Читайте также:
|
Түйінді сөздер: Ақша жүйесі, ақша жүйесінің құрылымы, валюталық реттеу, ақша бірлігі, ақша түрлері, ақша эмиссиялау тәртібі, валюта режимі. ақша айналымының тәртібі және т.б.
Негізгі сұрақтар:
1. Ақша жүйесінің құқықтық негіздері қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институты ретінде: түсінігі, маңызы. Осы институт реттейтін обьектілер.
2. Ақша жүйесі: түсінігі, типтері, негізгі элементтері, құқықтық негіздері. Ресми ақша бірлігі. Ақшалардың түрлері. Ақшаларды эмиссиялау тәртібі. Валюталық айналым режимі. Ақшалардың функциялары: құн өлшемі, төлем құралы, қор жинақтау құралы.
3. Қазақстан Республикасының ақша жүйесі: нормативтік-құқықтық негіздері, айрықша белгілері. Қазақстан Республикасының ақша жүйесінің құрамына кіретін ақшалардың түрлері. Қазақстан Республикасының ақша бірлігі заңды төлем құралы ретінде. Ұлттық валюта құрылымын дамыту перспективасы. Қолма қол және ақшасыз ақша айналымын ұйымдастырудың және ақша эмиссиялаудың құқықтық негіздері.
4. Қазақстан Республикасындағы валюталық реттеу: түсінігі, құқықтық нысандары, міндеттері, әдістері. Валюталық шектеулер. Валюталық реттеу объектісі. Валюталық құндылықтар. Валюталық реттеуді жүзеге асыратын негізгі мемлекеттік орган. Валюталық қатынастардың субъектілері. Резиденттер, резидент еместер. Валюталық операциялар: ағымдағы валюталық операциялар, капитал қозғалысына байланысты валюталық операциялар. Валюталық бақылау: негізгі бағыттары, мақсаты, уәкілетті органдары, агенттері.
Тезисі:
Ақша жүйесінің құқықтық негіздері еліміздің ақша жүйесін белгілейтін және оның қоғам және мемлекет мүддесіне сай ойдағыдай жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институтыү
Осы институттың реттеу объектісі мына басты үш элемент болып табылады.
1. ақша жүйесінің құрылымы.
2. ақша айналымын ұйымдастыру оған қоса бағалы қағаздар айналымын ұйымдастыру негіздері.
3. валюталық реттеу.
Ақша жүйесі - еліміздегі ақшлардың өз функцияларының атқаруын трихи қалыптасқан және ұлттық заңдармен бекітілген ұйымдастырылу нысаны.
ақша жүйесіне мына элементтер кіреді:
1. ақша бірлігі
2. ақша түрлері
3. ақша эмиссиялау тәртібі
4. валюта режимі
5. ақша айналымының тәртібі
Ақша бірлігі еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөнінде қызмет тақаратын заңмен белгіленген ақша номиналы. Ақша түрлері – заңды төлемдік күші бар ақшалардың белгілері және олардың номиналдары. Ақшалардың екі түрі шығарылады 1) Қағаз ақшалар 2) Ұсақтаушы металл мәнеттер
Ақшалар
- құн өлшемі ретінде
- төлем құралы ретінде
- айнылм құралы ретінде
- қазына жию құралы ретінде көрініс табады.
- Дүниежүзілік ақшалар ретінде.
Ақша эмиссиялай тәртібі. Мемелекетіміздегі тікелей эмиссиялық орталық алтынмен қамтамасыз етілген банкноттарды және ұсақтаушы мәнеттерді шығару түріндегі пассивті операцияны жүзеге асыратын Қазақстанның Ұлттық Банкі болып табылады.
Қаржы министрлігінің қазынашылығы да эмитент болуы мүмкін.
Валюта режимі ұлттық валюта сондай-ақ шетел валютасы тарапынан мемлекет белгілеген валюталық шектеулер.
Валюталар
А) толығымен айналатын
Б) жартылай айналатын
В) айналымға түспейтін
Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия объектілері
1. шетелдік валюта
2. шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар
3. кезкелген түрдегі және күйдегі құнды металдар.
4. шикізат және өңделген күйіндегі табиғи бағалы тастар.
Ақша айналымы тауарлар сондай-ақ тауарсыз төлемдер айналасына қызмет көрсету жөніндегі қолда бар және қолда жоқ түріндегі ақша қозғалысы.
Нақты ақшалар: банкноттар, металл, мәнеттер. Қолда жоқ ақшалар чектер кредиттік карточкалар және т.б. қша жүйесінің құқықтық негіздері еліміздің ақша жүйесін белгілейтін және оның қоғам және мемлекет мүддесіне сай ойдағыдай жұмыс істеуін қамтамасыз ететін қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институты.
Осы институттың реттееу обьектісі мына басты үш элемент болып табылады:
1. ақша жүйесінің құрылымы.
2. ақша айналымын ұйымдастыру оған қоса бағалы қағаздар айналымын ұйымдастыру негіздері.
3. валюталық реттеу.
Ақша жүйесі еліміздегі ақшалардың өз функцияларын атқаруының трихи қалыптасқан және ұлттық заңдарымен бекітілген ұйымдастырылу нысаны.
Ақша жүйесіне мына элементтер кіреді:
1. Ақша бірлігі.
2. Ақша түрлері.
3. Ақша эмиссиялау тәртібі
4. Валюта режимі
5. Ақша айналымының тәртібі.
Ақша бірлігі еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөнінде қызмет атқратын заңмен білгіленген ақша номиналы. Ақша түрлері – заңды төлемдің күші бар ақшалардың белгілері және олардың номиналдары. Ақшалардың екі түрі шығарылады: 1. қағаз ақшалар. 2. ұсақтаушы метал мәнеттер.
Ақшалар:
- құн өлшемі ретінде
- төлем құралы ретінде
- айналым құралы ретінде
- қазына жию құралы ретінде көрініс табады.
- Дүниежүзілік ақшалар ретінде.
Ақша эмиссиялау тәртібі. Мемлекетіміздегі тікелей эмиссиялық орталық алтынмен қамтамасыз етілмеген банкноттарды және ұсақтаушы мәнеттерді шығару түріндегі пассивті операцияны жүзеге асыратын Қазақстанның Ұлттық Банкі болып табылады. Қаржы министрлігінің қазынашылығы да эмитент болуы мүмкін. Валюта режимі ұлттық валюта сондай ақ шетел валютасы тарапынан мемлекет белгілеген валюталық шектеулер.
Валюталар:
А) толығымен айналатын (еркін жүретін)
Б) жартылай айналатын (жартылай еркін жүретін)
В) айналымға түспейтін (еркін жүрмейтін) тұйықталған.
Валюталық монополия валюталық құндылықтармен мәміле жасау жөніндегі мемлекеттің айрықша құқығы. Валюталық монополия объектілері:
1. Шетелдік валюта.
2. шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар.
3. кез келген түрдегі және күйдегі құнды металдар.
4. шикізат және өңделген күйіндегі таюиғи бағалы тастар.
Ақша айналымы тауарлар сондай-ақ тауарсыз төлемдер айналасына қызмет көрсету жөніндегі қолда бар және қолда жоқ түріндегі ақша қозғалысы. Нақты ақшалар банкноттар, метал мәнеттер. Қолда жоқ ақшалар: чектер, кредиттік карточкалар және т.б. Қаржылар саласындағы басқару қаржыларды басқаратын мемлекеттік органдардың жүйесін анықтайтын және олардың құзыреттерін белгілейтін қаржылық құқықтың жалпы бөлімінің институты. Қаржыларды басқаратын органдар жүйесі:
5. Мемлекеттің өкілді органдары:
қазақстан Республикасының Парламенті жоғарғы заң шығарушы және өкілді орган. Маслихаттар жергілікті өкілді органдар.
6. мемлекеттің атқару органдары:
жалпы құзыреті:
қазақстан Республикасының Үкіметі.
әкімдер.
Арнайы құзыретті:
Қаржы министрлігі
Қазақстан Ұлттық Банкі.
Жергілікті әкімшіліктердің қаржылық бөлімдері мен басқармалары.
Министрліктер, ведомстволар және басқа басқарушы орталықтар.
Қаржылық саласындағы басқару
Нормативтік құқықтық актілер:
1. Қазақстан Республикасының қаржылық рынокты және қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу және қадағалау рыногы туралы 04.07.2003 жылғы Қазақстан Республикасының Заңы
2. Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 17-маусымдағы “Валюталық реттеу және бақылау туралы” Заңы (өзгертулер мен толықтырулар енгізілген).
3. Қазақстан Республикасының 2000жылғы 18 желтоқсандағы “Сақтандыру қызметі туралы” Заңы.
4. Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 12-маусымдағы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Кодексі.
5. Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 29 маусымдағы «Ақша аударымдары мен төлемдері туралы Заңы.
6. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 19-маусымдағы «Мемлекеттік кәсіпорын туралы Заңы (өзгертулер мен толықтырулар енгізілген).
7. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 13-шілдедегі «Демпингке қарсы шаралар туралы Заңы.
8. Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23-қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы Заңы.
9. Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 5-шілдедегі «Қаржылық лизинг туралы Заңы.
10. Қазақстан Республикасының Даму банкісі туралы Қазақстан Республикасының 25.04.2001 жылығ Заңы
11. Қазақстан Республикасының қаржылық рынокты және қаржылық ұйымдарды мемлекеттік реттеу және қадағалау рыногы туралы 04.07.2003 жылғы Қазақстан Республикасының Заңы
12. Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 17-маусымдағы “Валюталық реттеу және бақылау туралы” Заңы (өзгертулер мен толықтырулар енгізілген).
13. Қазақстан Республикасының 2000жылғы 18 желтоқсандағы “Сақтандыру қызметі туралы” Заңы.
14. Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 12-маусымдағы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Кодексі.
15. Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 29 маусымдағы «Ақша аударымдары мен төлемдері туралы Заңы.
16. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 19-маусымдағы «Мемлекеттік кәсіпорын туралы Заңы (өзгертулер мен толықтырулар енгізілген).
17. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 13-шілдедегі «Демпингке қарсы шаралар туралы Заңы.
18. Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23-қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы Заңы.
19. Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 5-шілдедегі «Қаржылық лизинг туралы Заңы.
Әдебиеттер:
1.Негізгі
1. Бабич А.М., Павлова Л.Н. Финансы, Москва, ИД ФБК-ПРЕСС, 2000
2. Бельский К.С. Финансовое право. М., Юристь, 1995.
7. Годме Поль М. Финансовое право. М., Прогресс, 1978.
8. Дробозина Л.А. Финансы Москва, Юнити, 2000
9. Карасева М.В. Финансовое право. М., Юристь, 1999.
10. Листопад А.Д. Финансовая деятельность таможенных органов Российской Федерации. М., РИО РТА, 1996.
2. Қосымша
1. Мухитдинов Н.Б., Найманбаев С.М. Қаржылар саласындағы мемлекеттік басқару. Алматы, 1998.
2. Мухитдинов Н.Б., Найманбаев С.М. Мемлекеттің салықтық қызметінің құқықтық негіздері. Алматы, 1998.
3. Рассолов М.М. Финансовое право. Москва, Юнити, 2001
4. Романовский М.В., Врублевский О.В., Сабанти Б.М. Финансы. Мочква, Юрайт, 2000
Дата добавления: 2015-04-11; просмотров: 148 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |