Студопедия  
Главная страница | Контакты | Случайная страница

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатика
ИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханика
ОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторика
СоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансы
ХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника

дәріс. Көмекші мектептегі сыныптан тыс оқу

Читайте также:
  1. Алгебра және анализ бастамалары» пәнінен оқу бағдарламасы
  2. Алгебра және анализ бастамалары» пәнінен оқу бағдарламасы
  3. Бағдарламаның оқу әдістемелік қамтамасыз етілуі
  4. бап. Техникалық және кәсіптік білім берудің білім беретін оқу бағдарламалары
  5. Дәріс №4. Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру
  6. Дәріс. Қазақ тілі арнайы мектепте оқу пәні ретінде
  7. Дәріс. Қазақстан Республикасының салық құқығының негіздері
  8. Дәріс. Әлеуметтік педагогикалық менеджмент нысандарының түрлері
  9. Дәріс. Әліппе кезеңін оқыту әдістемесі
  10. Дәріс. Арнайы мекепте әдеби шығармаларды оқыту әдістемесі

 

Сыныптан тыс оқуды белсенді ұйымдастырушы және оны басқарушы да мұғалім болуға тиіс. Сондықтан мұғалім өз оқушыларына кітапқа деген ынтасын үнемі арттырумен бірге, олардың қандай кітап оқуға тиіс екендіктеріне де бағыт беріп отырады. Балалар бастауыш сыныпты бітіргенде, ақын-жазушыларының белгілі шығармаларымен таныс болулары қажет екенін де үнемі ескертіп отырады.

Сыныптан тыс оқу жұмысын балалар мектепке келген кезден бастаған жөн. Өйткені сауат ашу кезінде оқушыларды ақыл-ойын, тілін дамыту жұмыстары балаларға түрлі-түсті суретті кітапшаларды көрсету арқылы дауыстап, мәнерлеп оқи отырып жүргізіледі.

Екінші сыныпиан бастап мұғалім балаға мектеп кітапханасынан алған кітаптарды бере бастайды. Оларға кітапты дұрыс ұстап, күте білу ережелерін үйретеді: кітапты тыстап қою, оқыған кезде кітап беттерін бүктемеу, кітап беттерін су немесе кір қолмен ұстап парақтамау т.б. Мұғалім бұл ережелерді анық етіп жазып, сыныпқа іліп қояды.

Сыныптан тыс оқу оқушылардың кітапты өздіктерінен оқи алу дағдыларын арттырумен бірге, «Ана тілі» оқулықтарындағы шығармалардың мазмұны мен көркемдік ерекшеліктерін түсінуге көмектеседі. Балалар оқыған шығармаларындағы негізгі ойды аңғара білуге, сол оқиғаға өзінің қалай қарайтынын айтып, кейіпкерлердің әрекетіне баға бере білуге талаптануы қажет.

Сыныптағы оқу сабақтарында оқушылар көркем тілмен жазылған шығармалардан басқа тарих, табиғаттану т.б. пәндерінен мағлұмат беретін материалдармен танысады. Осындай, сыныпта алған ұғым сыныптан тыс оқа кезінде нығая, жетіле түседі.

Сыныптан тыс оқу сабақтарында мұғалім балалардың қандай кітаптарды оқығандарын біліп отырумен қатар, алдағы уақытта не туралы оқығылары келетінін де есепке алу қажет.

Сыныптан тыс оқудың мақсаты:

1) баланың сыныптан тыс оқуы арқылы барлық пәннен алған білімін тереңдете түсу;

2) кітаптан өзіне қажетті материалды, кітапханадан керекті кітапты іздеп тауып алуға көмектесу;

3) өз бетімен жұмыс істеу дағдысын нығайта түсу;

4) оқуға, білуге ынтасын, құштарлығын арттыра түсу;

5) баланың эстетикалық және дүние тану құмарлығын арттыру.

Сыныптан тыс жүргізілетін оқуды ұйымдастырудың ең негізгі принципі –оның сыныпта жүргізілетін оқумен тығыз байланыста болуы. Оқушының сыныптан тыс оқитын кітаптары класта өтілетін сабақтардың жалғасы түрінде ұсынылады. Оны мұғалім күнделікті оқу, табиғат тану, сурет, ән, еңбек т.б. сабақтарында және оқу бойынша жүргізілетін қорытынды сабақтарда сұрап, сыныпта оқығандарына байланыстырып отырады.

Сөйтіп, сыныпта оқу сабағы жақсы ұйымдастырылса, онда көп мәселелер жөнінде әңгімеленсе, балаларды мұғалім осы мәселелер жайында тағы да біле түсуге қызықтыра алса, сыныптан тыс оқу сабағы да нәтижелі өтеді. Оқушыларға қандай кітаптарды оқу керектігі, олардың тізімі беріледі. Мысалы, сыныпта М.Әлімбаевтың «Ұқыпты бала» және «Ұқыпсыз бала» өлеңдері оқылды делік.

Сыныпта оқушылар жазушының бір шығармасынан үзінді оқыса, сол шығарманы толықтыра оқу сыныптан тыс оқуда іске асырылады. Кейде белгілі ақын-жазушылармен балаларды толығырақ таныстыра түсу мақсатында оның сыныпта оқылғаннан басқа шығармаларымен сыныптан тыс таныстыруға болады. Мысалы, Ы.Алтынсариннің «Әдептілік» әңгімесін оқығаннан кейін, оның «Баланың айласы», «Аурудан аяған күштірек», «Өтіріктің залалы» т.б. әңгімелері сыныптан тыс оқуға беріледі.

Кейбір жекелеген шығармаларды сыныптан тыс оқу сабағында да талдауға болады. Онда талданатын шығармалардың тәрбиелік жағы күшті болу қажет.

Оқушылардың кітап оқуға қаншалықты ынталы және бейім екендіктерін білу үшін мұғалім олардың әрқайсысымен оқыған кітаптары жөнінде жеке әңгімілеседі; салған суреттерін, жазып алғанадарына қарап, бүкіл деректермен жеке танысады. Кейде кітапханадағы карточкасын қарап көруге де болады. Осындай ыждағатты тексерудің нәтижесінде, балалардың қайсысы қандай тақырыпты жақсы көретіндігі байқалады. Кейбір бала ертегілерді, кейбіреулері ерлік жайлы шығармаларды, ал бірсыпырасы қиял-ғажайып ертегілерін т.б ұнатады.

Осыдан кейін мұғалім балаларды біржақтылықтан сакқтандыру мақсатымен, оларды басқа тақырыптарға қызықтыру жолдарын іздестіреді.

Балаларға сыныптан тыс оқуға арналған тартымды кітаптарды іріктеп немесе жаңадан шығып жатқан шығармалардың ішінен іріктеп ұсынады, әдемі суреттермен безендірілген кітап жаймаларын, түрлі әдеби ойындар ұйымдастырады т.б.

Сыныптан тыс оқылуға тиісті кітаптардың тізімі бір тоқсанға арналып әр тоқсан сайын ұсынылып отырады. Балалардың оқуға ынтасын арттыру мақсатымен мұғалім ұсынып отырған кітаптарының ішінен кейбір оқиғаларды бастап айтып, «одан әр іне болатынын осы кітапты оқып білесіңдер» – деп аяқтайды.

Мұғалім немесе балалардың бірі жазушы жөнінде қысқаша әңгімелеп береді, жазушының балаларға таныс кітабы я шығармасынан үзінді оқылады, кейде бір шығармасынан әдеби монтаж, ойын ұйымдастыруға да болады.

Бірінші сабақта сол жазушының өмірбаяны туралы айтылып, оның балалар оқыған шығармасы жайлы қысқаша әңгімеленеді де, басқа бір шығармасы тағы оқуға тапсырылады.

Екінші сабақта оқуға берілген шығарма талқыланады, ал үшінші сабақта қорытындалады.

Жоғарыда бастауыш сыныптарда балалар ертегі оқуға өте құмар келеді делік. II-III сыныптарда көбіне жануарлар туралы ертегілерді жақсы көреді. Мұндай сабақтарда көрнекі құралдарды балалардың өздеріне жасатуға болады. Бірқатар ертегілер жөнінде шыққан суреттер де бар. («Түлкі мен бөдене») т.б.

II-III сыныптарда оқу үшін ұсынылатын материалдарды мұғалім өзі іріктейді, ал IV сыныпта балалар өздері іріктеп алады.

Оқушыларды газетпен таныстыру сабағын мына сияқты жүйемен жүргізуге болады:

а) балаларды өздерінің «Ұлан» газетіне қызығатындай етіп, газеттегі басылған мақалалардан үзінді келтіре отырып (балалардың мектептегі, үйдегі іс-әрекеттері мен еңбектері, өз қаласына, ата-анасына қандай көмек көрсеткендері т.б.), әңгіме ұйымдастыру (балалар газетті оқи ма, ондағы мақалаларды түсіне ме, қандай мақалалар ұнайды т.б.);

ә) газетті кімдер шығаратынын, қай жерде, қай күндері шығатынын, қай кезден бастап шыға бастағанын айту;

б) «Ұлан» атты газетінің кезекті номерінің құрылысы мен (макетімен) және мазмұнымен таныстыру. Мұндай сабақтарда қажет жерлері болса, географиялық карта, кітап жаймасы т.б. болғаны жөн.

«Балдырған» жұрналымен таныстыру сабағында жұрналдың кітаптан айырмашылығы (ай сайын шығып тұратыны, тақырыптарының алуан түрлілігі) айтылады.

Балаларды өз беттерімен кітап оқуға үйреткен кезде мұғалім оларға кітаптың маңызы, оқу мәдениеті, оқу ережелері т.б. жөнінде үнемі ескертіп отыруы қажет.

 




Дата добавления: 2014-11-24; просмотров: 125 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав




lektsii.net - Лекции.Нет - 2014-2024 год. (0.008 сек.) Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав