Главная страница | Контакты | Случайная страница Автомобили Астрономия Биология География Дом и сад Другие языки Другое Информатика История Культура Литература Логика Математика Медицина Металлургия Механика Образование Охрана труда Педагогика Политика Право Психология Религия Риторика Социология Спорт Строительство Технология Туризм Физика Философия Финансы Химия Черчение Экология Экономика Электроника

Сацыяльна-эканамічнае развіцце Бел ў 40-80 гг 20 ст

Вайна і фашысцкая акупацыя прынеслі Беларусі велізарныя людскія і матэрыяльныя страты: БССР пазбавілася амаль трэці насельніцтва і больш паловы нацыянальнага багацця.

Аднаўленне народнай гаспадаркі, якое запатрабавала неймавернай напругі сіл беларускага народа і дапамогі ўсіх савецкіх рэспубалік, пачыналася па меры вызвалення тэрыторыі Беларусі (з восені 1943г.). Пасля канчатка вайны быў распрацаваны і зацверджаны 5-гадовы план аднаўлення і развіцці народнай гаспадаркі БССР на 1946-1950 гг. Адмысловае значэнне надавалася паскоранаму аднаўленню торфаздабычы, энергетыкі, машынабудавання, а таксама развіццю новых для Беларусі галін цяж. прамысловасці.

З руін падняліся Мінскі, Віцебскі і Гомельскі станкабудаўнічыя заводы, на ўскраіне Мінска збудаваны новыя індустрыяльныя гіганты - аўтамабільны і трактарны заводы. Прамысловасць рэспублікі па агульным аб'ёме прадукцыі ў 1950г. перавысіла даваенны ўзровень на 20%. Разам з тым упор на вытворчасць сродкаў вытворчасці вёў да адставання традыцыйных для Беларусі лёгкай, харчовай і мясцовай прамысловасці, вытворчасці будаўнічых матэрыялаў.

Яшчэ больш складаным заставалася становішча ў сельскай гаспадарцы. Аднавіць яго за пяцігодку не атрымалася. Прычын таму шмат: адбіваліся разбуральныя вынікі вайны; перапампоўка рэсурсаў з аграрнага сектара ў індустрыяльны; прыхільнасць партыйна-дзяржаўнага кіраўніцтва краіны калгасна-саўгаснай форме як адзіна правільнай у аграрнай палітыцы; ажыццяўленне з ужываннем гвалту і рэпрэсій масавай калектывізацыі ў заходніх вобл.Б.

Для сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі у 50-60-е гг. характэрны спробы рэфармавання, пачатак якому паклалі пастановы партыі і ўрада пасля змены кіраўніцтва СССР у 1953г. Перш за усё былі прыняты меры па змене сітуацыі ў аграрным сектары эканомікі: павялічаны закупныя кошты на сельгаспрадукцыю, пашырана самастойнасць калгасаў і саўгасаў, уведзена больш прагрэсіўная сістэма падаткаабкладання асабістай прысядзібнай гаспадаркі і г.д.

Спробы рэфармавання савецкай эканомікі, ва ўмовах НТР, якая развярнулася ў сярэдзіне 50-х гг. у свеце, вызначылі пераход да пашырэння тэхнічнага прагрэсу ў вытворчасці. У першай палове 50-х гг. у Беларусі было пабудавана 150 буйных прадпрыемстваў,

Спробы рэфармавання савецкай эканомікі, ва ўмовах НТР, якая развярнулася ў сярэдзіне 50-х гг. у свеце, вызначылі пераход да пашырэння тэхнічнага прагрэсу ў вытворчасці. У першай палове 50-х гг. у Беларусі было пабудавана 150 буйных прадпрыемстваў, удасканалілася тэхнічнае абсталяванне. Да 1961г. было ўсталявана звыш 500 аўтаматычных, паўаўтаматычных, механізаваных канвеерных ліній. У выніку ўдзельная вага прамысловасці ў валавым грамадскім прадукце рэспублікі ў 1960г. дасягнуў 52%. Беларусь з аграрна-індустрыяльнай ператварылася ў індустрыяльную.

У сярэдзіне 60-х гг. была ажыццёўлена другая спроба рэфармавання эканомікі. У сельскай гаспадарцы былі ўсталяваны цвёрдыя нязменныя планы продажу прадукцыі

дзяржаве, павялічаны на яе закупныя кошты. Спробы выкарыстоўваць эканамічныя метады і матэрыяльнае стымуляванне працы далі дадатныя вынікі. Пра гэта сведчыць і тое, што планы восьмай пяцігодкі (1966-1970гг.) былі выкананы па ўсіх асноўных паказчыках.

За 1970-1985 гг. у Беларусі было ўведзена ў дзеянне 186 буйных прамысловых прадпрыемстваў, у тым ліку завод аўтаматычных ліній у Баранавічах, Беларускі металургічны завод у Жлобіне, завод па вытворчасці вырабаў з металічных парашкоў у Маладзечна і інш. Атрымаў развіццё транспарт. У 1984г. увайшла ў лад першая чарга Мінскага метрапалітэна. Прадукцыя прамысловасці рэспублікі ўзрасла ў параўнанні з 1970г. больш чым за 3 разы.

Аднак тэмпы росту эканомікі Беларусі, як і ў цэлым СССР у гэтыя гады (1970-1985гг.) сталі змяншацца, падала прадукцыйнасць працы. Супярэчліва ў 70-першай палове 80-х гг. развівалася і сельская гаспадарка. Умацоўвалася яго матэрыяльна-тэхнічная база, а тэмпы прыросту сельгаспрадукцыі змяншаліся. Сродкі, укладзеныя ў калгасы і саўгасы, давалі нізкую аддачу. У выніку ўсё большага "адзяржаўлення" калгасна-кааператыўнай уласнасці недастаткова вырашаліся сацыяльныя задачы. Да сярэдзіны 80-х гг. было ўведзена нармаванае размеркаванне асноўных прадуктаў харчавання. Ускладнялася экалагічная сітуацыя. Усё гэта выклікала занепакоенасць у грамадстве.