|
Читайте также: |
1.Жыныс жасушаларының дамуы,ұрықтану(сперматогенез,овогенез)
Жыныс бездерінде аталық және аналық гаметалардың дамып – жетілун ГАМЕТОГЕНЕЗ деп атймыз. Аталық гаметалардың даму циклін СПЕРМАТОГЕНЕЗ деп, аналық гаметалардың даму циклін ОВОГЕНЕЗ деп атайды.
Гаплоидті хромосома жиынтықтары бар жыныс жасушаларының ядроларының қосылып, әр түрге тән хромосомалардың диплоидті жиынтықтарының қалпына келуін – ҰРЫҚТАНУ, ал ұрықтанған жасушаны ЗИГОТА, деп атайды. Ұрықтанудың нәтижесінде генетикалық материал жаңарады.
Көптеген жағдайда сүтқоректілердің бір жұмыртқасы ұрықтанады, оны МОНОСПЕРМИЯЛЫ, ал бірінешеуі ұрықтанса, ПОЛИСПЕРМИЯЛЫ ұрықтану дейді.
2.Экологиялық жүйелер(биоценоз,биогеоценоз,агроценоз)
Табиғатта биосфералық және деңгейдегі заттар мен энергия айналымы үнемі жүріп отырады. Әрбір экожүйедегі заттар мен энергияның алмасуы теқ коректік тізбектер арқылы жүзеге асады. Экожүйедегі қоректік тізбек белгілі реттілікпен продуценттерді консументтер, оларды редуценттер пайдалану арқылы жүреді. Биомассаның артуы биологиялық өнімділік мөлшері арқылы анықталады.Бастапқы биологиялық өнімділік тек продуценттерде түзілген биомасса мөлшерімен анықталады.
Екінші реттік биологиялық өнімділік консументтер мен редуценттер арқылы түзілген биомасса мөлшерімен есептеледі.
Биоценоз (био... және гр. коінс — жалпы) — тіршілік жағдайлары азды-көпті біркелкі орта өңірін мекендейтін жануарлардың, өсімдіктер мен микроорганизмдердің жиынтығы[1]; Құрлықтың немесе судың белгілі бір бөлігін мекендейтін, сондай-ақ, өзара және тіршілік ортасының табиғат жағдайына бейімделген жануарлар, өсімдіктер, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер жиынтығы; тірі ағзалар бірлестігі. Биоценоз терминін неміс гидробиологы К. Мебиус ұсынған (1877). Биоценоз — биогеоценоз құрайтын организмдер жиынтығы. Олар тіршілік үшін күрес, табиғи сұрыпталу, т.б. эволюция факторларының нәтижесінде қалыптасады. Биогеоценоз (био..., гео... және гр. коінос — жалпы) — тіршілік ету жағдайлары ұқсас, белгілі аумақта өсетін өзара байланысты түрлердің (популяциялардың) тыныс-тіршілік ортасы. Биогеоценоз терминін 1940 ж. орыс ғалымы В.Н. Сукачев ұсынған. Ғылыми әдебиетте биогеоценозды экологиялық жүйе деп те атайды. Дара бастың зат алмасу және энергия қабылдау процестері биогеоценоз популяциялары арасындағы байланыстардың негізін құрайды. Қоректену әдісіне қарай барлық тірі организмдер автотрофты организмдер және гетеротрофты организмдер болып бөлінеді. Агроценоз (грек. агрос дала, егістік жер, біос — тіршілік, ге — жер, коінос — жалпы)[1]– ауыспалы егіс, тыңайту және өсімдіктерді қорғау жүйесі бірыңғай шаруашылық тәртіпте қолданылатын агроэкожүйенің (бір егістіктің) біртекті үлескісі шегіндегі мәдени өсімдіктер мен арамшөптер жиынтығы. Агроценоз ауыспалы егістің немесе көп жылдық дара дақылдық егістіктің барлық фазаларын біріктіреді. Ауыспалы егіс барысында мәдени өсімдіктер өзгергенде топырақты арамшөптердің тұқымды және өсімді бастамасы (тамырсабағы) тұрақты сақталады.
Дата добавления: 2014-11-24; просмотров: 136 | Поможем написать вашу работу | Нарушение авторских прав |