Читайте также:
|
|
1.Әлеуметтік – педагогикалық жүйелер, ұғымдар және түрлер.
2. Басқару жүйелерінің ерекшеіктері.
Бүгінгі күннің талабына сай ғылыммен техниканың дамуына байланысты оқушылардың ерекшелігімен қабілетін ескере отырып, білім берудің жаңа технологияларын енгізудің қажеттілігі туып отыр. Бұрынғы беріп келе жатқан баяндау, түсіндіру сабақтарымыз оқушыны жаттап айтуға, сабаққа жауап беруге ғана негізделіп, ал өздігінен ойлануы қабілетімен белсенділігін тежеп отырды. Педагогикалық ғылым мен озық тәжірибенің бүгінгі даму деңгейінде белгілі болған окытудың әдіс-тәсілдерінің бірі - басқару жуйесі.
Басқару - ғылым және өнер. Басқару бұл шығармашылық үрдісі және мұнда тек арнайы білімдер мен басқару теорияларының жалпы негіздерінің білімі ғана емес, сол сияқты өндірістің белгілі бір бөлімшесінде пайда болған нақты жағдайларды дұрыс сараптамаланып, олардың талдауларынан дұрыс қорытынды шығару.
Пенитенциар мектептердің директорлары өзінің орынбасарымен, алғашқы әскери дайындық оқытушысымен, оқу бөлімінің меңгерушісімен, шаруашылық бөліміндегі директордың меңгерушісімен және басқа да қызметкерлерімен кеңесе алады. Бұл кеңесуде қалай жоспарлау және қалай жұмыс жиынының өткізілуі, жұмыскерлердің есептерін тыңдау, Пенитенциар мектептердің біріккен жұмыс жағдайы және базалық кәсіпорындар, оқушылардың жаңа қабылдау ұйымы, дайындық және жеке мейрамдардың өткізілуі туралы айтылады. Кезектегі жұмыстардың ұжымдық талқылау мақсаты - мектеп жетешілігі ретінде жалпы түрін анықтау, жетекшілердің іс-әрекетін келістіру.
Пенитенциар мектептердің жұмысшыларының жұмыс икемділігінің талдауы еңбек бөлімі жетекшілері арасында былай болатынын Шипунов В.Г. мен Кишкель Е.Н. былай деп көрсеткен:
-оку - тәрбиелеу процесінің жоспары;
-оқу-тәрбиелеу процесінің ұйымы мен қамтамасыз етілуі;
-оқу-тәрбиелеу процесінің бақылау;
-Пенитенциар мектептердегі әдістемелік жұмысының ұйымы;
-біліктілігінің өсуі;
-оқушылармен және оларды ата-аналарымен индивидуалдық жұмыс;
-оқушылармен Пенитенциар бағдар бойынша жұмыс және жаңадан келген оқушыларды қабылдау.
Мында Пенитенциар мектептердің басқарушыларының жүктемесі құрамының жұмысшылар уақытының, керекті тәртібін көрсетеді. Беріліс немесе басқарушы делегаттықты өкілдің төмендетудің осыған келетін жолдардың бірі болып табылады.
Пенитенциар мектептерді басқарудың ғылыми мекемесі мектеп директорының, орынбасарлары мен басқа қызмет иелеріне қызмет тапсырманың жүйелі берілісін болжайды. Жоғарғы ғылыми ізденіс институтында Пенитенциар білім басқаруыньщ ғылыми негізі бөлімін зерттеу, директордың жұмыскерлерге әр түрлі тапсырманы басқарушы және инженерлік-педагогикалық жеткілікті тараған беріліс практикасы болып қаралады. Директор жеке қызметкерлеріне тікелей жеке тапсырмалар беруі мүмкін.
Негізделген шешім қабылдау үшін жоғарғы Пенитенциар біліктілікке ие болу жеткіліксіз. Көп нәрсе жетекшінін жеке қабілеттілігінен, жеке ынтасы мен адамдармен жұмыс істей білу ептілігіне тәуелді. Сәйкесінше, басқаруды үйрену үшін екі мәселені шешу керек:
1. Ғылыми негіздерді меңгеру, яғни басқару теориясын;
2. Шығармашылықты қолдана білу, яғни басқару өнерін меңгеру.
Басқару өнері мен білімдерін меңгере отырып, ұйымдастырушы мақсатқа жету құралдарын анықтайтын стратегиясын өңдеп, өз қызметінің мақсаттарын таңдай білукерек, өңделген стратегияға сәйкес шешімдер қабылдап, соларға жекеше жауапкершілікте болу, оның қарамағындағы адамдар көмегімен қабылданған шешімдерді іске асыру, яғни олармен басқара білу керек.
Осылайша, мақсатты анықтау және оған жету үшін стратегияны өңдеу. шешім қабылдау мен басқару бұл күнделікті ор басқарушы орындауға тиісті қызметтер кешені.
Басқарушылық қызметке жалпы жоғары қабілеттілігі бар тұлғалар негізінен аз консервативті болады:
-жүріс-тұрысы еркін;
-өмірмен неғұрлым қанағаттандырылған;
-шыдамды; адамдармен жақсы тіл табысады;
-қиын жағдайлар мен конфликттердің шешілуіне өзіне жауапкершілік алуға бейім;
- өзіне сенімді;
-қоршаған адамдарға қатысты қатал;
-эмоционалды тұрақты;
-жоғары шығармашылық потенциалға ие;
Қойылған максаттарға табысты жететін компания басқарушысы қалай өседі? Жас адамда жақсы, болашағы бар басқарушыны танып, оның дарынының даму жолдарын анықтауға бола ма? Осы және басқа да сұрақтарды өз алдына Ұлыбритания профессоры Э. Какабидзе мен Австралиялык профессор Ч. Маргерисон қойды. Осыларға жауап беру үшін, олар түрлі салалардағы компаниялардың 700 басқарушыларынан сұрау жүргізіп, нәтижелерді сараптап, бірнеше қорытынды жасады.
Сұрау жүргізудің нәтижесінде басқарманың жоғарғы деңгейіне жылжуды анықтайтын үш басты факторлар анықталды.
1. Жоғарғы басқару орнына тұруға өзіндік ықылас білдіру;
2. Адамдармен жұмыс істей білу ептлігі;
3 Тәуекелге баруға дайын болып, осы үшін өзіне жауапкершілік алу.
Әрі карай мына факторлар болады: басқару жұмысының тәжірибесін игеру және 35 жасқа дейін түрлі қызметтерді орындау; әріптестермен салыстырғанда көптеген идеялар беру; қажет болғанда басқару стилін оңай ауыстыру ептілігі; жанұялык қолдау; техникалық дайындық; арнайы басқару дайындығы және т.б. Көптеген зерттеушілердің ойы бойынша, жоғары басқарушыға тән қасиеттерісіз адамдардың басқару ептілігінде -табыстылықты күтпе, бұл басқарушы қызметінің неғұрлым іске асарлық аспектілері. өздерінің білімдері мен қызмет түрлерін басқарушылар маңыздылык дәрежесі : бойынша былай топтастырады:
.-шешім қабылдау;
-өзіндік тәртіп;
-аналитикалық кабілеттер;
-өз уақытын дұрыс бөлу ептілігі, іскерлілігі.
Басқа алға жылжушы басқарушыларды зерттеушілердің келесі маңызды қасиеттерді көреді: нақты мақсаттар қою ептілігі мен оларға жетуге ұмтылу, әр түрлі кабілеттілікке ие болу, адамдармен тіл табысу ептілігі, шыншыл, әділетті, жанашыр болу.
Жоғарыда баяндалған жайларды жинақтай келе мынандай корытындылар жасауға болады деп көрсетеді:
-оқу сапасының жоғары болмағы ең алдымен мұғалімнің басқарушылық қызметінің деңгейімен өлшенеді;
-мұғалімнің, басқарушының қызметі даярлығы, жеке басының білімі, қабілеті, икемділігі сияқты жақсы қасиеттерінің жиынтығын қамтиды;
-мұғалімнің басқару қызметін менеджерлік санатқа жатқызуға болады;
-әрине, тұратын орнын, әрі оның түсінігін білу керек.
Қоғам өмірінің барлық аумағындағы ұжымдық еңбегінің тұракты әрекеттенетін мақсатты бағыттағы жүйесінің нәтижесінде жүзеге асатын басқару басшылық пен әкімшілік кұзыреттілігі бар іс-әрекетінің ерекше түрі болып табылады.
Пенитенциар мектептердің басқармасы - тұтасымен ұжымға, яғни бөлінген қызметгестер мен оқушылардың құрылымы үшін және олардың іс-әрекетіндегі келісімге мақсатты бағытта ыкпал жасар орын. Пенитенциар мектептің басқару жүйесінің басшылары, өз қызметкерлеріне ықпал етуімен жүзеге асады және олардың арасында тура және карсы байланыс жасалып отырады. Бұл басқарудағы объективті мен субъектінің өзара әсері. Басқарудағы субъектіні көрсететін нақты тұлғаның кұрамы оқу кұзырының өміріне барлық жағдайда тұрақтанбайды. Мысалы, басқарудың негізінде оқушылар болып табылады. Басқарудың субъектісі Пенитенциар мектептің педагогикалық құралы мен жетекшілеріне директор болады.
Бірақ кейбір керекгі жағдайлар директордың орынбасары шеберлер мен оқытушылар өздері басқарудың субъектісіне айналдырады.
Пенитенциар мектептегі басқару әрекетінде екі жағы болады:
1. Пенитенциар мектептің басқармасы нұсқаулар, бұйрыктар, басқа директивалар әдістемелік көрсеткіштерді нақты орындауды қамтамасыз етеді;
2. Жетекшілердің шығармашылығын, олардың әр алуан жағдайда туған мәселелерді шешудегі ізденісін белгілейді.
Педагогикалық басқарудың теориялық-әдістемелік тұғырында қарау бұл оның жүзеге асуындағы заңдылық өлшемінде қарастыру деген сөз. Педагогикалық басқарудың заңдылыгын қарастыру қызметіне, қағидасына, әдіс пен құралына әрі қарай шығуга, оларды диалектикалық бірлікте зерттеуге жол ашады.
Педагогикалық басқарма өзінің қайталанбас объектісімен ерекшеленеді (Пенитенциар оқытудың оқушылары, оқытушылары, шеберлері, білім ордасы, мектеп пен Пенитенциар мектептің өзара іскерлігі, білімділік, ұйымның өндіріспен, ғылыммен, мәдениетпен және тағы да басқаларымен байланысы).
Педагогикалық басқарма екі алуан түрлілігінен іс жүзінде және теориялық түрде көрсетеді.
1. Басқарушылық іс жүзіндегі әрекеттіц объектісі - адам (оқушы, оқытушы, өндірістік оқытудың шебері, жетекші), адамдар ұжымы немесе білімнің бөлек құрылымдық бөлігі;
2. Теориялык іс-әрекеттің объектісі - осы бөліктердің басқару әрекеті, басқарушылық айғақ, педагогикалық құбылыс.
Бүгін іс жүзінде Пенитенциар мектепте педагогикалық кеңес, жетекшілік кеңестері, әдістемелік комиссия, мәселелік және теориялык семинарлар, мәслихаттар, әдістеме бірлестігі және тағы басқалары сияқты нормативтік ұжымдық ұйым мен қызметтер әрекет етеді.
Басқарудың субъектісі мен объектісінің арасындағы туған осының күшінде акпараттық ағым сол сиякты өзгеше. Жетекші мен оқытушылардың қабылдайтын ұйымдық шешімінің жылдамдығы, теориялық және әдістемелік қайта жаңғыруының баяндылығы мен ұзақтылығы үшін оқушылардың оқуы тәрбиесіне қажет.
Пенитенциар мектептердегі басқарушылық ұйымдардың осындай тармақты құрылымдарының болуы ұйымдардың дұрыс өзара іскерлігін, олардың жұмыстарын үйлестіру және бұлардың әрқайсысының нәтижелі орындалуы және өзінің ерекшелік қызметінің салаларын талап етілуі кажет.
Әдебиеттер: [1; 2; 3;4; 5]
Дата добавления: 2014-12-19; просмотров: 183 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |