалыптастыру; баланың жалпы және сөйлеу тілі дамуындағы ерекшеліктерін айқындау; есту және көру дағдыларын дамыту; уақытты бағдарлауға дағдыландыру; қолдың бұлшық еттерін шынықтыру, қимыл қозғалысын дамыту, ауыз-екі сөйлеу тілін жетілдіру. Оқыту жұмысы қоршаған ортадағы заттармен, құбылыстармен таныстыру, дидактикалық ойындар сипатындағы жаттығулар жүргізу арқылы өтеді.

Әліппеге дейінгі кезеңдегі басты мақсаттарды жүзеге асыру үшін әртүрлі жұмыстар жүргізіледі.

1. Мектептің, сыныптың, күн тәртібімен таныстыру. Сынып ішіндегі заттар. «Мұғалім мен оқушылар», «Оқушылар аттары, фамилиясы», «Мұғалімнің аты-жөні», «Ата-анасының аты-жөні» т.б.

2. Оқушылардың сыныптағы тәртібі, талаптары, партада дұрыс отыру, бірдеңе айтқысы келгенде қол көтеру, мұғалімнің сөзін тыңдап түсіну тәрізді оқу-дағдыларына баулу.

3. Оқушылардың ауызекі сөйлеу тілін дамыту; мұғалімніңнұсқауы бойынша қарапайым тапсырмаларды орындау, әңгіме, ертегі, тақпақтарды мұқият тыңдап түсінуге, мұғалімнің көмегімен суретке сүйене отырып қысқы әңгіме, ертегілерді айтуға дағдыландыру, қимыл әрекеттер, сурет, сұрақ бойынша жай сөйлем құрастыруға үйрету. Дыбыстарды дұрыс айта алмайтын және қол қозғалысында ақауы бар балалармен арнайы жұмыс жүргізу.

4. Оқушылардың естіп қабылдау қабілеті дамыту. Сөзді есту (ұғу), фонематитканың қабылдау қабілетін дамыту. Айналадағы қоршаған ортадан естілетін әртүрлі дыбыстарды ажырата білу (тарсыл, сыңғыр, ызыңдау гуілдеу т.б.). Оқушыларда мұғалім айтқан сөздермен сөйлемдерді анық қатесіз қайталауға дағдыландыру және дыбыстық құрамы жағынан ұқсас сөздерді (тас-қас, қара-қала, мал-жай т.б.) айыра білуге төселдіру. Үш төрт сөзден тұратынын аңғарту; сөздерді буынға бөлуге жаттықтыру, буын ретін, санын анықтау, буындағы дауысты дыбыстарға көңіл бөлу, сөздегі буынды жолақшалармен немесе сызықшалармен белгілеу.

«Дыбыс» дейтін ұғымды түсіндіру: өзін қоршаған ортадан естілетін әртүрлі дыбыстарды ажырата білуге үйрету, сөздегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды анықтап, бөліп айта білуге үйрету.

Дыбысты дұрыс айтуға жаттықтыру үшін еріннің, тілдің, таңдайдың және жақтың қатысына қарай артикуляциялық жаттығуларды пайдалану; әр дыбысты дұрыс айтып, ұқсас дыбыстарды ажырата білуге үйрету.