Читайте также:
|
1. Өнім сапасын басқару жүйесі туралы негізгі түсініктер.
2. Сапаны басқару жүйесінің принциптері мен негізгі мақсаттары.
3. Өнім сапасын басқару технологиясына жүйелік бетбұрыс.
4. Өнім сапасын басқару жүйесіндегі 9000 сериялы ИСО – ның халықаралық стандарттары.
5. Өнім сапасын басқарудағы шетелдік тәжірибе.
1. Өнім сапасын басқару жүйесі туралы негізгі түсініктер.
Сапаны басқару – минимальды шығынданудағы өндіріс нысанының өзара байланысты және өзара әсер етуші элементтерінің реттелген жиынтығы.
9000 сериялы ИСО халықаралық стандарттары бойынша сапа жүйесі – бұл сапаны жалпы басқаруға қажетті ұйымдастырушылық құрылымдар, әдістер, процестер мен ресурстар жиынтығы, яғни сапа аймағындағы саясатты, мақсат пен жауапкершілікті анықтайтын басқарудың жалпы функциясының аспектілері, оларды сапаны жоспарлау, сапаны басқару, сапаны қамтамасыз ету және сапа жүйесі шегінде көтеру тәрізді құралдардың көмегімен жүзеге асырады.
ИСО халықаралық стандартында сапаны оперативті басқару «сапаны басқару» терминімен анықталады, яғни сапаға қатысты талаптарды орындау үшін қолданылатын оперативті сипаттағы қызметтің түрлері мен әдістері. Сапаны және кәсіпорынды ұзақ мерзімді басқару жалпы «сапаны жалпы басқару» терминімен анықталады – барлық мүшелерінің қатысуына негізделген тұтынушы талабын қанағаттандыру және жалпы кәсіпорын мүшелеріне пайда түсіру жолымен ұзақ мерзімді жетістікке жетуге бағытталған сапаны мақсат тұтқан кәсіпорын жетекшілігіне бетбұрыс.
ГОСТ 15467 – 79 сәйкес өнім сапасын басқару – бұл өнімді пайдалану немесе эксплуатациялау және құруда жүзеге асатын әрекет, оның мақсаты – сапаның қажетті деңгейін белгілеу, қамтамасыз ету және қалыпта ұстау.
2. Сапаны басқару жүйесінің принциптері мен негізгі мақсаттары.
Өнім сапасын басқару жүйесі келесі принциптер негізінде жасалады:
§ тұтынушыға бағдарлау;
§ өнімдік бетбұрыс;
§ өнімнің барлық өмір циклдерін қамту («сапа ілмегі» принципі);
§ сапаны басқару мен жақсартуды қамтуды біріктіру;
§ мәселелерді ескерту және т.б.
Сапаны кешендік басқару – бұл тұтынушылардың мүдделерін тоық қанағаттандырған кезде өнімді ең экономикалық деңгейде эксплуатациялау және өндірісті қамтамасыз ету, сапаның қажетті деңгейін ұстау, олардың жетістіктерін, сапаның кµрсеткіштерін дайындау үшін жауапты, әр түрлі бөлімшелердің қызметін біріктіретін тиімді жүйе.
Сапаны кешендік басқару жүйесінің өзара байланысқан 2 мақсаты бар: жақсаруға әдеттерді дайындау және жетілдіруге ұмтылыс.
Сапаны кешендік басқару жүйесі келесі негзгі қағидаларды көрсетеді:
- өндірістік үрдісті бақылау
- сапа көрсеткіштерін өлшеу
- сапаға талаптарды сақтау
3. Өнімнің сапасын басқару технологиясына жүйелік тұрғы
Жүйелік тұрғы сапаны басқару технологиясы және өнім сапасын қамтамасыз ету бойынша еңбекті басқаруды ұйымдастыруға мүмкіндік тудырады. Бұл мақсатпен басқаруды ұйымдастыру кезеңдері құрылады және олардың орындалу қағидалары анықталады.
Өндірістік кәсіпорындардағы өнімнің сапасын басқару түрі. Ұйымдастыру этаптары:
- басқару жүйесін таңдау
- жүйе мақсаттарын таңдау
- жүйелік құрылымдарын анықтау
- жүйелік функцияларын және мақсаттарын таңдау
- басқарудың ұйымдық құрылымын таңдау, оның бөлімшелерінің функцияларын және мақсаттарын таңдау
- мақсатқа жету қаражаттарын таңдау
- облыс құрылымын анықтау, шешім қабылдау
- мәліметтерге қажеттілікті шығару
- байланыстың коммуналдық арналарын жобалау
- коммуналдық арналардың жүктелуін және олардың реттелуін талдау
4. Өнімнің сапасын басқару жүйесіндегі ИСО 9000 сериялы халықаралық стандарттар.
Стандарттау бойынша халықаралық ұйыммен қабылданған ИСО 9000-9004 халықаралық стандарттары пакетінде сапаны басқарудың дүниежүзілік тәжірибесі үйлескен.
Кәсіпорын қызметінде нақты жағдайларға сәйкес стандарттарды қолдану және таңдау бойынша стандарт ИСО
9000 сериялы «Сапаны қамтамасыз ету бойынша стандартқа және сапаға жалпы жеткшілік» жетекшілік ететін ќ±жат болып табылады.
Стандарт ИСО 9001 «Сапа жүйелері. Өндірістерге дайындау және жобалу кезіндегі сапаны қамтамасыз ету үшін модель», ИСО 9002 «Сапа жүйелері. Монтаж және өндіріс кезіндегі сапаны қамтамасыз ету үшін модель», ИСО 9003 «Сапа жүйесі. Сынақтарда және соңғы бақылау кезінде сапаны қамтамасыз ету үшін модель» өндірістік үрдістің әр түрлі стадияларында сапаны қамтамасыз ету жүйелерінің модельдерін өзімен ұсынады. Стандарт ИСО 9004 «Сапаға жалпы жетекшілік. Сапа жүйесінің элементтерін көрсетуді басқаратын» - бұл кәсіпорындағы сапаға жалпы жетекшілік үшін әдістемелік көрсетулер.
1994 жылы басты ИСО 9004-1,-2,-3,-4 стандартын кеңейткен, бұл стандарттың жаңа версиясы шықты.
ИСО 9000 сериялы халықаралық стандарттардың басты мақсаты - өнімнің сапасын қамтамасыз ету сұрақтары бойынша өнімді сатып алушы және жабдықтаушы араларындағы байланысты регламенттеу және сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалау бойынша келісім шарттарға дүниежүзінде мойындалған бірлескен тұрғыларды құру. Осымен тұтынушылардың талаптарына мықты қалыптасу қамтамасыз етілуі және осы талаптардың қанағаттанумен аяқталуы қажет.
5. Өнімнің сапасын басқарудың шетелдің тәжірибесі.
Дүние жүзінің үш жетекші аймақтарын мысалға ала отырып сапаны басқарудың даму тарихын қарастырайық: АҚШ, Жапония және батыс Европа.
Эксперттардың көз қарастары бойынша «Сапаның» деңгейін жоғарлату ‰шін келесі мәселелердің шешуге назар бөлу керек:
1. Жұмыскерлерді ынталандыру
2. Сапа үйірмелері
3. Басқарудың статистикалық әдістері
4. Басқарушылардың және қызметкерлердің білімін жоғарлату
5. Сапаға шағындарды есептеу
6. Сапаны жоғарлату бағдарламалары
7. Материалдық ынталандыру
Американдық өндірістермен шығарылатын бұйымдардың қорғанысы бойынша халықаралық комиссия құру заңы 1967 жылы қабылданды. 1972 жылы «тұтынылатын тауарлардың қорғанысы» заңы қабылданды. 1980 жылдан бастап мемлекетке деректілерді табу және сапаны жоғарлату әдістерімен дәл жұмыс орнында оқыту бойынша компаниялардың ж±мысы өткізілді.
Осы мезгілде АҚШ-та Э. Демингтің екі кітабы шықты: «Сапа, өндірушілік және бәсеке қабілеттілік» және «даѓдарыстан шығу».
Берілген монографияларда Деминг философиясыныњ жалпы сапа (Total Quality) негізіне жататын «Танымалы 14 пункті» баяндалѓан. Жалпы халықаралық компаниялардың басты мәселелерінің бірі сапаны жоғарылату арқылы «Сапа ең басты» ұраны қызметтін іске асыруға жету. Ғылыми-техникалык қоғам сфераларындағы жетекшілік сапаны бакылау бойынша Американдык қоғам ынтасы болған ұран бойынша жыл сайын айлыќ сапа к‰ш өткізіледі, ол 1946 жылға негізделген және қазіргі уақытта 53 мың коллективтік және жеке мүшелері бар. 1987 жылдан бастап жыл сайын ең жақсы үш фирмаға бекілетін өнімнің сапасын жоғарлату облысындағы сыйлыќ беріледі.
Көрнекті жетістік үшін АҚШ конгрессі М.Болджа атындағы халқаралық сыйақы бекітті.
Сапа облысындағы келесі американдық тәжірибелердің ерекше сипаттарын атап кетуге болады. Математикалық статистикалық әдістерін қолданумен өнімді дайындау сапасын қатал бақылау көлемді және сапалы көрсеткіштер бойынша өндірісті бақылау үрдісіне назар, жоспарларды орындауға әкімшілік бақылау; жалпы фирманы басқаруды жетілдіру.
Жапонияның тәжірибесі көрсетеді. Сапаны арттыру үнемі жүргізіп отыру керек.
«Әдістерді түзететін-тексеру-орындау-жоспарлау» РДСА циклының сапасының деңгейін жоғарлату үшін оның нәтижелерінің өзгерістеріне шығатын және талдау, өнімнің шығыны, өндірісімен, жобалаумен байланысты. «Деминг циклы» енгізілді.
Жапонияда техникалық үрдістерді басқару үшін бақылау карталарын белсенді қолданады. 1951 жылдан бастап Демингтің алтын медалін жеке тұлғалар және сияқты өнеркәсіптерге атайды.
Сапаны басқаруға Жапониялық тұрғындардың элементтерінің ерекше белгілері:
1. Барлық бөлімшелер: еңбек нәтижесі және үрдістерді әрқашан жүзеге асыруға қалыптасу;
2. Барлық бөлімшелерде: еңбек нәтижелерін және үрдістердің сапасын бақылауға қалыптасу;
3. Дефектілерді жіберуде: мүмкіншіліктерді айналдыруға қалыптасу;
4. Шығатын сапа қағидалары бойынша туатын мәселелерді талдау және зерттеу;
5. Қағиданың мәдениеттендірілуі «Сенің тұтынушың-келесі операцияларды орындаушы»;
6. Сөзсіз орындаушыларға еңбек нәтижелеріне сапасы үшін жауапкершілік: толық бекіту;
7. Қызметкерлердің және жұмыскерлердің шығармашылық потенциалын дамуы, адамдық факторларды белсенді қолдану «жөні түзу адамға жаман жұмыс істеу ұят» моральды мәдениеттендіру.
80 жылдарда Еуропада қызмет көрсету және жұмыс өнімнің сапасын жоғарлату сонымен қатар сапаны қамтамасыз етудің өзін дамыту бақыланды.
9000 серия стандарттар негізінде сапа жүйелері кеңінен еңгізілді.
1985 жылы тексеру және сертификаттау бойынша Еуропалық координациялық кеңес және сапа жүйелерін сертификаттау және бағалау бойынша Еуропалық комитет құрылды. Комитеттің басты тапсырмасы: - жалғыз Еуропалық нарықтың миллиондаған тұтынушыларының сұраныстарын аз шығындармен түгелдей қанағаттандыру.
Сапа мәселелерін шешуге Еуропалық тұрғыны айрықша ерекшеліктері:
- сапаны дәлелдеу және бағалаумен байланысты барлық жұмысты өткізу үшін заңды негіз;
- халықаралық стандарттарды талап етулерінің үйлесуі, сертификаттау процедуралар және құқықтар;
- сапа бойынша мамандарды тіркеу лабораторияны акридитациялау сапа жүйелерін және өнімді сертификациялау бойынша жұмыс өндіруге уәкілеттенген. Халықаралық жүйелі ұйымдарын және аумақтық инфрақұрылым құру.
Негізгі әдебиет: 4,6,8,12
Дата добавления: 2014-12-15; просмотров: 233 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |